ניגוני סאטמאר ומקורותיהם

[אלי' מקוה יוד]

יישר כח, נישט באמערקט.

דארף מען יעצט זעהן צו מ'קען ערגעץ קויפן דעם טרעק אליין?

[קוליעקב]

ווער האט מחבר געווען די שבשלום שלו נאך ד' מלך ביי שלוש סעודות אפשר אברהם ווערצבערגער? דוד ווערדיגער זינגטעס זייער שיין

[סטאוו יא פיטא]

פאלגנד זענען קורצע אויסצוגן פון 2 ניגונים אנגעבליך פון רבי בעריש ווישעווער, פערפאסט נאך פארן רבין אין אורשיווא

ניגון א) חלק 1 און חלק 2

ניגון ב) חלק 1 און חלק 2

זענען די ניגונים באקאנט? האט זיי שוין איינער דא געהערט אמאל? און וואס ווייסט מען איבער זיי?

ווער ס'ווייסט עפעס ביטע זיך לאזן הערן. ייש"כ

[אונגארישע הייזער]

א שאלה וואס איך וויל שוין לאנג פרעגן, וואו איז דער מקור פון די ניגון וואס מען זינגט אויף פתחו לי יו"ט?

[קלאָצקאָפּ]

ר' יוסל האט עס געמאכט ערגעץ אין תש"י יארן דאכצעך.

[סטאוו יא פיטא]

ריכטיג, תשט"ו די יאר וואס די רבי איז געווען אין ארץ ישראל. ער האט עס מחבר געווען אויף חמול

רבי ליפא שווארץ ז"ל האט עס געזינגען אויף כל מקדש ביים טיש אין ארץ ישראל און די רבי האט עס געהייסן איבערזינגען אפאר מאל און האט א גאנץ שבת גערעדט מיט התפעלות איבער דעם ניגון. האט מען עס דערפאר באשטימט אפיציעל פאר פתחו לי


----
צים באמערקן ווי ווייט די רבי האט ימים נוראים נישט משים לב געווען און בכלל נישט תופס געווען וואס מ'זינגט. כאטש וואס מ'האט מיטן רבי'ן זיך פארגעגרייט די ניגונים און מ'האט עס געזינגען 3 מאל האט ער ביים טיש ווען מ'האט עס געזינגען געפרעגט פארגאפטערהייט פון ווי ס'קומט צי ר' יוסל'ען אזא שיינע ניגון...

[אונגארישע הייזער]

אינטערעסאנט, נישט געוואוסט אז ר' יוסל האט געמאכט דעם ניגון.
ס'איז עפעס הערליך!

[סטאוו יא פיטא]

דער ניגון ברוך הוא אלוקנו פון של"ס איז קלאר אז רבי יוסל האט מחבר געווען? שמעתי אן קיין נאמען אז ס'איז נאך פון רבי בעריש ווישעווער. ווייסט איינער עפעס קראנט איבער דעם?

[דוד משה]

דער ניגון ברוך הוא אלוקנו פון של"ס איז קלאר אז רבי יוסל האט מחבר געווען? שמעתי אן קיין נאמען אז ס'איז נאך פון רבי בעריש ווישעווער. ווייסט איינער עפעס קראנט איבער דעם?

פון דא זעהט אויס אז סאיז נאך פון פאר ר' יוסל'ס צייטן.

[בית המשתה]

דער ניגון ברוך הוא אלוקנו פון של"ס איז קלאר אז רבי יוסל האט מחבר געווען? שמעתי אן קיין נאמען אז ס'איז נאך פון רבי בעריש ווישעווער. ווייסט איינער עפעס קראנט איבער דעם?

פון דא זעהט אויס אז סאיז נאך פון פאר ר' יוסל'ס צייטן.

נישט קיין ראיה, יוסל האט נאך געמאכט ניגונים אינדערהיים

[סטאוו יא פיטא]

באקומען פריוואט פון א ידיד נ"י

איך האב יעצט גערעדט צו ר׳ ליפא ט״ב שליט"א זענטער רב (איידעם פון רבי יוסל ז"ל), דער נגון פון ברוך הוא אלוקינו האט ער געמאכט נאך אינדערהיים אלץ אינגערמאן, אויך האט ר׳ בעריש געזאגט פאר ר׳ יוסף אז עס איז זייער א גיטער נגון און גלייבט ער וועט נאך מאכען שיינע נגונים

[דוד משה]

די צוגעלייגטע פאל וואס מען זינגט אויף ובהר מרום הרים איז אויך פון ר' יוסל?

[farshlufen]

ס'איז דאך פון רבין ר' הערש.

[א דריטער]

אינטערעסאנט, נישט געוואוסט אז ר' יוסל האט געמאכט דעם ניגון.
ס'איז עפעס הערליך!

מוראדיג שיין און הארציג,

אגב די מבינים זאגן אז די הויעכע פאל האט נישט קיין שום שייכות מיטן ערשטן פאל.

[דוד משה]

ס'איז דאך פון רבין ר' הערש.

די פאל פון ובהר מרום איז נישט פון רבי ר' הערש, דאס איז געווארן צוגעלייגט אין סאטמאר. איר וועט דעם פאל נישט הערן אויף קיין אלטע ריקארדירונגען.

[קלאָצקאָפּ]

אינטערעסאנט, נישט געוואוסט אז ר' יוסל האט געמאכט דעם ניגון.
ס'איז עפעס הערליך!

מוראדיג שיין און הארציג,

אגב די מבינים זאגן אז די הויעכע פאל האט נישט קיין שום שייכות מיטן ערשטן פאל.

וואס מיינסטו מיט שייכות?

און דער ניגון האט דען פעלער? די ערשטע האלב ניגון איז א קייט פון פעלער אריינגעפלאכטן איינס אינעם אנדערן אן קיין געהעריגע סדר.

[סטאוו יא פיטא]

ס'איז דאך פון רבין ר' הערש.

די פאל פון ובהר מרום איז נישט פון רבי ר' הערש, דאס איז געווארן צוגעלייגט אין סאטמאר. איר וועט דעם פאל נישט הערן אויף קיין אלטע ריקארדירונגען.

נישט מסתבר אז דאס איז אן עמטליכע הוספה, כ'וואלט געזאגט אז אין סיגוט האט מען עס אלץ אזוי געזינגען נאך ביים ייטב לב, קען טאקע זיין אז מ'האט עס תיכף פארדרייט אדער האט עס ר"ר הערש געזינגען אויף צוויי אופנים

[farshlufen]

איר רעדט פון ראזוואדאוו?

פארוואס זאל מען נישט זאגן אז דארט איז אויך דא ניגונים געבראכט דורכן ייטב לב?

[סטאוו יא פיטא]

קען טאקע זיין, ווארום אין דשיקוב זעלבסט איז נישטא קיין ניגונים פון רבי ר' הערש דאכצעך

[סטאוו יא פיטא]

אושפיזין עילאין וואס מ'זינגט אין סאטמאר, ווער האט עס מחבר געווען?

[פישל]

אושפיזין עילאין וואס מ'זינגט אין סאטמאר, ווער האט עס מחבר געווען?

ר' יאסל אשכנזי

[פארצייטישער שטריימל]

פאלגנד זענען קורצע אויסצוגן פון 2 ניגונים אנגעבליך פון רבי בעריש ווישעווער, פערפאסט נאך פארן רבין אין אורשיווא

ניגון א) חלק 1 און חלק 2

ניגון ב) חלק 1 און חלק 2

זענען די ניגונים באקאנט? האט זיי שוין איינער דא געהערט אמאל? און וואס ווייסט מען איבער זיי?

ווער ס'ווייסט עפעס ביטע זיך לאזן הערן. ייש"כ

ווער זינגט עס?
עס איז אפגעהאקטע שטיקלעך
ברענג אהער די גאנצע

[ווייצענער]

א שאלה וואס איך וויל שוין לאנג פרעגן, וואו איז דער מקור פון די ניגון וואס מען זינגט אויף פתחו לי יו"ט?

Can we get a recording efsher?

[פרישע קוגל]

אושפיזין עילאין וואס מ'זינגט אין סאטמאר, ווער האט עס מחבר געווען?

ר' יאסל אשכנזי

טאקע שוין לאנג געוואלט וויסן. א הערליכע ניגון, אבער זייער קורץ. האמער טאקע צוגעלייגט א פאל... (כ'האף ס'באדערט עם נישט...)

[בית המשתה]

א שאלה וואס איך וויל שוין לאנג פרעגן, וואו איז דער מקור פון די ניגון וואס מען זינגט אויף פתחו לי יו"ט?

Can we get a recording efsher?

די סאטמאר'ע פתחו לי ניגון, במקורו א חמול פארפאסט דורך ר' יוסל אשכנזי ז"ל אין יאר תשכ"ד.

די מעשה וואס סטאוו פארציילט דא, איז לויט דעם געווען ביי די נסיעה תשכ"ה.

פארדעם איז געווען א פריעדיגע ניגון וואס די רבי האט געזינגען אויף פתחו לי וואס האט מחבר געווען הרה"ח ר' הערשל פריעדמאן ז"ל פון מונקאטש אין די ערשטע יארן אין אמעריקע בשותפות מיט ר' יוסל אשכנזי און די רבי אליינס האט אויך צוגעלייגט א פאל, דאס האט נאך די רבי זי"ע געזינגען אויף די נענועים תשי"ג, און שפעטער אויף פתחו לי יעדן יו"ט וכדו'.

די סיבה פארוואס מ'האט אויפגעהערט זינגען דעם פריעדיגן פתחו לי האב איך געהערט איז געווען צוליב וואס א פייערדיגע מונקאטשער חסיד פונדערהיים האט ארויפגעלייגט אויף א חלק פונעם אלטן ניגון די ווערטער "ציוניסטען מזרח'יזטען, אגודת'טען צו פארניכטען ימ"ש וכו'..." און די רבי זי"ע האט דאס נישט געשמעקט. ער האט געזאגט ס׳איז גענוג אז מ׳האט אין זין 3 אמאל א טאג ביי ולמלשינים...