גרויסע עם הארץ האט געשריבן:נשמה האט געשריבן:גרויסע עם הארץ האט געשריבן:נשמה האט געשריבן:גרויסע עם הארץ האט געשריבן:וועליכע חודש אין נעקסט?
דו ביסט א אלול?
ניין, איך בין ניסן.
הו, הו.
וואס איז? י"ד ניסן April 10
בס"ד
לאמיר דא אביסל שרייבן וועגן חודש ניסן. טלה. יסוד האש.
די זאך איז אז איך קען כמעט נישט מענטשן וואס איך ווייס אז זיי זענען דעם חודש. אפשר נאר איינער, צי אפשר אפילו צוויי. אדער גאר דריי. און כדי צו באשרייבן א זאך, האב איך ליב, און איך האלט אז איך דארף, וויסן וואו און וויאזוי צו שרייבן די ריכטיגסטע נקודה אז מ'זאל זיך נישט טועה זיין.
איינער האט שוין דא געשריבן אז כדי צו וויסן "חדשים", דארף מען קענען מענטשן, און וויסן זייער חודש, און נאכדעם אבסטראקטן די צד השווה שבהן.
עכ"פ, לאמיר פרובירן וואס מ'דארף זעהן אויף א מענטש אויב ער איז א חודש ניסן.
לויט דעם ספר כמובן.
אויף א ניסן דארפסטו קענען זען א אינערליכער טרייב קראפט צו א ציהל. א אינערליכער קאך צו א ציהל. ער האט א ציהל! און ער ציהלט דערצו. פלענער, חשבונות וויאזוי אנצוקומען. און נאך און נאך.
עס קאכט און ער ווירבלט אין אים א ציהל!
איך גלייב אז דו וועסט נישט טרעפן א ניסן זאל זיך אוועקזעצן אויף א שיפל און אפלאזן זיינע פלענער. ער האלט אין איין גיין פון נקודה צו נקודה. אלעמאל האלט ער ערגעץ ביי א געוויסע נקודה. און בכלל האט ער ליב צו טון א זאך
שנעל און שוין.
אויב גייסטו מיר טרעפן א ניסן וואס מ'רופט 'פעניאק' אדער 'שטאטער מענטש', קען זיין אז ער איז דורך אין זיינע יונגע יארן זאכן וואס האבן אים געמאכט שטאט. צום סוף דארפסטו זעהן א געוויסע אינערליכער שטרעבונג
צו א ציהל. אין אנדערע בעסערע ווערטער: דו דארפסט זען אויף אים
ניסן.
אפילו אויב דו וועסט זעהן א רואיגקייט אויף א ניסן, איז עס נאר יעצט, און נאר פון אויבן אויף, עס דאכט זיך דיר אז ער רוהט זיך אפ. אבער נעם צוזאם אלע זיינע צייטן, און עס וועט אויסקומען א בילד וואו ער מישט זיך אריין אין צענטער פון זאכן. מ'זאל זעהן אז ער איז דא. זיי האלטן אז מ'קען זיך נישט באגיין אן זיי. "איך פעהל אויס". און אפשר איז געזונט פאר א ניסן אז ער זאל אזוי פילן.
א
סיון זעהט זיך אן אין צענטער, א
ניסן שפירט אז אן אים איז נישטא קיין צענטער. ס'איז מער די אינערליכער שטופ פונעם ניסן צו זיין אינוואלד. און נישט אזוי ווייט די פאקטישער זיין אין צענטער.
א ניסן קענען גוט אנדרייען אז מ'זאל זיי העלפן אויספירן זייערע פלענער.
ווייזן ארויס זעלבסט-זיכערקייט, טראץ וואס אינערליך זענען זיי נישט אזוי זעלבסט-זיכער. א
סיון קען אויך אנדרייען, אבער א
סיון טוט עס ווייל ער רעדט און זאגט זיינע דיעות. א
ניסן זוכט אנצודרייען.
א ניסן איז נישט אזוי ווייט אז ער האט ליב איינצוטיילן לשם איינטיילן, אזוי ווי א חשון. א
ניסן איז מער די מאגנעטישער כח וואס פירט ארומיגע מאגענעטן אויסצפירן זיינע פלענער.
א ניסן האט ליב
זעלבסט-שטענדיגקייט. אבער אסאך חדשים האבן דאס ליב. און איך ווייס נישט וויפיל דאס קען דינען אלץ א סימן פאר א ניסן. עכ"פ, א ניסן האט ליב זעלבסט-שטענדיגקייט.
האט ליב צו זיין דער ערשטער ביי יעדע זאך. האט ליב אנצוגיין
אויף א שנעלע ספיד.
ווען ער דארף עפעס רעדן מיט איינעם, האט ער ליב צוצוגיין
צום עיקר ענין. און נישט גיין ארום און ארום. זוי זאגט ער.
א ניסן האט אין זיך
א הומאר, און אפילו פון זיך אליין קען ער אויך מאכן א דשאוק, אבער קען זיך אפרעדן אפילו ווען אומגערעכט.
א ניסן איז
ציניש. דאס מיינט אז עס קומט אין זיי אריין די דיעה אז מענטשן מיינען נישט וואס זיי זאגן, נאר אז מענטשן מיינען
זיך אליין, אדער זיי מיינען צו מאכן
געלט, און אז זיי מיינען נישט עכט '
לשמה' אזוי ווי זיי פארקויפן. מיט דעם זענען זיי אביסל ענליך צו א חשון.
א ניסן ווערט זייער
פארקאכט אין מענטשן וועם זיי קוקן ארויף.
האבן נישט צופיל געדולד. קען אפזאגן מענטשן וואס בעטן עפעס. האט א נטי' צו זיין אנדערש ווי די סיסטעם. זענען ספונטאניש.
די חילוק צווישן א ניסן און א אב איז, ביידע קענען ארויסווייזן א געוויסע פעסטקייט, אזא גאווה. דער אב איז עס מער א גאווה מיט זיין פערזענליכקייט, א ארי'. ביים ניסן איז עס מער מיט זיין רצון צו זיין אין צענטער פון ענינים. ס'א אנדערע סארט.
א ניסן האט ליב צו שלאפן און ער איז עס מודה. און נאר דאן איז ער רואיג. זוי שרייבט ער.
א ניסן איז גאנץ אגרעסיוו. זענען פעסט מיט פיזישע כוח. שלאגן זיך פאר זייערע זאכן. פאדערן,
און געבן אויס אסאך ענערגיע. לויפן לויט זייער אייגענעם ספיד און רעכענען זיך נישט מיט די ספיד פון ארומיגע. אזאך וואס קען שטערן די ארומיגע וואס קענען נישט
נאכיאגן.
א ניסן קען זיך אפרעדן אז ער האט נישט מיט וועם צו רעדן אין א געוויסע ענין. אינדערצייט ווען עס איז יא דא אנדערע מיט וועם ער קען רעדן. אבער ער איז געבליבן שטעקן מיט איין געוויסע מענטש
אז נאר מיט אים וואלט מען געדארפט קענען רעדן דערין. (איך מיין אז דאס שרייבט ער)
א ניסן, אויב ער וויל אז מ'זאל עפעס טון
שוין, וויל ער אז מ'זאל עס טון
שוין ממש.
א ניסן האב ליב חידושים. און זיי האבן א חשבון מיט יעדע זאך פארוואס עס זאל זיי צוניץ קומען.
האבן ליב נייע זאכן. און קענען באשטיין צו זיין דער ערשטער, צום ביישפיהל, דער ערשטער צו קומען וואוינען אויף א נייעם ישוב.
א ניסן האט נישט ליב זיך צו געפינען נעבן שוואכע מענטשן, אבער נאר מיט שטארקע.
זיי דארפן א גוטע נייע רייץ וואס זאל זיי צוברענגען צו וועלן אנהייבן דעם טאג. צו שפירן אז זיי לעבן.
זענען נישט אזוי שטארק עמפאטיש. כאטש זיי קענען זיך אויסארבעטן דערויף.
זיי האבן ליב אז מ'זאל זיי ליב האבן, אזוי ווי זיי האבן אויך ליב אנדערע.
קענען אריינזאגן עמיצן,
אבער האבן גראד חרטה דערויף.
זיי ווערן שנעל געטשעפעט אבער זענען גאר שנעל
מוחל. אבער נאר פאר ווער ס'איז ווערד די מחילה, דהיינו, נישט איינער וואס האט בארירט זיין ווערד. זיין 'איגו'.
זיי האלטן חשוב ווער ס'הערט זיי אויס.
זיי האבן א גוט אויג.
זיי האבן נישט קיין קנאה צו קיין שום זאך אויף קיין שום אופן. (די נקודה האב איך נישט געוואוסט, ס'האט מיר אויסגעזעהן אנדערש. עלעך עס נאכקוקען)
ער זאגט אז א ניסן האט נישט ליב דעפרעסיע. אדער מיינט ער צו זאגן אז ס'איז זייער נישט גוט פאר אים.
זיי רעגן זיך שנעל אויף, און ווען זיי זענען גערעגט האבן זיי נישט קיין רחמנות. אבער זיי האבן חרטה און עס טוט זיי באנק, אזוי ווייט אז ער שפירט אז עס דרוקט אים פיזיש אין קאפ. עס קען זיי קאסטן א נאכט שלאף, פון חרטה פארוואס זיי זענען געווען אזוי גערעגט.
האבן א הויעכע אינטעליגעץ, און האבן א שארפן שכל.
האבן ענדערש ליב צו גיין מיט לאגיק, ווי מיט געפיל.
פון איין זייט האבן זיי א גוטן זכרון, און פון די אנדערע זייט נישט ווייניג שכחה.
האבן ליב זיך צו לערנען וויאזוי אנצוגיין אין לעבן.
ווילן זיך אנטוויקלן, ארבעטן אויף די מידות וכו', און קענען דערגרייכן גרויסע מדריגות אין חכמה.
אסאך פון ניסנ'ס זענען מנהיגים. (דער שרייבער איז זייער פארנומען ווער ס'האט אין זיך מנהיגות, אדער האט ליב מנהיגים.)
האבן ליב צו מאכן זאכן פונקטליך. יעצט, אויב דו גייסט מיר טרעפן א ניסן וואס איז צעווארפן, גייסטו מיר זאגן אז ס'שטומט נישט? ער מיינט דען צו זאגן אז אלעס וואס ער טוט איז פונקטליך, ער מיינט צו זאגן אז אין געוויסע זאך קומט ארויס דאס פונקטליכקייט.
זענען נישט צו שטארקע אפטימיסטן.
ער זאגט אז א ניסן זאל געדענקען און טון די פאלגנדע דריי זאכן.
א) די אינערליכע מצב רוחניות זאל שטומען מיט די אינערליכע מצב גשמיות
ב) זיך צו קאנצענטרירן אויף וואס מ'טוט, און די אטענשאן זאל נישט זיין צעווארפן.
ג) ענדיגן וואס מ'האט אנגעהויבן.
ביז אהער האמיר גאנץ א גוטע בילד וויאזוי א ניסן דארף אויסצוקוקען.
לויט דעם ספר וועסטו נישט טרעפן א ניסן זיצן מיט די פיס ארויף.
וועסטו נישט טרעפן א ניסן וואס רעגט זיך נישט.
וועסטו נישט טרעפן א ניסן וואס לאזט אז ארומיגע זאלן באשליסן זיינע ציהלן, ווען ער אליין האט נישט קיין ציהל.
וועסטו נישט טרעפן א ניסן מיט ווייניג ענערגיע.
וועסטו נישט טרעפן א ניסן וואס גייט מיט געפיל אבער נישט מיט לאגיק.
וועסטו נישט טרעפן א ניסן וואס איז נאריש.
וועסטו נישט טרעפן א ניסן וואס טשעפעט נישט.
וועסטו נישט טרעפן א ניסן וואס קען באשטיין זיך צו געפינען נעבן שוואכע לאו ענערגיע מענטשן.
וועסטו נישט טרעפן א ניסן וואס איז א פיפטע ראד איבעראל.
וועסטו נישט טרעפן א ניסן וואס זאל אלעמאל מסכים זיין.
וועסטו נישט טרעפן א ניסן וואס איז נישט ציניש.
וועסטו נישט טרעפן א ניסן וואס ווייזט נישט ארויס קיין זעלבסט-זיכערקייט. אדער וואס האט נישט ליב קיין זעלבסט-שטענדיגקייט.
וועסטו נישט טרעפן א ניסן וואס וועט נישט צומאל אנדרייען דעם עולם ארום אים צו העלפן מיט זיינע ציהלן.
וועסטו נישט טרעפן א ניסן
א "לעמעלע"והשם הטוב יעזור על דבר כבוד שמו, און ער זאל העלפן און אויפרעכטן צעבראכענע יודישע הערצער.
