הילף געזוכט - גדולי תורה בעלי מלאכות

[msp]

דער יעב"ץ האט געהאט א דרוקעריי
און פלעגט זאגען א ברכה מידי יום ביומו : שלא עשאני אב"ד

[קיקיון]

א ידיד האט מיר דערציילט אז הגאון רבי בן ציון בלום אבד"ק סארוואש ואחר כך ממלא מקום אביו הבית שערים כאבד"ק בערעטיא אויפאלא, איז קודם געווען א בוקקיפער. .

הרב ברוך דוד האלבערשטאם שליט"א רב פון סארוואשער בה"מ ב"פ איז ביז נישט לאנג צירוק ג'ווען א סוחר
----
סי געיט'ר רב איז בנעוריו ג'ווען דער ערשטער NY LIFE AGENT מיט ווייסע זאקען

[קיקיון]

הרהג"הצ ר' משה ניישלאס זצ"ל, איז געוועהן פאר די מלחמה א סוחר און האט געמאכט א נדר ביי די מלחמה אז אויב ער ווערט ניצל איז ער מקדיש דאס לעבן פאר השי"ת. וכך עשה. משמש געוועהן אין סערדיהעל ברבנות תיכף ווען ער איז צוריק געקומען און געגבען שימש פאר צעהנדליגע מורה הוראות בדורינו
א ביסעל מער פרטים אודתיו

[טייבעלע]

ר' יוסי ציידניא בשם רבי יוחנן, ציידניא, ער האט געמאכט מצודות (ירושלמי ברכות פ"ד).

[farshlufen]

טבי רישבא.

[קיקיון]

טבי רישבא.

רש"י

טבי - שם האיש:
רישבא - פורס נשבין לצוד חיה ועוף:

__
וויפיל פאכען האט ר' חייא ג'קענט?
א פירכא אויף רש"י א וויינגערטנר און דער רשב"ם א BEEKEEPER ?

[SPUSMN]

דער יעב"ץ האט געהאט א דרוקעריי
און פלעגט זאגען א ברכה מידי יום ביומו : שלא עשאני אב"ד

רבי מנשה בן ישראל האט אויך געהאט א דריקעריי (אין אמשטרדם).

[טייבעלע]

ר' אברהם מוכר ירקות האט איבערגענומען די רבנות אין לובלין נאך די פטירה פונעם הייליגן מהרש"ל זצ"ל (עיין בשם הגדולים).

[קיקיון]

ר' אברהם מוכר ירקות האט איבערגענומען די רבנות אין לובלין נאך די פטירה פונעם הייליגן מהרש"ל זצ"ל (עיין בשם הגדולים).

העתקה מס' שם הגדולים

[קיקיון]

כאטש דער אשכול איז מיוסד אויף טוב תורה עם דרך ארץ וואס וואלט נישט כולל ג'ווען מלמדי תשב"ר
אבער אזוי ווי מ'האט שוין דערמאנט און ס'האט קיינער מוחה ג'ווען
וועל איך צילייגען דעם מגן אברהם וואס האט ג'לערנט מיט אינגע בחורים

[msp]

איין זאך וואס עס לערנט אונז אויס איז אז אפילו אויב מען ארבעט אויף פרנסה קען מען נאך אלץ שטייגען

[SPUSMN]

ומתלמידי יותר מכולם.
--
כ'האב געמיינט אז די שרייבסט אז אפילו מען איז א מלמד קען מען נאך אלץ שטייגען.

[msp]

פארקערט
אין הקדמה פון ס' המקנה שרייבט דער רבי רבי פינחס'ל זצ"ל אז א מלמד דארף זיין א עומד און נישט קיין הולך
אזוי איז ער מסביר דער פסוק אם דומה הרב למלאך השם
א מלמד דארף זעהן אז זיין השפעה זאל מאכען די תלמידים זיין הולכים
דער אגרא דכלה טייטשט אזוי ביי פסח שני
אז וועגען דעם ביי משה שטייט אז ווען ער האט געמוזט פרעגען דעם באשעפער
און האט ער נישט געקענט משפיע זיין אויף די אידען צו זיין הולכים
האט ער געזאגט "עמדו" ואשמעה מה יצוה השם לכם
תעיינו שם ותמצאו נחת
http://www.hebrewbooks.org/pdfpager.asp ... q=4724&st=%u05E2%u05DE%u05D3%u05D5%20%u05D5%u05D0%u05E9%u05DE%u05E2%u05D4
פעידזש 19

[msp]

דער חיי אדם איז געווען א סוחר
געראדע געטראפען אין ס' כמוצא שלל רב אנ'אינטערעסאנט שטיקל פון ס' שערי צדק פון דעם חיי אדם
פלאי פלאים
http://www.hebrewbooks.org/pdfpager.asp ... =20835&st=%u05DB%u05DC%20%u05D4%u05D3%u05E8
פעידזש 194
כל מי שאין ידו משגת לפרנם את עצמו שם, וצריך להטיל עצמו על הצבור, ובח"ל
מפרנס א"ע ביגיע כפו, אין ספק שמוטב לו לדור בח״ל, וכמה הפליגו חז״ל במעלת
המפרנטס את עצמו ביגיע כפו, ומהר״ם שיף בסופו בלקוטין כתב שזהו כוונת הזיל שאמרו
מוטב לאדם לעבוד ע"ז ולא יצטרך לבריות, ר״ל ע״ד שאמרו הזיל כל הדר כו'

[קיקיון]

הרה"ג ר דוד צבי עהרענפעלד זצ"ל דער איידעם פון מרן חתם סופר זי"ע הי' לו חנות גדול בשפעצעריי (GROCERIES) און זיין זין הבחור שמוא' (דער חתן סופר) וואס האט אלס אינג בחור"ל ג'האלפען אין געשעפט איז אמאל ארויף אויפען לייטער אראף נעמען א הוט ציקער שרייט אים נאך דער פאטער " ווייסט דוא שמוא' דער מהרש"א האט דאך רעכט!"
אויך אלס אינגערמאן אלס איידעם ביי "הרבני הצדיק הגביר מו"ה בונם פאשקעס איז דער חתן סופר ג'ווען א סוחר
תולדות החתן סופר

[msp]

הרב קיקיון
גאר א שיינע מעשה!

[קיקיון]

הרב קיקיון
גאר א שיינע מעשה!

THATS ALL
איך האב ערווארטעט פון דיר א גאנצען מאמר אויף די מעשה!
___

פון די מעשה זעט אויס
אז הרבני ר יוסף יוספא הי"ד בן מרן החת"ס איז ג'ווען א סוחר

[טייבעלע]

הרה"ק רבי יוסף וויטאל אביו של רבנו הרה"ק רבי חיים וויטאל זצ"ל הי' סופר תפילין (שער הגלגולים הקדמה לח), שרייבט דארט הרה"ק מהר"ש וויטאל זצ"ל, היה סופר גדול, ובקי ואומן לא קם כמוהו. והרב הגדול האר"י זלה"ה, אמר למורי אבי זלה"ה, שחצי העולם היה נזון בזכות זקני ע"ה, באמצעות התפילין הכשרים שהיה עושה.

[קיקיון]

ג'זעהן לעצטענס ווי איינער שרייבט אז האט ג'זעהן א בריעף פון רעק"א ווי ער בעט זיך
ביי ? ער זאל אים פארשאפען א פאסטען אלס מלמד
איך ג'דענק אז רעק"א שרייבט אויך "בעדער" נאך עמיצער ווייסט פון דעם בריעף? איך האב ניט דעם איגרות סופרים

[למעלה משבעים]

קיקיון איר מיינט דעם גליון הליכות החיים, די בריוו פון ר' שלום פאללאק.

[קיקיון]

יי"כ

[ווילוויסן]

דער מהר"ם פדאוואה איז געווען INVOLVED אין דעם דריקען פון א רמב"ם מיט זיינע הגהות
אדער ער איז ג'ווען וואס מען רופט היינט דער מוציא לאור אדער דער גוישער דריקער האט אים באצאלט לפי וואס ער האט
פארקויפט ( איך האב נאך נישט ג'קענט נאך קיקען אין תשובות הרמ"א ) און א צוויטער גוישער דריקער האט ג'לייגט די
הענט אויף דעם מהר"מ'ס הגהות און אפגעדריקט א רמב"ם
דא האט איר קטעים וואס א "ידען" איז מעתיק פון רמ"א

אם כן, הרי לפנינו שמדינינו אין לו ליענטילומר (=מדפיס) השני להדפיס זה כלל, והגאון הנ"ל היה יכול לעכב עליו... דבדבר דְברי היזקא... כולי עלמא מודו דהלכה כרב הונא... ואם כן, בנידון דידן נמי בריא היזקא הוא, כי היענטילומר השני נתן להכריז שכל ספר יוזיל זהוב טפי מהגאון. ומי ראה זאת ולא יבוא אליו לקנות ממנו. ויכול הוא להוזיל, כי הוא מעשירי הארץ" (שו"ת הרמ"א, סי' י').

עכ"פ דאס ווייס מען מיר שוין אז זיין פרנסה איז ניט ג'ווען פון רבנות

שו"ת רמ"א סימן י
ער ברענגט ארויס אז מ'דארף קויפן ביים מהר"ם פדובה ווייל ער איז א גאון, און מ'זאל נישט זאגן אז מ'טאר נישט נהנה זיין מכתרה של תורה ודאשתמש בתגא חלף, ניין זאגט ער, ווייל דער רמב"ם בפיה"מ שרייבט שוין אז דאס איז א מתנה פאר די חכמים מכתרה של תורה אזוי ווי די כהנים ולוים זענען זוכה מכתרם, ומשלחן גבוה קא זכי.
מ'זעט אז ס'איז גאר אן ענין א ת"ח זאל מאכן פרנסה און ברייט בדרך כבוד נאך פאר יעדן איינעם.

די מחלוקה האט ליידער געקאסט א טייערע פרייז, די קריגעריי איז פארוואנדלט געווארן אין מסירות פון די גויאישע דרוקערס אנטקעגן דעם תלמוד, וואס איז נאכגעפאלגט געווארן מיט די טרויעריג באקאנטע גזירה פון שריפת התלמיד דורכן פויפסט בשנת שי"ד.

[שוועמל]

איין זאך וואס עס לערנט אונז אויס איז אז אפילו אויב מען ארבעט אויף פרנסה קען מען נאך אלץ שטייגען

פארגעסן דעם רמבם אין ת"ת?
גדולי חכמי ישראל יש מהן שואבי מים וחוטבי עצים...ואעפ"כ היו עוסקין בתורה והן מעתיקי השמועה איש מפי איש עד משה רבינו ע"ה.

[msp]

געראדע האבען מיר אין פלאן צו רעדען וועגען יענער רמב"ם און דער רמב"ם אין סוף ה' שמיטה ויובל
ביים טשאלענט שיעור נעקסטע וואך ליל שישי

[SPUSMN]

דער מהר"ם פדאוואה איז געווען INVOLVED אין דעם דריקען פון א רמב"ם מיט זיינע הגהות
אדער ער איז ג'ווען וואס מען רופט היינט דער מוציא לאור אדער דער גוישער דריקער האט אים באצאלט לפי וואס ער האט
פארקויפט ( איך האב נאך נישט ג'קענט נאך קיקען אין תשובות הרמ"א ) און א צוויטער גוישער דריקער האט ג'לייגט די
הענט אויף דעם מהר"מ'ס הגהות און אפגעדריקט א רמב"ם
דא האט איר קטעים וואס א "ידען" איז מעתיק פון רמ"א

אם כן, הרי לפנינו שמדינינו אין לו ליענטילומר (=מדפיס) השני להדפיס זה כלל, והגאון הנ"ל היה יכול לעכב עליו... דבדבר דְברי היזקא... כולי עלמא מודו דהלכה כרב הונא... ואם כן, בנידון דידן נמי בריא היזקא הוא, כי היענטילומר השני נתן להכריז שכל ספר יוזיל זהוב טפי מהגאון. ומי ראה זאת ולא יבוא אליו לקנות ממנו. ויכול הוא להוזיל, כי הוא מעשירי הארץ" (שו"ת הרמ"א, סי' י').

עכ"פ דאס ווייס מען מיר שוין אז זיין פרנסה איז ניט ג'ווען פון רבנות

שו"ת רמ"א סימן י
ער ברענגט ארויס אז מ'דארף קויפן ביים מהר"ם פדובה ווייל ער איז א גאון, און מ'זאל נישט זאגן אז מ'טאר נישט נהנה זיין מכתרה של תורה ודאשתמש בתגא חלף, ניין זאגט ער, ווייל דער רמב"ם בפיה"מ שרייבט שוין אז דאס איז א מתנה פאר די חכמים מכתרה של תורה אזוי ווי די כהנים ולוים זענען זוכה מכתרם, ומשלחן גבוה קא זכי.
מ'זעט אז ס'איז גאר אן ענין א ת"ח זאל מאכן פרנסה און ברייט בדרך כבוד נאך פאר יעדן איינעם.

די מחלוקה האט ליידער געקאסט א טייערע פרייז, די קריגעריי איז פארוואנדלט געווארן אין מסירות פון די גויאישע דרוקערס אנטקעגן דעם תלמוד, וואס איז נאכגעפאלגט געווארן מיט די טרויעריג באקאנטע גזירה פון שריפת התלמיד דורכן פויפסט בשנת שי"ד.

ביידע רמבם'ס זענען געדרוקט געווארען ביי גוים, איינס האט געהייסען בראגאדין, און דער צווייטער יוסטיניען. מען האט עס געדרוקט אין שנת ש"ו אדער ש"י (איך געדענק נישט וועליכע), און דער מהר"ם פאדאוו'ס הגהות געפינען זיך אויף איינס (כ'געדענק נישט וועליכע). דער אנדערע (אן די הגהות פון מהר"ם פאדווא) האבען די גדולי ישראל גע'אסרט צו קויפען.