בלינצע האט געשריבן:מוסר מיינט דוקא יא מוסר. אלול'דיג, אנגעצויגן, פארקנייטש דאס איז איבריג. ספרי מחשבה איז זייער וויכטיג, אבער פארט איז עס נישט מוסר.
וואס רופט איר מוסר?
ראשית חכמה \ שערי תשובה?
אדער חובת הלבבות \ מסילת ישרים?
די אחראים: יאנאש,אחראי,געלעגער
בלינצע האט געשריבן:מוסר מיינט דוקא יא מוסר. אלול'דיג, אנגעצויגן, פארקנייטש דאס איז איבריג. ספרי מחשבה איז זייער וויכטיג, אבער פארט איז עס נישט מוסר.
נשמת השכל האט געשריבן:בלינצע האט געשריבן:מוסר מיינט דוקא יא מוסר. אלול'דיג, אנגעצויגן, פארקנייטש דאס איז איבריג. ספרי מחשבה איז זייער וויכטיג, אבער פארט איז עס נישט מוסר.
וואס רופט איר מוסר?
ראשית חכמה \ שערי תשובה?
אדער חובת הלבבות \ מסילת ישרים?
הענדימען האט געשריבן:נשמת השכל האט געשריבן:בלינצע האט געשריבן:מוסר מיינט דוקא יא מוסר. אלול'דיג, אנגעצויגן, פארקנייטש דאס איז איבריג. ספרי מחשבה איז זייער וויכטיג, אבער פארט איז עס נישט מוסר.
וואס רופט איר מוסר?
ראשית חכמה \ שערי תשובה?
אדער חובת הלבבות \ מסילת ישרים?
פארוואס זאל ספרי מחשבה נישט זיין מוסר?
משה בן יעקב האט געשריבן:בובקעס
אויב איינער לערנט צעהן שעה א טאג וועט די תורה אים מאכען א איד טאמער לערנט ער נאר צוויי שעה וועט קיין גרויסע מעשות פין אים נישט ארויס קומען אפילו ער וועט לערנען צוויי שעה מוסר...
farshlufen האט געשריבן:אה, עפעס מוסר האב מיר שוין געלערנט היינט.
בלינצע האט געשריבן:מסילת ישרים, אורחות צדיקים, שערי תשובה, זענען ספרי מוסר, חובת הלבבות איז מחשבה ומוסר, מדע פון רמב"ם איז מחשבה.
מאנסי'ייט האט געשריבן:מחשב האט געשריבן:ביז אהער וועגן די תוכן. אבער ס'איז אויך זייער וויכטיג צו לייגן א דגוש אויף די "אופן" הלימודים. מ'זאל עס איבערגעבן אויף א וועג אז דער בינוני בחור זאל זיין צוגעשמידט צו זיין פלאץ מיט נייגער, נישט ער זאל זיך דארפן ציפן צו בלייבן אויף. און יא, מ'מעג האבן א באורד אין ישיבה אויך.. ששש... אלע גרויסע יוניווערסיטיס לערנט מען מיט באורדס. מיט וויזשועלייזט די קאנצעפטן. היינט איז שוין דא א גאנצער פעלד וויאזוי צוצוגיין צו לימודים. שוין דא אסאך קורסעס אויף דעם. אלע מחנכים פרטיים ווייסן שוין אלע אופנים וויאזוי מ'דארף צונעמען קאנמפעצירטע טעקסט. צוטיילן די מעשה, די טעם, די חידוש, וכדומה וכדומה. שוין צייט דאס צו אימפלעמענטירן אין די מעינסטירעם.
ותן לחכם ויחכם עוד.
לענ"ד האסטו דא געמאכט א לעפט טירן. יעדע זאך וואס מען וויל אימפאטירן פון 'זיי', דארף אן אויסשליסליכע דעת תורה מיט א געוואלדיגע פקחות צו קענען דעסיידן. די זאכן זענען נישט פשוט. דא האסטו א שטיקעל דוגמא, טאקע לגבי דעם ענין.
מאנסי'ייט האט געשריבן:אין אזא בלאטע ווי איך וועל מיך נישט קענען ארויסזעהן, לאז איך מיך נישט אריין. זיי געזונט.
מאנסי'ייט האט געשריבן:ער האט בכלל נישט אדרעסירט מיין פוינט, נאר אפגעמאכט אז עס מיז זיין אז איך האב ליב סטעטוס קווא (איך האב נישט) און איך נוץ די ארגומענטן נאר אלץ א תירץ. דאס איז א סימן ברור אז איך וועל און ערגעץ נישט אנקומען. זיי מיר געזונט צום צווייטן מאל...
אויב איינער וויל, קען ער זיך טענה'ן אויף מיין פוינט וואס איך האב ארויסגעברענגט, אז אסאך מאל, זאכן וואס קען אויבן אויף אויסקוקן ווי א מורא'דיגע פאזעטיווע טויש, ווי למשל נוצן מער וויזשיועלס, קען זיך אויסשטעלן צו זיין נאר א חסרון. וואס א געווענליכע מענטש וועט דאס נישט כאפן. ממילא דארף מען אזעלכע זאכן דורכרעדן מיט אן ערליכע רב וואס איז אויך א פקח.
Bissli האט געשריבן:א גוטע וואך.
ס’איז געווען דעם שבת א צעטל אין די בתי מדרשים איבער א קאמפיין פאר בחורים צו מאכן קבלות לגבי כלים און אינטערנעט.
איך גיי נישט דא אריין גיין אין א שמועס איבער די קאמפיין ס’איז מיר נישט נוגע.
וואס איך וויל יא רעדן איז איבער א דרשה וואס א מגיד שיעור האט געזאגט פאר די עסקנים פונעם קאמפיין, און עס איז געדריקט אין דעם צעטל.
אט האט איר דעם צעטיל.
די שורות האבן מיר אויפגעשאקלט!
איך האב געלערענט אין דעי ישיבה.
איך בין געווען אזא בחור.
איך האב נישט געלערנט.
אבער איך בין געווען אין ישיבה! איך האב געקעמפט מיטן שטן יעדע מינוט! איך האב נישט געהאט קיין כלים, און איך בין נישט געווען קיין בורדאק און נישט קיין מחוצף. איך האב געפייט מיט די רוישיגע גאס יעדן טאג! עס איז דא א ריזיגע גאס מיט גלאנציגע קאלירס. אין ישיבה האב איך נישט געהאט קיין טעם. קיין איין גוט ווארט געהערט! קיין איין מאל נישט געפילט ווי איינער איז איטערעסירט מיר צו האבן דארט. א גיהינום געווען יעדן טאג!
פארוואס??? ווייל דער אייבערשטער האט מיר נישט דעזיינט צו קענען לערנען אגאנצן טאג?
פאר דעם איז שוין ישיבה נישט געמאכט פאר מיר? ווילסט טאקע איך זאל אנקומען אויפן גאס? צו די כלים קעגן וואס די מאכסט א קאמפיין?
פארוואס איז דא א ישיבה? פאר בחורים וואס וואלטן עניוועי געזיצן אגאנצן טאג אין בית המדרש?
קענסט מיר טאקע נישט געבן די האלבע ווארט חיזוק? אלעס פאר די כבוד פון די ישיבה?
איז דעיס די ישיבה ווי מען זאגט אז די ציונים זענען געווען רשעים פארן זאגן רק בדם תהי’ לנו ארץ?
מיט וואס ביסטו בעסער ווען די זאגסט מיט א קאלטקייט רק בדם תהי’ לנו ישיבות???
ס’האט מיר אייביג זייער געבאדערט, וויפול בחורים וואלטן געקענט מצליח זיין אין ישיבה מיט איין גוט ווארט?
נאר איך האב אייביג געטראכט אז די מנהלים און מגיד שיעורים זענען פון א אנדערע דור זיי האלטן באמת אז דאס איז די דרך, און זיי מיינען לשם שמים. איך האב אייביג פרובירט טראץ די ביטערע זכרונות פון ישיבה זיי צו דן זיין לכף זכות,
קומט דא א מענטש און זאגט מיט א קאלטקייט, ניין איך בין נישט קיין נער איך ווייס אויך די ריכטיגע וועג אבער איך גיי עס נישט טון איך קען נישט זאגן פאר א בחור אז ער האט נאך א פלאץ ביים אייבערשטען און אז דער אייבערשטער זעיט ווי די קעמפסט מיטן שטן יעדן טאג אין ער שרייט אויס פאר די גאנצע וועלט "חזו בני חביבי" , איך קען דעיס נישט זאגן ווייל מיין ישיבה בלא בלא בלא
פארדעם צוברעכט מען בחורים, פיזיש און גייסטיש, ברוחניות און בנפשיות?
ווער גייט באצאלן פארדעם? ווער נעמט אחריות?
איך קען ממש נישט צוזיך קומען א אידיש הארץ זאל דעיס זאגן!
און ער איז נאך מחנך אידישע קינדער? וויפיל נאך דארפן אוועקפאלן מען זאל זיך כאפן וואס גייט פאר??
החותם בדם הלב,
--------------‐
טעארעטישע פאקטן האט געשריבן:כ׳בין א שטיק צײט צוריק ארײן אין א ספרים סטאר קױפן א ספר פון מו״ר ר׳ אביגדור מיללער זצ״ל, זאגט מיר דער בעל הבית אז אלע ר׳ אביגדור׳ס זאכן זענען ׳בעסט סעללערס׳
לאמיר ארײנטראכטן, ס׳דא א איד װאס לעבט שױן נישט 20 יאר, און זײנע דרשות און שמועסן װערן נאך געהערט־געלײנט דורך צענדליגער טױזנטער אידן פון אלע שיכטן אין קרײזן,
דאס איז די גרעסטע באװײז אז א גרױסער חלק פון די חלל װאס פעלט הײנט (כ׳זאג נישט די אײנציגסטע זאך) איז ידיעות אין יסודות אין אידישקײט פון די סארט װאס ר׳ אביגדור רעדט,
ממילא א גוטע געדאנק װאלט זיכער געװען צו פארשפרײטן תורת אביגדור און זײנע אנדערע ספרים אין די ישיבות, כ׳גלײב אז אסאך בחורים װאלטן זיך מחי׳ געװען דערמיט, (כ׳מײן אז ער שרײבט דאס אין זײן צװאה,)
מ׳קען נאך אסאך מאריך זײן איבער די נושא,
ועוד חזון למועד.
מצה בעקערי האט געשריבן:טעארעטישע פאקטן האט געשריבן:כ׳בין א שטיק צײט צוריק ארײן אין א ספרים סטאר קױפן א ספר פון מו״ר ר׳ אביגדור מיללער זצ״ל, זאגט מיר דער בעל הבית אז אלע ר׳ אביגדור׳ס זאכן זענען ׳בעסט סעללערס׳
לאמיר ארײנטראכטן, ס׳דא א איד װאס לעבט שױן נישט 20 יאר, און זײנע דרשות און שמועסן װערן נאך געהערט־געלײנט דורך צענדליגער טױזנטער אידן פון אלע שיכטן אין קרײזן,
דאס איז די גרעסטע באװײז אז א גרױסער חלק פון די חלל װאס פעלט הײנט (כ׳זאג נישט די אײנציגסטע זאך) איז ידיעות אין יסודות אין אידישקײט פון די סארט װאס ר׳ אביגדור רעדט,
ממילא א גוטע געדאנק װאלט זיכער געװען צו פארשפרײטן תורת אביגדור און זײנע אנדערע ספרים אין די ישיבות, כ׳גלײב אז אסאך בחורים װאלטן זיך מחי׳ געװען דערמיט, (כ׳מײן אז ער שרײבט דאס אין זײן צװאה,)
מ׳קען נאך אסאך מאריך זײן איבער די נושא,
ועוד חזון למועד.
געדענק איך ווי מורי ורבי ר' לייבוש טייטלבוים האט אמאל געזאגט ביי זיין ויואל משה שיעור (ביי נאכטמאל אין כוונת התפלה) איך גיי נישט יעצט כשרן ר' אביגדור מיללער אבער איך וועל נאכזאגן א ווארט
מצה בעקערי האט געשריבן:טעארעטישע פאקטן האט געשריבן:כ׳בין א שטיק צײט צוריק ארײן אין א ספרים סטאר קױפן א ספר פון מו״ר ר׳ אביגדור מיללער זצ״ל, זאגט מיר דער בעל הבית אז אלע ר׳ אביגדור׳ס זאכן זענען ׳בעסט סעללערס׳
לאמיר ארײנטראכטן, ס׳דא א איד װאס לעבט שױן נישט 20 יאר, און זײנע דרשות און שמועסן װערן נאך געהערט־געלײנט דורך צענדליגער טױזנטער אידן פון אלע שיכטן אין קרײזן,
דאס איז די גרעסטע באװײז אז א גרױסער חלק פון די חלל װאס פעלט הײנט (כ׳זאג נישט די אײנציגסטע זאך) איז ידיעות אין יסודות אין אידישקײט פון די סארט װאס ר׳ אביגדור רעדט,
ממילא א גוטע געדאנק װאלט זיכער געװען צו פארשפרײטן תורת אביגדור און זײנע אנדערע ספרים אין די ישיבות, כ׳גלײב אז אסאך בחורים װאלטן זיך מחי׳ געװען דערמיט, (כ׳מײן אז ער שרײבט דאס אין זײן צװאה,)
מ׳קען נאך אסאך מאריך זײן איבער די נושא,
ועוד חזון למועד.
געדענק איך ווי מורי ורבי ר' לייבוש טייטלבוים האט אמאל געזאגט ביי זיין ויואל משה שיעור (ביי נאכטמאל אין כוונת התפלה) איך גיי נישט יעצט כשרן ר' אביגדור מיללער אבער איך וועל נאכזאגן א ווארט
מצה בעקערי האט געשריבן:טעארעטישע פאקטן האט געשריבן:כ׳בין א שטיק צײט צוריק ארײן אין א ספרים סטאר קױפן א ספר פון מו״ר ר׳ אביגדור מיללער זצ״ל, זאגט מיר דער בעל הבית אז אלע ר׳ אביגדור׳ס זאכן זענען ׳בעסט סעללערס׳
לאמיר ארײנטראכטן, ס׳דא א איד װאס לעבט שױן נישט 20 יאר, און זײנע דרשות און שמועסן װערן נאך געהערט־געלײנט דורך צענדליגער טױזנטער אידן פון אלע שיכטן אין קרײזן,
דאס איז די גרעסטע באװײז אז א גרױסער חלק פון די חלל װאס פעלט הײנט (כ׳זאג נישט די אײנציגסטע זאך) איז ידיעות אין יסודות אין אידישקײט פון די סארט װאס ר׳ אביגדור רעדט,
ממילא א גוטע געדאנק װאלט זיכער געװען צו פארשפרײטן תורת אביגדור און זײנע אנדערע ספרים אין די ישיבות, כ׳גלײב אז אסאך בחורים װאלטן זיך מחי׳ געװען דערמיט, (כ׳מײן אז ער שרײבט דאס אין זײן צװאה,)
מ׳קען נאך אסאך מאריך זײן איבער די נושא,
ועוד חזון למועד.
געדענק איך ווי מורי ורבי ר' לייבוש טייטלבוים האט אמאל געזאגט ביי זיין ויואל משה שיעור (ביי נאכטמאל אין כוונת התפלה) איך גיי נישט יעצט כשרן ר' אביגדור מיללער אבער איך וועל נאכזאגן א ווארט
גרשון האט געשריבן:מצה בעקערי האט געשריבן:טעארעטישע פאקטן האט געשריבן:כ׳בין א שטיק צײט צוריק ארײן אין א ספרים סטאר קױפן א ספר פון מו״ר ר׳ אביגדור מיללער זצ״ל, זאגט מיר דער בעל הבית אז אלע ר׳ אביגדור׳ס זאכן זענען ׳בעסט סעללערס׳
לאמיר ארײנטראכטן, ס׳דא א איד װאס לעבט שױן נישט 20 יאר, און זײנע דרשות און שמועסן װערן נאך געהערט־געלײנט דורך צענדליגער טױזנטער אידן פון אלע שיכטן אין קרײזן,
דאס איז די גרעסטע באװײז אז א גרױסער חלק פון די חלל װאס פעלט הײנט (כ׳זאג נישט די אײנציגסטע זאך) איז ידיעות אין יסודות אין אידישקײט פון די סארט װאס ר׳ אביגדור רעדט,
ממילא א גוטע געדאנק װאלט זיכער געװען צו פארשפרײטן תורת אביגדור און זײנע אנדערע ספרים אין די ישיבות, כ׳גלײב אז אסאך בחורים װאלטן זיך מחי׳ געװען דערמיט, (כ׳מײן אז ער שרײבט דאס אין זײן צװאה,)
מ׳קען נאך אסאך מאריך זײן איבער די נושא,
ועוד חזון למועד.
געדענק איך ווי מורי ורבי ר' לייבוש טייטלבוים האט אמאל געזאגט ביי זיין ויואל משה שיעור (ביי נאכטמאל אין כוונת התפלה) איך גיי נישט יעצט כשרן ר' אביגדור מיללער אבער איך וועל נאכזאגן א ווארט
ר' אביגדור מיללער דארף א הכשר?
מאדנע.
נשמת השכל האט געשריבן:גרשון האט געשריבן:מצה בעקערי האט געשריבן:טעארעטישע פאקטן האט געשריבן:כ׳בין א שטיק צײט צוריק ארײן אין א ספרים סטאר קױפן א ספר פון מו״ר ר׳ אביגדור מיללער זצ״ל, זאגט מיר דער בעל הבית אז אלע ר׳ אביגדור׳ס זאכן זענען ׳בעסט סעללערס׳
לאמיר ארײנטראכטן, ס׳דא א איד װאס לעבט שױן נישט 20 יאר, און זײנע דרשות און שמועסן װערן נאך געהערט־געלײנט דורך צענדליגער טױזנטער אידן פון אלע שיכטן אין קרײזן,
דאס איז די גרעסטע באװײז אז א גרױסער חלק פון די חלל װאס פעלט הײנט (כ׳זאג נישט די אײנציגסטע זאך) איז ידיעות אין יסודות אין אידישקײט פון די סארט װאס ר׳ אביגדור רעדט,
ממילא א גוטע געדאנק װאלט זיכער געװען צו פארשפרײטן תורת אביגדור און זײנע אנדערע ספרים אין די ישיבות, כ׳גלײב אז אסאך בחורים װאלטן זיך מחי׳ געװען דערמיט, (כ׳מײן אז ער שרײבט דאס אין זײן צװאה,)
מ׳קען נאך אסאך מאריך זײן איבער די נושא,
ועוד חזון למועד.
געדענק איך ווי מורי ורבי ר' לייבוש טייטלבוים האט אמאל געזאגט ביי זיין ויואל משה שיעור (ביי נאכטמאל אין כוונת התפלה) איך גיי נישט יעצט כשרן ר' אביגדור מיללער אבער איך וועל נאכזאגן א ווארט
ר' אביגדור מיללער דארף א הכשר?
מאדנע.
וואס פארשטייסטו...
טעארעטישע פאקטן האט געשריבן:נשמת השכל האט געשריבן:גרשון האט געשריבן:מצה בעקערי האט געשריבן:טעארעטישע פאקטן האט געשריבן:כ׳בין א שטיק צײט צוריק ארײן אין א ספרים סטאר קױפן א ספר פון מו״ר ר׳ אביגדור מיללער זצ״ל, זאגט מיר דער בעל הבית אז אלע ר׳ אביגדור׳ס זאכן זענען ׳בעסט סעללערס׳
לאמיר ארײנטראכטן, ס׳דא א איד װאס לעבט שױן נישט 20 יאר, און זײנע דרשות און שמועסן װערן נאך געהערט־געלײנט דורך צענדליגער טױזנטער אידן פון אלע שיכטן אין קרײזן,
דאס איז די גרעסטע באװײז אז א גרױסער חלק פון די חלל װאס פעלט הײנט (כ׳זאג נישט די אײנציגסטע זאך) איז ידיעות אין יסודות אין אידישקײט פון די סארט װאס ר׳ אביגדור רעדט,
ממילא א גוטע געדאנק װאלט זיכער געװען צו פארשפרײטן תורת אביגדור און זײנע אנדערע ספרים אין די ישיבות, כ׳גלײב אז אסאך בחורים װאלטן זיך מחי׳ געװען דערמיט, (כ׳מײן אז ער שרײבט דאס אין זײן צװאה,)
מ׳קען נאך אסאך מאריך זײן איבער די נושא,
ועוד חזון למועד.
געדענק איך ווי מורי ורבי ר' לייבוש טייטלבוים האט אמאל געזאגט ביי זיין ויואל משה שיעור (ביי נאכטמאל אין כוונת התפלה) איך גיי נישט יעצט כשרן ר' אביגדור מיללער אבער איך וועל נאכזאגן א ווארט
ר' אביגדור מיללער דארף א הכשר?
מאדנע.
וואס פארשטייסטו...
זײט ביטע מסביר פאר די װאס פארשטײען נישט