דיונים ועיונים בפרשת נח

[סטיטשינער]

צק
אז דאס אז נח האט גענומען זיבן פון די כשר'ע מינים כדי מקריב צו זיין פון דעם קרבנות, איז נאר פון די בהמות אבער פון די עופות האט ער נישט מקריב געווען נאר ער האט גענומען זיבן 'לחיות זרע על פני הארץ'.

און אז הרה"ק מסאטמאר האלט (בדרך פלפול) אז ער האט מקריב געווען פון די לייבן אויך.

געבויעט אויפ'ן יערות דבש?

ניין געבויט אויף איינער וואס זאגט אז בעצם איז די ארי כשר און דערפאר איז עס אויף די מרכבה, נאר היות ער שטאפט זיך אן מיט נישט כשרס מעג מען אים נישט עסן.
קומט דאך אויס אז אין תיבה ווי עס איז נאר געווען גראז צו עסן איז די ארי געווען כשר

[אוראייניקל]

צק
אז דאס אז נח האט גענומען זיבן פון די כשר'ע מינים כדי מקריב צו זיין פון דעם קרבנות, איז נאר פון די בהמות אבער פון די עופות האט ער נישט מקריב געווען נאר ער האט גענומען זיבן 'לחיות זרע על פני הארץ'.

און אז הרה"ק מסאטמאר האלט (בדרך פלפול) אז ער האט מקריב געווען פון די לייבן אויך.

געבויעט אויפ'ן יערות דבש?

ניין געבויט אויף איינער וואס זאגט אז בעצם איז די ארי כשר און דערפאר איז עס אויף די מרכבה, נאר היות ער שטאפט זיך אן מיט נישט כשרס מעג מען אים נישט עסן.
קומט דאך אויס אז אין תיבה ווי עס איז נאר געווען גראז צו עסן איז די ארי געווען כשר

דער איינער איז דער יערות דבש.

[סטיטשינער]

צק
אז דאס אז נח האט גענומען זיבן פון די כשר'ע מינים כדי מקריב צו זיין פון דעם קרבנות, איז נאר פון די בהמות אבער פון די עופות האט ער נישט מקריב געווען נאר ער האט גענומען זיבן 'לחיות זרע על פני הארץ'.

און אז הרה"ק מסאטמאר האלט (בדרך פלפול) אז ער האט מקריב געווען פון די לייבן אויך.

געבויעט אויפ'ן יערות דבש?

ניין געבויט אויף איינער וואס זאגט אז בעצם איז די ארי כשר און דערפאר איז עס אויף די מרכבה, נאר היות ער שטאפט זיך אן מיט נישט כשרס מעג מען אים נישט עסן.
קומט דאך אויס אז אין תיבה ווי עס איז נאר געווען גראז צו עסן איז די ארי געווען כשר

דער איינער איז דער יערות דבש.

כמונח בזכרוני אז נישט, אבער מיט אזא איינעם ווי דיר דינג איך מיך נישט...

[אוראייניקל]

און אז הרה"ק מסאטמאר האלט (בדרך פלפול) אז ער האט מקריב געווען פון די לייבן אויך.

געבויעט אויפ'ן יערות דבש?

ניין געבויט אויף איינער וואס זאגט אז בעצם איז די ארי כשר און דערפאר איז עס אויף די מרכבה, נאר היות ער שטאפט זיך אן מיט נישט כשרס מעג מען אים נישט עסן.
קומט דאך אויס אז אין תיבה ווי עס איז נאר געווען גראז צו עסן איז די ארי געווען כשר

דער איינער איז דער יערות דבש.

כמונח בזכרוני אז נישט, אבער מיט אזא איינעם ווי דיר דינג איך מיך נישט...

אהה.. דעמאלטס ברענגט ער עס לכאורה פונעם ישמח משה פר' בחוקותי (ד"ה והשבתי) ווואס ברענגט עס פונעם יע"ד.

[סטיטשינער]

געבויעט אויפ'ן יערות דבש?

ניין געבויט אויף איינער וואס זאגט אז בעצם איז די ארי כשר און דערפאר איז עס אויף די מרכבה, נאר היות ער שטאפט זיך אן מיט נישט כשרס מעג מען אים נישט עסן.
קומט דאך אויס אז אין תיבה ווי עס איז נאר געווען גראז צו עסן איז די ארי געווען כשר

דער איינער איז דער יערות דבש.

כמונח בזכרוני אז נישט, אבער מיט אזא איינעם ווי דיר דינג איך מיך נישט...

אהה.. דעמאלטס ברענגט ער עס לכאורה פונעם ישמח משה פר' בחוקותי (ד"ה והשבתי) ווואס ברענגט עס פונעם יע"ד.

אויך נישט.

[אוראייניקל]

נאכגעקוקט אין דברי יואל, ער ברענגט עס פון ספר הפליאה, פון דארט ווי דער יערות דבש ברענגט עס.
נאר דער יע"ד לייגט צו, אז עס איז תלוי צו מ'זאגט קמא קמא בטיל.

[א צווייטער]

ווייס איך נישט פארוואס ביסטו געקומען צו די מסקנא
ביי מיר אין די תורה שטייט
וַיִּקַּח מִכֹּל הַבְּהֵמָה הַטְּהֹרָה וּמִכֹּל הָעוֹף הַטָּהוֹר וַיַּעַל עֹלֹת בַּמִּזְבֵּחַ

לשון הש"ח קאפיטל ז' פסוק ג'
אבל אי הוה כתיב עופות ברישא לא הו"א דמשום קרבן צוה ליקח שבעה שבעה דהו"א בהמה דומיא דעופות ובעופות כתי' לחיות זרע על פני הארץ א"כ הו"א דבהמה נמי משום להחיות זרע צוה ליקח משו"ה נקט בהמות ברישא,

אבער יעצט אז דו ברענגסט א אפענע פסוק פארקערט מוז זיין אז דאס איז נאר א הו"א, ודו"ק.

[איינס]

לכאורה כונתו עז דערפאר שטייט נישט קודם עופות טהורים לחיות זרע און נאכדעם בהמה סתם ווייל דעמאלט וואלט מען געלערנט בהמה סתם פון עוף וואס שטייט פארדעם, אבער יעצט אז סשטייט בהמה טהורה קודם לערנט מען עוף סתם מן הבהמה הטהורה.
ער גייט אבער נישט אריין פארוואס טאקע שטייט נאר ביים עוף לחיות זרע, נאר פארוואס שטטיט נישט ביים עוף טהור

[כאניש וואס צו טון]

נצ"ק
פשוט פשט אין פסוק, האט דער יונה געבראכט א בלעטל פון א בוים אויף דער ערד,
נו וויאזוי שטומט דאס מיט דעם אז 3 טפחים פון די ערד זעלבסט איז צוגאנגען, וכ"ש די ביימער?

אויך לויט דעם, וויאזוי האט מען נאכן מבול איבערגעפלאנצט? האט נח מיטגענומען אלע מיני קערליך אויך?

[איינס]

כבר דשו בה רבים, איינע פון די תירוצים אז ער האט געברענגט פון הר המוריה און אין ארץ ישראל האט נישט געווען קיין מבול

[כאניש וואס צו טון]

ייש"כ

אויך לויט דעם, וויאזוי האט מען נאכן מבול איבערגעפלאנצט? האט נח מיטגענומען אלע מיני קערליך אויך?

[איינס]

אז דו רעדסט פון דעם פייגל איז מיר איינגעפאלן ביים לערנען חומש רש״י א שטארקע נקודה.
מזהעט אז נח האט געטון פעולות צו וויסן וואס גייט פאר אינדרויסן, לכאורה האט ער דאס געטון צו וויסן ווען ער קען ארויס גיין.
למעשה די פייגל האט איהם גארנישט געהאלפן ווייל די עורב האט דאך נאך געהאלטן און איין גיין און קומען עד יבושת המים, און איינמאל די עורב האט געסטאפט האט ער געוויסט אז ער קען ארויס גיין, למעשה בו ביום שיבשה הארץ האט איהם דער אויבערשטער געזאגט צא מן התיבה.
וואס מלערנט פון דעם אז סאיז א שאד צו מאכן אייגענע פעולות ווען סוועט קומען די צייט וועסטו שוין באקומען דעם הודעה ווען און וואס דו דארפס טוען (מצד שני קען מען דאס אנקוקן אלטס חובת השתדלות)

[שאראש-פאטאק]

א) ‏ויאמר ה׳ אל נח בא אתה וכל ביתך אל התיבה די נצי״ב דא אין העמק דבר זאגט אז וכל ביתך מיינט עבדים דאס מיינט אז סקען זיין אז זייער אסאך מענטשען זענען נישט קיין אייניקלעך פין נח נאר פון די עברים
ב) פארוואס האט נח געדארפט שיקן די יונה ער האט געקענט פרעגן עוג מלך הבשן אויב די ערד איז טריקן
בעצם פארוואס האט נח נישט געקענט ארויס קיקען פון די צהר תעשה לתיבה אויב עס איז שוין טריקן
ג) עס איז געווען א חי׳ וואס איז געווען אינדערויסען פון די תיבה די וויזעל טיר פארוואס האט ער נישט געקענט זיין אין די תיבה בפשטות איז געווען א נס אז אלע חיות בבימת עופות האבן געפיט האט די וויזעל טיר אויך געקענט פיטען
ווי ווערט צאם גענימען ווען ווי וויפעל איז געווען פון די וויזעל טיר ווען ווערט ער לעצט דערמאנט ?

אויף אות ב האב איך געטראפן אין רד״ל רעדט פון דין

AB516D3D-F03A-4484-BAA6-30B7A55A42A6.png (163.74 KiB) געזען 1490 מאל

[א צווייטער]

נצ"ק
פשוט פשט אין פסוק, האט דער יונה געבראכט א בלעטל פון א בוים אויף דער ערד,
נו וויאזוי שטומט דאס מיט דעם אז 3 טפחים פון די ערד זעלבסט איז צוגאנגען, וכ"ש די ביימער?

כמה וכמה תירוצים, אין ארץ ישראל איז נישט געווען די מבול, פון גן עדן, ועוד במדרשים.

נצ"ק
אויך לויט דעם, וויאזוי האט מען נאכן מבול איבערגעפלאנצט? האט נח מיטגענומען אלע מיני קערליך אויך?

שטייט אין מדרש אז נח האט מיטגענומען אלע מיני קערליך

[סטיטשינער]

ייש"כ

אויך לויט דעם, וויאזוי האט מען נאכן מבול איבערגעפלאנצט? האט נח מיטגענומען אלע מיני קערליך אויך?

לכאורה, ער האט דאך סייווי געמוזט מיטנעמען אלע מינע גראזן וואס די בהמות און חיות גלייכן, און פאר אים צו עסן.

[יעדער]

וויאזוי זענען אנגעקומען די בעלי חיים קיין אמעריקא?
זענען די מאנקיס פוארוואנדעלט געווארן ביים דור הפלגה?
תיבת נח עד היום הזה - וואו געפינט זיך תיבת נח
ארכעאלאגן: מיר האבן געטראפן נח'ס תיבה!

[אסטראלאג]

צ/ק
דער יונה מיט די בלעטל ביי נח"ס תיבה,
וואסערע מין פייגל זאגן די מפרשים איז עס געווען?
(ווייסע אדלער, שווארצע טויב אדער עפעס אנדערש וכו'?)

[קיקיון]

צ/ק
דער יונה מיט די בלעטל ביי נח"ס תיבה,
וואסערע מין פייגל זאגן די מפרשים איז עס געווען?
(ווייסע אדלער, שווארצע טויב אדער עפעס אנדערש וכו'?)

איך פארשטי נישט!
א יונה איז א מין טהור פויגעל
א אדלער א נשר איז א מין טמא'נער פויגעל

[אסטראלאג]

צ/ק
דער יונה מיט די בלעטל ביי נח"ס תיבה,
וואסערע מין פייגל זאגן די מפרשים איז עס געווען?
(ווייסע אדלער, שווארצע טויב אדער עפעס אנדערש וכו'?)

איך פארשטי נישט!
א יונה איז א מין טהור פויגעל
א אדלער א נשר איז א מין טמא'נער פויגעל

גערעכט.
און אז ס'איז יונה, איז עס די זעלבע וואס מען ווייסט היינט אלס א יונה (טויב) פויגל?

[קיקיון]

צ/ק
דער יונה מיט די בלעטל ביי נח"ס תיבה,
וואסערע מין פייגל זאגן די מפרשים איז עס געווען?
(ווייסע אדלער, שווארצע טויב אדער עפעס אנדערש וכו'?)

איך פארשטי נישט!
א יונה איז א מין טהור פויגעל
א אדלער א נשר איז א מין טמא'נער פויגעל

גערעכט.
און אז ס'איז יונה, איז עס די זעלבע וואס מען ווייסט היינט אלס א יונה (טויב) פויגל?

וואס איז דיין הוי אמינא ?
די האסט דעם זעלבען שאלה מיט אלע מיני בעלי חיי וואס שטייט אין תוה"ק

[משגיח רוחני]

ווייסט איינער וואס איז דאס עצי גופר היינט בלשונינו?

[די רב פון ליאן]

מהעוף למינהו ברענגט רש״י אותו שדבקו במיניהם וכו׳ ומאליהם באו וכו׳

לכאורה פון די טהור׳ע האט מען געדארפט נעמען 7 און פון די נישט טהור׳ע 2, איז פשט אז ס׳פונקטליך געווען 7 טהור׳ע און 2 נישט טהור׳ע שנתדבקו במיניהם פון יעדע איינציגסטע באשעפעניש?

[י]

מקען זאגן בדרדך צחות


בא - אל - התיבה
קום - צום - ווארט


מקען זאגן אז דער אייבישטער האט מרמז געווען. ער זאל מתפלל אויפן דור אז א מבול זאל נישט קומען


קרעפל תורה שלי

[די רב פון ליאן]

מהעוף למינהו ברענגט רש״י אותו שדבקו במיניהם וכו׳ ומאליהם באו וכו׳

לכאורה פון די טהור׳ע האט מען געדארפט נעמען 7 און פון די נישט טהור׳ע 2, איז פשט אז ס׳פונקטליך געווען 7 טהור׳ע און 2 נישט טהור׳ע שנתדבקו במיניהם פון יעדע איינציגסטע באשעפעניש?

אה ס׳פשוט

ס׳איז געווען אסאך וואס זענען ערליך געווען אבער רש״י זאגט דאך אנדרלמוסיא שהורגת טובים ורעים

[די רב פון ליאן]

מקען זאגן בדרדך צחות


בא - אל - התיבה
קום - צום - ווארט


מקען זאגן אז דער אייבישטער האט מרמז געווען. ער זאל מתפלל אויפן דור אז א מבול זאל נישט קומען


קרעפל תורה שלי

קען גראדע גוט שטימען ווייל תיבה איז דאך דער עמוד.

דער משנה זאגט יורדין לפני התיבה