הויעך האט געשריבן:מוראדיגע און אמתדיגער ארטיקעל.
שכויעך נאר בשמחה פארן עפענען די אויגען, ווען מרעדט זיך איין אז די אלע וועלט פירער האבן אונז אזוי ליעב.
אז מרעדט שוין יא טאר מען נישט פארגעסן פון די פעלקער וואס האבן יא געהאלפן די יודן
רומעניע ווי דער קעניג אליין האט זיך אנגעטוהן א געלע לאטע
דענמארק ווי מהאט געראטעוועט די יודן מיט די פישער שיפלעך
אלבעניע מיין איך האבן אויך די גוים נישט געלאזט טשעפענען זייערע יודישע שכנים
ועוד זאלן די היסטאריקער ציווייזען
צום ערשטנ'ס שכויעח, פאר דיר און פאר אלע באדאנקער'ס וכו'.
(כ'בין דא צוריק...)
ס'שטייט (זוי הייבט מען אן א דרשה, ניין?), "רבי מחייב את העשירים, הלל מחייב את העניים', ד"מ מ'זעהט ווי רבינו הקדוש האט דערגרייכט טראץ זיין עשירות, און הלל הזקן טראץ זיין עניות, דאס איז מחייב אונז אלע רייכע מענטשן צו ארעמע, צו תורה און עבודת ה'.
לענינינו, דעס אז ס'געווען 'חסידי אומות העולם' איז א פאקט וואס מ'דארף באטאנען, מ'דארף שעצן די אלע גויים וואס האבן (רוב מאל) מיט מסירות נפש געראטעוועט אידישע קינדער.
כ'האב געהערט אמאל א נאמער וויפל אזוי גערופענע 'חסידי אומות העולם' זענען איינגעשריבן אויפציעל אין היסטאריע בוך, כ'געדענק נישט וויפל, אבער ס'איז ממש כטיפה מן טיפה מן הים אטנקעגן די גויים בכלל און די רציחות פון די גויים בפרט.
פארקערט, דעס אז ס'יא געווען גויים וואס האבן געראטעוועט אידן, דעס איז די גרעסטע מחייב פאר אלע פעלקער וואס האבן אונז געלאזט אויסגיין. ווייל די'ע חסידי אומות העולם האבן אויפגעוויזן אז ווער ס'האט געוואלט האט געקענט.
איך רעד דא סיי פון די גויים וואס האבן באהאלטן אדער געהאלפן באהאלטן אידן, אדער כאטש נישט געמסר'ט פאר די נאצים אדער אליין געהארגעט (וואס דאס איז געווען ליידע א שטייגער), און סיי פון די מדינות וואס האבן יא געהאלפן 'אביסל'.
כ'וועל צולייגן, איינער ('קארן'...) האט דא שוין געשמועסט וועגן ענגלאנד (אויף ענגלאנד אין א באזונדערן תגובה, אי"ה..) וואס האבן געראטעוועט טויזנט קינדער וכו', [גראדע, איינער פון די קינדער איז רבינו הגדול כ"ק ירושליימ'ער רב שליט"א לרפו"ש...], איז דעס וואס מדינות האבן יא אריינגענומען א גאר קליינע קבוצה אידן און געראטעוועט, וואס דעס האבן זיי געמוזט טוהן, מ'איז דאך אזא גוטע וואוילע וועלט, אבער דעס איז די גרעסטע וויי געשריי פארוואס זיי האבן נישט געלאזט בשום אופן מער פון די'ע קליינע רשימות, וואס יעדער האט געצאלט כל הון דעלמא צו ווערן אין דעם אריינגערעכנט,
ווען סי'הערשט אזא פייער אין אייראפע, און דערווייל קעמען אנטלויפן, פארוואס פארמאכט מען זי די טיר? פארוואס שיקט מען צוריק אלע שיפן אין פייער אריין? וואס איז די אומפארשטענדליכע עקשנות??
..........................
און יעצט צו פאקטן,
די מדינה וואס האט באוויזן די מערסטע צו ראטעווען די אידן (און די'ע 'מערסטע' איז אויך נישט צו סאך) איז האלאנד, וייזכר שמם לטובה וואס אין די'ע לאנד איז געווען זייער אסאך חסידי אומות העולם וואס האבן מיט מס"נ געראטעוועט אידן.
וואס דו שרייבסט וועגן ראמעניע? כ'ווייס נישט וואס דו שרייבסט, כ'דארף עס אביסל דורכטוהן..., אבער דאס ווייס איך אז אין ראמעניע איז געווען די 'ערגסטע' (נישט די מערסטע) מיתות משונות, הונדערטע טויזנטע אידן זענען גערצח'עט געווארן אויף וועגן וואס מ'קען פשוט נישט באטאנען (ווען כ'האב עס געליינט, האביך נישט געקענט שלאפן מער נעכט ווי נאכן ליינער די שרעקליכע מעשה'ס פון אושוויץ...), כ'האב שוין דערמאנט אויבן די השגחה עליונה ווי אזוי האלב ראמעניע זענען געבליבן לפליטה (און געווען א עיר מקלט פאר אסאך אידן און באוואוסטע רבנים וואס זענען אנטלויפן פון אנדערע פלעצער...). אין ראמעניע איז געווען די סארט רציחות פון ת"ח ת"ט, אן קיין חשבונות און אן קיין סדר, ממש ווי די אלטע פארשאלטענע פראגראמ'ען, און דרך אגב, די ערשטע פלאץ ווי ס'איז פארגעקומען א אידן פאגראם ביי די קריג יארן (אזוי אויך די ערשטע מאל וואס מ'האט געהערט פון שטארבן אין א באן וואס איז געפארן אהין און צוריק אפאר טעג ביזו ווען אלע זענען אויסגעגאנגען רח"ל הי"ד - דעס האט מען געטוהן פאר די'ע וואס האבן נישט אנגעיאגט צו שטארבן ביז דארט הי"ד...) איז געווען אין ראמעניע, אין שטאט יאסי, ווי ארום צען טויזנט אידן זענען געהארגעט געווארן דורך 'די אפציעלע מיליטער' און בשליחות פון די פיהרער פון לאנד (דענק איך נישט יעצט זיין פארשטאלטענען נאמען ימ"ש), דעס איז נאך געווען דאכט'צעך מיר פאר די ת"ש יארן, (ראמעניא איז א לאנגע געשיכטע פאר זיך), און ווען נישט די ביטערע קריג וואלט עס געווען א אומפארגעסנע געשעהניש...,
דעס וואס דו שרייבסט אז דער קעניג אליין האט זיך אנגעטוהן א געלע לאטע, אדער איז עס געווען סוף קריג ווען ער האט'צעך געוואלט ריין מאכן פאר די וועלט, אדער האסטו א טעות געהאט מיט א צווייטן לאנד, (כ'וועל פראבירן זיך אינטרעסירן...)...
דענעמארק דארף מען אויך באצייכענען, ווי מ'האט געראטעוועט אסאך אידן אינטער די נעגל פון די נאצי, דורך די פישער שיפלעך.
וועגן אלבעניע געדענק איך נישט.
אבער אין איטאליע למשל איז אויך געווען א תקופה ווי מ'האט אראפגעשמוצט דעם פארשאלטענעם ארכי רוצח מוסלעמיני ימ"ש פון בענקל, (וואס האט'צעך איינגעשלאסן מיט היטלער ימ"ש זיין בעסטער חבר... אינעם מלחמה), די פאלק האט ווידערגעשפעניגט אין די דייטשן, אבער דעמאלט'ס האבן איינגענומען די דייטשן דעם לאנד און די גורל פון די אידישע קינדער איז גלייך פארחתמ'עט געווארן ליידער רח"ל, (זיי האבן צוריקגעשטעלט יענעם ימ"ש וואס איז געווען אינטער זיי, ביז סוף מלחמה ווען די מענטשן אין לאנד האבן איהם גערצח'עט און אויפגעהענגט אינמיטן הויפט שטאט, כן יאבדו כל אויבך ה').
ס'איז קלאר, אז מיט די דייטשן האט מען נישט געקענט מאכן שטיקלעך..., זיי זענען נישט געווען קיין מענטשן וואס מ'קען האנדלען מיט זיי, און טאמער יא, איז עס מיט געווען מיט טיפע שטיקלעך (אי"ה אין אן אנדערן תגובה...), איז כמעט נישט געוועזן שייכות פאר א איינגענומענע לאנד 'נישט מסכים' זיין צו זייערע רצונות, און ביי די ליסטע פון זייערע פאדערונגען איז געווען אלעמאל די ערשטע די אידן.
עד כאן אויף היינט.