דער טור זאגט, אז די סיבה פארוואס חודש אלול איז נקבע געווארען צו א חודש פון תשובה איז, ווייל משה רבינו איז דעמאלס ארויף געגאנגען צום צווייטען מאל אויפן בארג סיני, אויף צו מקבל זיין די לוחות שניות, און די כפרה מוחלטת פאר עם ישראל, אויף דעם וואס זיי האבן געמאכט די עגל.
און וועגן דעם וואס דעמאלס איז געווען א זמן, וואס משה רבינו האט מעורר רחמים געווען אויף כלל ישראל, און מעורר געווען אז דער אייבערשטער זאל זיך פירען מיט די י"ג מידות של רחמים, וואס דער אייבערשטער האט געזאגט אויף דעם, וחנותי את אשר אחון וריחמתי את אשר ארחם, ואפילו שאינו הגון ואינו כדאי. וועגן דעם איז נקבע געווארען די זמן פון די פערציג טעג, פון ר"ח אלול ביז יוכ"פ, וואס דעמאלס האט דער אייבערשטער מוחל געווען די יודען, פאר א זמן מחילה וסליחה.
א מענטש, ווערט אמאל פארלוירען ווען חודש אלול קומט צו גיין, ער ווייסט זייער גוט, די עבודות וואס כלל ישראל פלעגט אמאל אראפ לייגען אין חודש אלול, און ער ווייסט אויך זייער גוט, ווי ער שטייט אין די וועלט, און ער ווייסט נישט וואס איז די וועג צו טאן, ווי אזוי צו אויס נוצען די חודש אלול.
איינער האט זיך אמאל אויסגעדרוקט, הלואי זאל איך איינשלאפן די ערשטע טאג סליחות, און זיך אויפוועקען אסרו חג סוכות! דער מענטש פילט אמאל אז חודש אלול און תשרי איז א בארג וואס ער ווייסט נישט פונקטליך די וועג וויאזוי ארויף צו קריכן אויף דעם!
אבער די אמת איז ווייט נישט אזוי, נאר ממש פארקערט, אויב דער מענטש איז אנגעזעצט אויף זיין מצב אין רוחניות אדער און גשמיות, איז זיין איינציגסטער טרייסט די אלול'דיגע שופר, וואס זאגט אן דעם מענטש, מיין טייערער! עס קומט לעכטיגע טעג! טעג וואס דער אייבערשטער רופט יעדע יוד, קום צוריק צו מיר מיין טייערע זוהן! לאמיר מסדר זיין אלע פראבלעמען, מ'גייט מאכן א יום הדין, און אלעס מסדר זיין אויפן צד היותר טוב, קום נאר מיין זוהן!!
דער חינוך זאגט פארוואס האט דער אייבערשטער געמאכט אז יעדעס יאר זאל זיין א יום הדין נאכאמאל, נאר דער אייבערשטער האט נישט געוואלט אז ס'זאל זיך אנזאמעלען די עונות פון כלל ישראל צו שטארק, אז ס'זאל זיך אויספעלען גאר א שטארקע עונש ווי א מבול ח"ו, וועגן דעם מאכט דער אייבערשטער יעדעס יאר א יום הדין און ער גיבט די געלעגענהייט פאר יודען צו תשובה טאן, און צו אפווישען די אלטע חוב און ווערן צוריק נאנט צו אים.
דער נביא אין יחזקאל זאגט אין פרק ל"ג (פסוק י-כ).
און דו נביא גיי זאג פאר כלל ישראל: ענק האבן געזאגט, וויבאלד מיר האבן אזויפיל געזינדיגט, העלפט שוין נישט קיין תשובה פאר אונז, מיר וועלן שוין דארפן ליידען יסורים אויף אונזערע זינד.
גיי זאג זיי "איך שווער אין מיין לעבן זאגט דער אייבערשטער, אז איך וויל נישט אז דער רשע זאל שטארבן, נאר איך וויל אז דער רשע זאל תשובה טאן, און בלייבן לעבן, טוטס תשובה! קערטס ענק צוריק פון ענקערע שלעכטע וועגן, פארוואס זאלט עטס שטארבן בית ישראל?!"
דו נביא, גיי זאג פאר דיין פאלק, די צדקות פון דעם צדיק, וועט אים נישט ראטעווען פון עונש, ווען ער וועט זינדיגען, און די רשעות פון דעם רשע, וועט אים נישט שטרויכלען, אין די טאג וואס ער וועט תשובה טאן.
אויב דער צדיק וועט זיך פארלאזען אויף זיין צדקות, און ער וועט גיין זינדיגען, וועט אים זיינע אלע צדקות נישט העלפן פון דעם עונש אויף זיינע עבירות.
"און אויב עס איז נגזר געווארען אויפן רשע צו שטארבן וועגן זיינע עבירות, און ער וועט תשובה טאן, וועט ער בלייבן לעבן און נישט שטארבן, אלע זיינע עבירות וועלן נישט געדענקט ווערן! וויבאלד ער האט אנגעפאנגען צו טאן גוטע מעשים, וועט ער לעבן!"
דיין פאלק, די יודען זאגען, עס קען נישט זיין אזא זאך, עס לייגט זיך נישט אויפן שכל! אבער באמת איז די וועג וואס זיי טראכטען נישט מעגליך, נאר ווען דער רשע וועט תשובה טאן וועט ער בלייבן לעבן. יעדער מענטש אזוי ווי זיין וועג איז, אזוי וועל איך אים משפט'ן, יודישע קינדער!!
גיי זאג זיי "איך שווער אין מיין לעבן זאגט דער אייבערשטער, אז איך וויל נישט אז דער רשע זאל שטארבן, נאר איך וויל אז דער רשע זאל תשובה טאן, און בלייבן לעבן, טוטס תשובה! קערטס ענק צוריק פון ענקערע שלעכטע וועגן, פארוואס זאלט עטס שטארבן בית ישראל?!"
דו נביא, גיי זאג פאר דיין פאלק, די צדקות פון דעם צדיק, וועט אים נישט ראטעווען פון עונש, ווען ער וועט זינדיגען, און די רשעות פון דעם רשע, וועט אים נישט שטרויכלען, אין די טאג וואס ער וועט תשובה טאן.
אויב דער צדיק וועט זיך פארלאזען אויף זיין צדקות, און ער וועט גיין זינדיגען, וועט אים זיינע אלע צדקות נישט העלפן פון דעם עונש אויף זיינע עבירות.
"און אויב עס איז נגזר געווארען אויפן רשע צו שטארבן וועגן זיינע עבירות, און ער וועט תשובה טאן, וועט ער בלייבן לעבן און נישט שטארבן, אלע זיינע עבירות וועלן נישט געדענקט ווערן! וויבאלד ער האט אנגעפאנגען צו טאן גוטע מעשים, וועט ער לעבן!"
דיין פאלק, די יודען זאגען, עס קען נישט זיין אזא זאך, עס לייגט זיך נישט אויפן שכל! אבער באמת איז די וועג וואס זיי טראכטען נישט מעגליך, נאר ווען דער רשע וועט תשובה טאן וועט ער בלייבן לעבן. יעדער מענטש אזוי ווי זיין וועג איז, אזוי וועל איך אים משפט'ן, יודישע קינדער!!
דער הייליגער בעש"ט האט געזאגט אויפן מאמר חז"ל בכל יום בת קול יוצא מהר חורב ואומרת שובו בנים שובבים, לכאורה וואס איז די תועלת פון דעם בת קול אויב קיינער הערט עס נישט?
האט ער גענטפערט, אז מ'הערט עס יא! יעדע יוד באקומט יעדען טאג, אין זיין הארץ, א געפיל פון חרטה, וואס דאס קומט פון דעם בת קול, וואס רופט אים צוריק צו תשובה. ווי דער צאנזער רב שומועסט אויס, אז אין חודש אלול באקומט דער יוד אסאך שטערקערע געפילען פון בענקשאפט און חרטה, נאר דער אומוויסנדער יוד, מיינט אז עס איז סתם עצבות און אנזעץ, הערט ער א טעיפ, אדער טרונקט אביסל משקה זיך אויפצולעבן, אבער דער קלוגער יוד פארשטייט אז דאס איז א פערזענדליכע מעסידזש פון דעם הייליגען באשעפער, מיין קינד קום צוריק צו מיר!
ווען א משפחה פארט ערגעץ אוועק אויף וויקעישאן, און פלוצלונג נעמט מען אין אכט אז דער קליינער יאנקעלע פעלט, פאנגט זיך אן א בהלה און א פאניק, אלע פלענער לייגט מען אוועק, נאר איין זאך איז דא, ווי איז יאנקעלע?! ווען דער יוד פארבלאנזשעט זיך ערגעץ אינמיטען דעם יאר, און ער פארלירט דעם וועג ארויס, לייגט דער אייבערשטער כביכול אוועק אלע זיינע זאכן און עסקים, נאר איין זאך איז דא, ווי איז יאנקעלע!
אויב א גאנץ יאר איז גענוג די בת קול וואס וועקט אויף שטילערהייט יעדן יחיד, אבער חודש אלול, ווען יאנקעלע איז נישט דא, ער איז ערגעץ פארלוירען געווארען, דעמאלס איז נישט גענוג א טעקסט מעסעדזש! מ'פאנגט אן צו אינסטאלירען הויכהילכערס וואס רופן און שרייען יאנקקעעללעע!! ווי ביסטו ערגעץ אין די וועלט? קום צוריק!
אין יעדע מנין בלאזט דער שופר וואס בעהט זיך און אפעלירט צו יעדען איינעם, מיין טייער קינד קום צוריק!
אויפן פסוק לך אמר לבי בקשו פני זאגט רש"י, 'לך' אין דיין שליחות 'אמר לבי' זאגט מיר מיין הארץ 'בקשו פני' זוך מיך, דהיינו יעדער יוד באקומט א מעסעדזש אין זיין הארץ פון דעם אייבערשטער, אז דער אייבערשטער בעהט דעם יוד, "זוך מיך" און וועגן דעם 'את פניך ה' אבקש' איך פאלג און איך זוך דיך טאטע. 'תעיתי כשה אובד' איך בין פארלוירען איך טרעף נישט די וועג, וועגן דעם בעהט איך דיך, 'בקש עבדיך' דו זוך מיך אויף! העלף מיך איך זאל ווערן נאנט צו דיר!
מ'האלט פאר נאכאמאל מחדש זיין די וועלט, פאר נאך א יאר. דער אייבערשטער דארף אונז האבן פאר זיין מלוכה, ווער גייט ממליך זיין דעם אייבערשטען אויף די וועלט, אין די קומנדיגע יאר? די גוים? די צדיקים פון די פריערדיגע דורות? ניין! זיי האבן שוין נישט קיין בחירה, אונז פשוטע יודען, גייען זיך ראנגלען במשך דעם קומנדיגע יאר, אויף צו ממליך זיין דעם אייבערשטן, אויף די וועלט, אפילו קיינער גייט נישט זעהן וואס מיר טוהן אין חדרי חדרים.
דער אייבערשטער ווארט פאר אונז יודען אונז זאלען אים ממליך זיין די קומענדיגע יאר. ווען מ'גייט אנשרייבן א יאר, וואס פאר א יאר עס גייט זיין, א יאר וואס גוים האבן די געלט און די כח, און די טומאה ווערט שטערקער ח"ו, אדער א יאר וואס יודען האבן הצלחה, פרנסה און געזונט בגשמיות, און התעלות ברוחניות, ווער גייט האבן די אויבערהאנט די קומענדיגע יאר? די קדושה אדער די טומאה?
אין וועם ווענדט זיך עס? אין אונז! וויאזוי גייען מיר זיך בעטן ביי שמונה עשרה ראש השנה, "וידע כל פעול כי אתה פעלתו, ותמלוך אתה הוא ה' לבדיך", ווי אזוי וועלן מיר זיך אויסוויינען, טייערע טאטע, עד מתי? ווילאנג נאך וועט מיר נאך גיין אזוי שווער ברוחניות און בגשמיות, ווען וועט שוין קומען די לעכטיגע צייט, אז יודען וועט זיי גיין גוט ברוחניות ובגשמיות, די גאנצע וועלט וועט איינזעהן, אז ווער איז צופרידען אין לעבן? וועם גייט גוט? די ערליכע יודען!
דער אייבערשטער ווארט אז מיר זאלען מאכן דעם דשזאב דעם ראש השנה, און וועגן דעם איז ער געקומען מאכן א ראלי, אז מיר זאלן אים אויס וועלן! אין חודש אלול איז דער אייבערשטער א בחינה פון מלך בשדה, יעדער קען צוקומען צו אים. ער קומט זיך בעטן ביי אונז מיר זאלען אים נעמען אלס מלך די קומנדיגע יאר!
די י"ג מידות של רחמים זענען אפען, דער אייבערשטער עפענט זיינע טויערן, אונז זאלען קענען זיך אויסבעטן אלעס גוטס, אן קיין חשבון נאר אע"פ שאינו הגון ואינו כדאי, נאר מכח די רחמים הגדולים והפשוטים פון דעם אייבערשטען צו אונז זיינע קינדערלעך!
אונז גייען האבן די געלעגנהייט צו זאגען די י"ג מידות של רחמים טאג טעגליך, ביי די סליחות אסאך מאל, און אריין שפאצירען אין די העכסטע פלעצער וואס איז בכלל שייך, צו קענען נהנה זיין פון די אוצרות פון מתנת חינם, וואס משה רבינו איז דארט געווען במשך די פערציג טעג, און אויס געפועלט אז יעדער יוד זאל קענען אנקומען צום אייבערשטען אליינס, אין די פלאץ וואס קיינער, קיין שום מלאך און שרף קען נישט דארט אנקומען, נאר דער יוד, און דארט קען זיך דער יוד עפענען זיין הארץ און זיך באמת דערנענטערן צום אייבערשטען, מתוך רחמים וחסדים.
ווער נאך ווי דער אייבערשטער פארשטייט די אמת'ע ווייטאג פון א יוד אין היינטיגען דור, וואס איז דא א אינטערנעט? די פריעדיגע צדיקים האבן נישט געחלום'ט פון אזא כח הטומאה בכלל, נאר ווען דער יוד איז זוכה צו אריין גיין צום אייבערשטן אויף יחידות, דורך די ווערטער פון די סליחות, קען זיך דער יוד אויסוויינען פאר איינעם וואס פארשטייט אים באמת!
לאמיר פארשטיין, די רחמים הפשוטים וואס זענען יעצט אפען פאר אונז! לאמיר זיך אנכאפן אין די געבעט וואס דער אייבערשטער שיקט פאר יעדעם פון אונז, בקשו פני! דער אייבערשטער ווייסט זייער גוט ווי אונז האלטען, עס איז נישט דא קיין טעותים אין הימל! אויב אונזערע זיידעס און די פריערדיגע צדיקים זענען שוין נישט דא מיט אונז, נאר אונז זענען דא, איז א סימן, יעצט וויל דער אייבערשטער אונזער צובראכען הארץ, און אויף דעם ווארט ער, און במשך די דורות ווער נאך איז געווען אזוי צובראכען פארן אייבערשטען, ווי אונז, וואס פלאנטערען ארום דא, אן קיין שום עצה, ואין לנו להשען אלא על אבינו שבשמים!
לאמיר אויסנוצען די לעכטיגע טעג, און אויסנוצען אונזער געלעגנהייט צו ווערן נאנט צום הייליגען באשעפער, און ווערן באמת דערהויבן, און פריילעך, אז אפילו אין די שפל המצב ווי אונז לעבן, איז נאך דא איינער וואס ווארט אונז צו העלפן, און נישט סתם איינער, נאר דער וואס קען באמת העלפן!
אבינו מלכינו אין לנו מלך אלא אתה!
