מידיא vs חסידים

[סטאוו יא פיטא]

קוקט דא אויס ווי מען קען שוין טוישן קעפל צו חסידים vs חסידים...

חסידים vs וואס? כ'הער נישט?

[אסדר לסעודתא]

אמת. אויב די גאנצע כעס פון דעם גוי קומט פון א טעות, מעג מען אים אודאי אויפקלערן.

איך בין גראדע באמת מסופק צו מ'איז מחויב צו זאגן פארן גוי דעם גאנצן אמת. איך ווייס אז אונז דארפן מיר זיך נישט שעמען. איך ווייס אז דאס איז נישט קיין חילול השם. איך בין אבער מסופק אלץ איבה. מ'דארף א דעת תורה אויף דעם. איך וואלט באמת אפריציעט מראה מקומות אויף דעם.

אין חז"ל איז דא צענדליגער מעשיות ווי מ'האט זיך גערעכנט מיט וואס די גוי וועט זאגן. דארט איז טאקע געווען א חשש סכנה משום גזירות המלכיות, אבער היינט איז אויך דא סכנות.

אז מ'רעדט שוין, יעצט ביינאכט זענען 4 אידן אראפגעשיקט געווארן פון א דעלטא פלייט, ניטאמאל קיין משפחה קרובים איינער מיטן צווייטן, נאר ווייל איין 80 יעריגער איד וואס איז נארוואס דורך א הארץ אפאראציע, האט געגעסן אן א מאסק, האט מען שוין אראפגעשיקט דערביי נאך אפאר חסידים. ווער איז שולדיג אויב נישט די מידיע?!

אז מ'מוז האבן מוסדות אפן בשעת קאראנע - וואס איך האלט אויך אז ס'דארף זיין אפן, דארף מען האבן א גרייטן ענטפער פאר די מידיע אויך. ס'שאדט נישט צו האבן א ספאוקסמאן וואס זאל זיי מסביר זיין אביסל קאממאן סענס.

[שאבעלע]

ווי מחשב האט געשריבן פריער. לאזטס אפ אלע פילפולים, און טראכטס גראד.

רוב דעקונג אויף אונז האט נישט מיט אונזער רעליגיע צו טון, עס איז על פי רוב אויף התנהגות אונזערע נישט געבינדן צו תורה.

איך זעה נישט וואס עס איז אזוי שווער צו פארדייען די זאך טריקענערהייט אז אויב איז דא א קלייניגקייט וואס אונז קען מיר טון צו אראפנעמען די סטיגמה אפילו נאר פון איין גוי איז דאס וויכטיג. און פארשטייט זיך אנע מוותר זיין א כי זה אויפן תורה. (ווי כאילו איינער דא האלט אנדערש).

קומט נישט אריין דא השכלה און אויפגעקלערט. קיינער דא זיכט נישט צו געפעלן פארן גוי, מען זיכט נישט זיך צוציפאסן.
מען וויל יא, אז דאס וואס עס איז בידך צו טון עם צו פראווען אז די ביזט נישט א סעלפיש דום געפילאזע חסיד זאלסטו טון.

[מחשב]

אין דעת תורה למהרש"ם או"ח סי' של"ד סי' י"ב רעדט ער ארום דערוועגן. ער ברענגט חולקים אויפן מהרש"ל. איך בין אבער נישט קלאר ביז ווי ווייט ער איז מקיל.

עכ"פ עס איז אנדערש דאס "פארטוישן א הלכה" פאר א גוי, ווי אים בלויז נישט פארציילן דעם אמת. זיך ארויסדרייען. כ'מיין אז אויף דעם איז דא אסאך מעשיות אין חז"ל ווי זיי האבן זיך ארויסגעדרייט.

מ'דארף דאס וויסן קלארער.

[נשמת השכל]

ריכטיגע נקודה, אויב איז מען וואַך דארף זיין אינגאנצן וואַך.

נאר ס'איז ענדערש צי אינגאנצן אויסקראסען דעם עסק און זיך נישט קימערן צי וואס מ'רעדט אויף אינז.

איך ווייס נישט פונקטלעך וואס די מיינסט צו זאגן מיטן זיין אינגאנצען וואך.
איך האלט נישט מיט ב"ה יעדעס מאל מען דעקט אונז, אבער יא אביסעלע. איך ווייס די טאן וויאזוי מען רעדט פון אונז, און דאס שפיר איך האט יא א שטארקע תועלת.
אין ווי הענדימען האט שטארק ארויסגעברענגט, מען דארף טון וואס מען האט צו טון אלץ איד, אין נישט ווערן איבער פארענאויד. אבער זיין וואך צום אמת איז אייביג וויכטיג און שאדט נישט קיינמאל, ספעציעל דא וואס דער אמת, האט, און קען האבען א שטארקע אימפעקט אויפן פרט אין אויפן כלל

אויף די דוגמא וואס דו האסט געברענג איבער דעם בחור מיט די פוס, וואס וואלסטו געזאגט אז מען קען טון אפצוהאלטן אזא זינלאזע בעשינג קעגן חסידים?

אין מיינע אויגן, גארנישט. די זעלבע מידיע וואס וועט דעקן אלע רוצחים פון קאליר, וועט אבער אראפרייסן אידן בכל עת מצוא. דאס איז א חלק פונעם גלות. נישטא וואס צו טון. זיך אויפירן אידישליך און מענטשליך איז א חיוב אלס איד כלפי דעם אייבירשטער, און אויסדרוקליך נישט אויף צו באיינפלוסן דעם גוי.

שטארק!

[הענדימען]

מיר דארפן נאר טוען וואס די תורה הייסט. מיר דארפן זיך אויפפירן מענטשליך ווייל די תורה הייסט. אבער די תורה הייסט אויכעט צו זיכער מאכן אז די גוים זאלן נישט האבן קיין איבה אויף אונז.

איך האב נישט קיין אהנונג ווי אזוי @בלינצע איז אנגעקומען צו די משכילים אין דייטשלאנד. איך מיין אז דו קומסט אן אנטשולדיגונג פאר @גרשון. קיינער זאגט נישט אז מ'זאל "טוישן" אונזער "אידיש'ליכע" לעבנ'ס שטייגער, און זיך צושטעלן צום גוי. נישט דאס איז דער נושא בכלל.

בכלל כאפ איך נישט די גאנצע לומדות דא. איך אליינס ווער דא פארכאפט אין לומדות... די העיט אין די מידיא האט א דירעקטע השפעה אויף אונזער לעבן ברוחניות ובגשמיות. ס'דארף אונז אינטערעסירן? המממ... לכאורה אויב ס'אינטערעסירט אונז אונזער רוחניות און גשמיות. ס'האט גארנישט מיטן זיין אינטערעסירט אינעם גוי. אבי געזונט אריין. געהאקט אין קאפ.

איז דא עפעס צו טוען דערוועגן? איך גלייב אז יא. כאטש אויף מינימיזירן. איך קען מיר פארשטעלן ווען ס'וואלט נישט געווען די מינדעסטע אקאונטעביליטי אויף די מידיא אויף וואס זיי טוען, וואס ס'וואלט נישט דארט אלץ געשטאנען. איך גלויב אז ס'מאכט סענס אז מ'קען מיט די ריכטיגע אינטערווענירונג היבש מינימייזן די אויסברוכן.

קענען מיר צווילע האבן א השפעה אויפן גוי? יא. כאטש אויף א קליינע פארנעם. פרובירן נישט אנצומאכן קיין איבה. אזוי ווי חז"ל לערנען אונז אומצאליגע מאל. חז"ל לערנען אונז דירעקט זיך צו קימערן מיט א וואס דער גוי זאגט. הזהרו בגוי קטן. וכו'.

יעצט דורכגעליינט פון די ערשטע פעידזש און די דאזיגע תגובה דעקט רוב פון מיינע קאמענטארן

איך זעה באמת נישט וואס גרשון האט שלעכט געזאגט. קיינער האלט נישט אז מ'דארף אויפגעבן אויף די מינדעסטע קלייניקייט אין אידישקייט פאר פאבליק רילעישאנס. אבער מ'מוז נישט זיך ווארפן אין די אויגן און מ'טאר נישט טוהן זאכן וואס זענען נישט אויסגעהאלטן על פי תורה

-------------

מ'זעמיר אין גלות און מ'פארגעסט ליידער. שיקט מען פון הימל א דערמאנונג ווי כאניש (יא?) האט געברענגט אז ווען אידן מאכן נישט קידוש מאכן די גוים הבדלה

-------------

אויב קען מען טוהן סיי וואס אפצושטעלן די העצעריי מוז מען אוודאי טוהן אבער דאס פארשפרייטן די נייעס וועט נישט ברענגען קיין שום תועלת (אין מיין מיינונג)

-------------

ווען א גוי מיינט אז מיר דיסקרימינירן קעגן פרויען ווייל מיר קוקן אראפ אויף זיי פונקט ווי מ'פלעגט אין אמעריקע אפציעל דיסקרימינירן קעגן די שווארצע מעג מען זיי אויפקלערן און זאגן אז די פראבלעם איז נישט די פרוי נאר איך. איך טאר נישט זיצן נעבן א פרעמדע פרוי און איעדע נארמאלער גוי (נאך דא אזאנע) פארשטייט זייער גוט און פיל פיל בעסער פון אונז

און ווי פארשטענדליך אויב בעטסטו יענעם אויפצוגעבן א באקוועמע זיץ פאר דיין רעליגיע ווייזטו מיט דעם אז דו ביסט נישט גרייט צו זיין אומבאקוועם פאר דיין רעליגיע. פארוואס זאל ער יא?

-------------

די זיכערקייט וואס געוויסע היימישע אינגעלייט האבן מיט די אמעריקאנער סיסטעם ווייזט אז זיי ווייסן נישט אז פאר די קריג איז דייטשלאנד געווען די שפיץ פון ציוויליזאציע

[עפעס אנדערש]

דער עולם איז געהעריג פארפאהרן דא פון די אריגינעלע טאפיק.
דא דארף מען זיך אפיציעל באציען צו די פשוטע פאקט אז דער מידיע איז ביזי אונז צו דעקן אויף א נעגאטיווע וועג, און סאם האוי האט זיך דער גאנצע שמועס דא פארקירעוועט צו אן השקפה'דיגע שמועס, וואס איז באמת נישט נוגע צום עצם נושא.
איז לאמיר צוריקגיין צום פאקט אז דער אלגעמיינע מידיע נעמט א פרי רייד אויף אונזער רוקן, און נאכמער די לעצטערע יארן זינט סאציאלע מידיע איז אריינגעקומען, און נייעסלעך וואס וואלט אמאל קיינמאל נישט באקאנט געווארן אפילו אין די ארומיגע געגענטער ווערן היינט באוואוסט איבער די גאנצע וועלט. און דער פאקט אז א מערהייט פון די חסידים זענען נישט קיין סאציאלע מידיע באנוצער פאר נייעס אנגעלעגנהייטן ב"ה, פילט דער מידיע אז זיי האבן א פרייע האנט צו לאזן לויפן וואס עס געפעלט זיי.
און וואס עס איז אונז נוגע איז פשוט, אז עס קען האבן שווערע קאנסעקווענצן. א קליינע דוגמא איז דער נושא פון חינוך אין ניו יארק. ווען נישט די מידיע, וואלט קיינמאל קיין אישו נישט געווען דערמיט. און אויסערדעם קען עס האבן שווערערע קאנסעקווענצן ח"ו, א שטייגער ווי א שטעכעריי אין מאנסי, איבערפעלער אין די סיטי גאסן וכדומה. אלזא דער פראבלעם איז זיכער א פראבלעם.
וואס מיר קענען טון?
מיר קענען טון אזוי. קודם כל אז מען שמועסט עס אויס, און מען מאכט דעם עולם באוואוסטזיניג, איז שוין א ערשטע סטעפ. און דערנאך דארף יעדער וואס האט עקסעס צו סאציאלע מידיע, דאס נוצן צו אנמערקען ווען אומער עס קומט אויס, אזוי אז דער מידיע וועט זען אז עס קומט א בעקלעש ווען זיי דעקן עפעס נעגאטיוו, וועלן זיי טראכטן צוויי מאל בעפאר זיי לייגן נאכאמאל ארויס אזא נייעס. א שטייגער ווי איר האט דא געזען ביי די NBC ארטיקל, אז בען שפירא און נאך אנדערע האבן זיי פארגעהאלטן, און יעצט האבן זיי עס אראפגענומען טאקע. אבער אויב יעדע מאל ווען א רעפארטער וואגט זיך ארויסצולייגן א מיסלידינג אדער א באליידיגנדע ארטיקל, וועט קומען א רעאקציע פון טויזענטע ארטאדאקסישע באנוצער, שיינערהייט אן קיין באשמוצונגען, נאר פשוט און קלאר: "מר. רעפארטער איר לייגט דא מיסלידינג אינפארמאציע", "אייער ארטיקל איז באליידיגענד און האט נישט קיין שייכות מיטן אמת", וועלן זיי דאס שוין נישט ארויסלייגן בכלל.
אזוי ווי עס איז יעצט האבן זיי נישט קיין סיבה זיך אפצוהאלטן דערפון. קודם כל פילן זיי זיך משה גרויס, אז זיי זענען די מידיע. און אויסערדעם, ליידן זיי נישט קיין קאנסעקווענצן ווען זיי טוען דאס. וואגען זאלן זיי זיך ארויסצולייגן אזעלכע ארטיקלען אויף די אפריקאנער.
אלזא, גייטס ווייטער אן מיט אייער לעבן ע"פ דרך התורה והחסידות, און טוטס אזוי פיל, אז ווען איר זעט אז א געוויסע נייעס אגענטור/רעפארטער האט ארויסגעלייגט א נעגאטיווע ארטיקל, זאל עס טאקע דא געדעקט ווערן, און דערנאך זייטס אזוי גוט און שיקטס א טוויט צו יענעם מיט אייער פראטעסט דערקעגן. עס קאסט נישט קיין געלט און די רעזולטאטן קענען זיין געוואלדיג.

[הענדימען]

איך האב פריער ארויסגעטשעקט ווען איך האב איינגעזען אז דער שמועס וועט אין ערגעץ נישט פירן. אבער איך וויל יא שרייבן וואס ליגט מיר אויפ'ן הארץ. האפנטליך דרייען זיך דא אויך ערוואקסענע.

השכלה גייט אויף ביידע וועגן. די דייטשע אויפגעקלערטע האבן זיך געזוכט צוצופאסן צום גוי, בעת ווען די רוסישע און פוילישע משכילים, די פארגייער פון די ציונ'יסטן, האבן בועט געווען אין גלות. דאס איז עווענטועל געווען די סיבה צו די אוקריינער פאגראמען און אנדערע צרות.

ווי @מחשב שרייבט, מיר דארפן זיך אייביג פירן על פי תורה. דער דרך התורה איז אלץ געוואויגן און געמאסטן, און רוב מענטשן וועלן ענדערש צופאסן די תורה צו זיך ווי זיך צו דער תורה. איך זע קלאר א חוצפה וואס הערשט ביים יונגן דור (בעיקר אין ניו יארק; אין לאנדאן אדער מאנטרעאל איז עס נישט דא) כלפי די גוים. ניין, דאס איז נישט אונזער מסורה. קיין איין פארצייטישער רב וואלט נישט געלאכט דעם גוי אין פנים, און יעדער מיטליעריגער איד ווייסט אז מ'דארף זיך אויפפירן מענטשליך צווישן נישט-אידן -- וואס ביי זיי הייסט מענטשליכקייט. סאטמארער רבי זי"ע פלעגט גריסן פאליציאנטן אויף דער גאס.

ליידער פארגעסן אסאך פון דער יונגווארג אז מ'איז אין גלות. אויב עפעס קען מען ציען א פאראלעל פון די דייטשע אידן צו די וואס פארזיכערן זיך אזוי שטארק אין דער אמעריקאנער קאנסטיטוציע, אירע געריכטן, און אונזערע "רעכטן". בערלין אין וואשינגטאן זענען ביידע נישט ירושלים. איך וויל דירעקט נישט אריינגיין אין פרטים, ווייל כמנהג המקום וועט מען זיך ארויפכאפן אויף דעם, אבער ווער ס'וויל פארשטיין, פארשטייט.

און פאר די וואס נעמען זיך כסדר אן פאר'ן כבוד פון כלל ישראל: ווען מ'רעדט צווישן אידן, מעג מען זאגן קאנסטרוקטיוו קריטיק. ס'איז א מעלה -- ס'איז דווקא דאס חשיבות פון אונזער פאלק. דאס איז נישט קיין סעלף העיטינג, נאר אמת'ע ליבשאפט וואס זוכט צו מאכן דעם גוטן פערפעקט. די חסרונות פון דער כינעזער אדער שפאנישער קאמיוניטי קימערן אונז גאנץ ווייניג. אוודאי זענען רוב אידן וואויל און פיין, מ'רעדט פארשטייט זיך צו דעם חלק צו וועמען די קריטיק איז געווענדט.

זאגסט זייער גוט

השכלה חוץ פון שניידן פון די תורה, לייקענט מען אין גלות און מ'רעדט זיך איין אז נישט דער באשעפער האט אונז געשיקט און נישט ער איז דער וואס מאכט אונז אומבאקוועם אין גלות נאר דער און יענער


בנוגע קאנסטראקטיוו קריטיק ביסטו זייער גערעכט ווילאנג די קריטיק איז אויף עוולות. אויב האלט מען נישט אז ס'איז אן עוולה און די גוים האלטן אז יא דאן אישוין אן אנדערע מעשה

[סטאוו יא פיטא]

טאקע מאדנע וויאזוי דער שמועס איז אוועק געפארן אזוי דרום...

באמת וואלט איך נישט געדארפט אנהייבן אריין רעדן דא מעיקרא, ס'נאר געווען א איבעריג ווארט אינעם פותח האשכול'ס תגובה וואס כ'האב געהאט א וויכטיגע הערה'לע דערויף. און דאס איז דאס מדגיש זין אז ס'איז וויכטיג צי וויסן וואס מ'רעדט אויף אינז אין די דרויסענדיגע גאס. א קלארע קעיס אז ס'איז בכלל נישט וויכטיג, נאר פארקערט, ס'איז וויכטיג נישט צי וויסן. א איד וואס די תורה איז איהם נר לרגליו דארף נישט וויסן קיין נייעס כדאי צי מאכן ריכטיגע באשלוסן. ס'איז פשוט נישט ריכטיג צי זאגן אז כדאי מ'זאל וויסן וואס מ'האט צי טוהן דארף מען וויסן וואס מ'זאגט אויף אינז. די מציאות איז פארקערט, ווי מער מ'ווייסט אלץ מער מאכט מען באשלוסן וואס פאסן צי צי די נייעס. משא"כ איינער וואס ווייסט נישט, און ער ווערט נישט שאקירט ווען ער הערט וואס מ'רעדט אלץ צאם, ער בלייבט סאליד און גראד און לאזט די תורה איהם פיהרן. מאתו לא תצא הרעה...

עד כאן מה שנוגע לנושא האשכול. די חלק ווייטער איז שוין סתם בהמשך צי די השקפה'דיגע שמועס ווי דער אשכול איז פארפארן.

הכר נא למי החותמת, א מענטש קען זיך אליינס שטעלן על המבחן וועלעכע זאכן ס'פארנעמט ביי איהם א מקום מרכזי אויף וואס ער לייגט א עקסטערע דגוש. אפגעזעהן וואס ס'איז די ריכטיגע זאך צי טוהן למעשה, אויב איז איינע פון דיינע עיקר ריכוזים (focous) וויאזוי מ'דארף זיך אומגיין צי דער גוי און די פרייע מידיע. זאלסטו וויסן אז דאס איז נישט קיין תוצאה פון עקסטערע יראת שמים, לדעת כל הדעות איז עובר זיין אויף סיי וועלעכע דרבנן אסאך ערגער ווי די נושא צי ענטפערן פאר די מידיע. טו פארוואס פארנעמט דאס אזא חשוב'ע ארט?

אדער איז עס א נאטורליכע פחד אזוי ווי אנדערע גופניות'דיגע פחדים, אדער איז עס עפעס אנדערש... די מציאות ווייזט אז ווי מער סעקולאר מ'איז אלץ מער ווערט מען א מחמיר אין הל' חילול השם (א שמועס פאר זיך וואס דאס האט מיט די הלכות פון חילול ה') מ'דארף נישט צופיל מאריך זיין, אבער די ברען פון גיין צים גוי און אפשאקלן געוויסע סעקטעס פון אינז כדאי צי באקומען בעסערע דעקונג, דאס איז ווי @בלינצע האט אויפגעברענגט בקיצור נישט קיין נייעס, און פון ברוך שפינוזע שר"י 400 יאר צוריק, און אראפ ביז ימינו אלה בראשם פון YWN א פארקערטע רעזאלטאט פון גרויס יראת שמים, דערפאר יעדעס מאל מ'ברענגט אריין אין דעם שמועס ראיות פון די תורה לכאן או לכאן איז עס באמת א שאד די צייט. הכר נא למי החותמת, צייגט וואס איז מאחוריהם.

פארשטייט זיך אז דאס אלעס איז נאר ווען ס'איז נישט נוגע אויף למעשה צי טוישן אינזער לעבנס שטייגער אדאנק שלעכטע דעקונג. דהיינו ווען די מידיע גייט מאכן א ווינט איבער ברית מילה וכדו' און ס'איז א ספק אז דאס וועט גורם זיין שלעכטס אויף למעשה האבן מיר א פליכט צי מעביר זיין די גזירה. יעצט קום מיר נישט זאגן אז דער אלגעמיינע ברען פון קלארשטעלן זאכן פאר די פרייע גאס מיינט טאקע דעם חלק אז ס'וועט אינז אפעקטירן אינזער פריוואטע אידישע לעבן. ווייל איך און דו ווייסן אז נישט.

והרבה יותר ממה שכתבתי כתוב כאן, ווייס איך נישט וויאזוי מ'וועט טייטשן מיין תגובה וועל מיר לויט דעם ממשיך זיין.

א גרינגע תענית לכולכם.

[הענדימען]

וואס יא. זיך פירן נארמאל און זאגן פאר יענעם אז ביי אונז איז די הבדל צווישן די מינים זייער שטארק און דערפאר קענען מיר נישט געבן די האנט וכדו'

איינמאל אויף א פליגער האט א גוי גערן איבערגעטייטשט פאר מיר צו מערערע מענטשן כדי צו קענען זיכער מאכן אז קיין איין אינגערמאן זיצט נישט נעבן א פרוי (כ'בין געפארן מיט א גרעסערע גרופע) און האט עס מערקבאר גאר שטארק געשעצט


דער עולם האקט מיט דברים של טעם

אוי ווי ריכטיג!

שוין געהאט מערערע מאל דעם עקספיריענס.

איך האב מיטגעהאלטן ווי א אינגערמאן זאגט פאר א פלייט אטענדענט האלב שטאמילדיג איי קענט סיט הער, מיינענדיג א פרוי וואס איז געזיצן דערנעבן. יענער האט צוגענדיגט מיט א בייזע געמינע because you cant sit next to a woman גראדע האט יענער געהאלפן טוישן זיצן, אז מען קען דאס קליג איז זיכער גוט. ברויך פרעגן א גיטער איד ווי אזוי זיך צו פירן און אזא פאל

פארוואס גיין צום אטענדענט? מען איז מסביר פאר די פרוי פונעם דערנעבענדיגן זיץ פארוואס מען קען נישט דארט זיצן, נישט אז מען האט א פראבלעם מיט איר פערזענדליך, נאר אזוי איז די רעלידשזעס רולס. און מען פרעגט איר צו זי האט א פראבלעם אז מען וועט זיך טוישן מיט א צווייטן, עפ"י רוב וועט זי זאגן אז ניין. גייט מען צו א צווייטן פון א אנדערע שורה וכדומה און מען דערציילט איהם די גאנצע מעשה און מען בעהט איהם צו ער וויל זיך טוישן, רוב מאל מיין איך זענען זיי גערן מסכים.

דאס יא, אויב די סיעט וואס דו גיבסט איהם האט מער חסרונות ווי זיין סיעט דעמאלט וואלט איך נישט געראטן צו פרעגן אפילו, מען דארף זוכן אזא איינעם וואס די סיעט וואס דו גיבסט איהם וועט זיין א מעלה פאר איהם, אדער לכה"פ נישט ערגער ווי זיין יעצטיגע סיעט.

ועל כולם, מיטן צולייגן אביסל קאמע סענס צו וואס מען טוהט שפארט מען זיך איין אסאך עגמת נפש.

געווענליך וועט מען נאר קעקעצן ווען מ'איז באזארגט וויאזוי יענער וועט עס אויפנעמען. נישטא וואס צו זיין באזארגט. יענער פארשטייט סייווי נישט דיין מהלך החיים און קוקט זיך סייווי אן מאדנע. הו קעירס?

מ'זאגט פאר יענעם מיין רעליגיע לאזט מיך נישט יעצט נעבן איינעם פון אן אנדערע דזשענדער און צי ער קען באשטיין זיך צו טוישן

און ווי געזאגט קענסטו פון יענעם נישט ערווארטן צו אויפגעבן א גוטע זיץ פאר דיין רעליגיע

בעט נישט די פרוי צו טוישן זיץ נאר דו אליינס הייב זיך אויף און טויש

טאמער ווילסטו נישט טוישן פאר סיי וועלכע סיבה ווייזטו אז דיין רעליגיע איז דיר גוט צו מאכן יענעם אומבאקוועם אבער דו אליינס ביסט נישט גרייט צו שוויצן דערפאר


מיין נוסח גייט בערך אזוי:

איך כאפ א בליק ווער ס'איז נישט אנזעהבאר צוזאמען מיט'ן שכן

איך גיי צו און פרעג

Can I ask you for a favor?

I'm jewish and our religion doesn't really let us sit next to members of the opposite gender

Can I ask you to please. Switch seats with me? My seat is right here/there

אייביג וועלן זיין אזעלכע וואס זייערע הערינג עידס וועלן נישט ארבעטן און אין די זעלבע צייט וועסטו ווערן א רואה ואינו נראה. יענער וועט אזוי אריינקוקן אין די לבנה דורך דיר. וואק ווייטער און פארגין אים נישט די פארגעניגן פון דיך ווייטוהן

די ענגליש מוז נישט זיין ווי א הארווארד פראפעסאר

[פנימחדשות]

מיר דארפן נאר טוען וואס די תורה הייסט. מיר דארפן זיך אויפפירן מענטשליך ווייל די תורה הייסט. אבער די תורה הייסט אויכעט צו זיכער מאכן אז די גוים זאלן נישט האבן קיין איבה אויף אונז.

איך האב נישט קיין אהנונג ווי אזוי @בלינצע איז אנגעקומען צו די משכילים אין דייטשלאנד. איך מיין אז דו קומסט אן אנטשולדיגונג פאר @גרשון. קיינער זאגט נישט אז מ'זאל "טוישן" אונזער "אידיש'ליכע" לעבנ'ס שטייגער, און זיך צושטעלן צום גוי. נישט דאס איז דער נושא בכלל.

בכלל כאפ איך נישט די גאנצע לומדות דא. איך אליינס ווער דא פארכאפט אין לומדות... די העיט אין די מידיא האט א דירעקטע השפעה אויף אונזער לעבן ברוחניות ובגשמיות. ס'דארף אונז אינטערעסירן? המממ... לכאורה אויב ס'אינטערעסירט אונז אונזער רוחניות און גשמיות. ס'האט גארנישט מיטן זיין אינטערעסירט אינעם גוי. אבי געזונט אריין. געהאקט אין קאפ.

איז דא עפעס צו טוען דערוועגן? איך גלייב אז יא. כאטש אויף מינימיזירן. איך קען מיר פארשטעלן ווען ס'וואלט נישט געווען די מינדעסטע אקאונטעביליטי אויף די מידיא אויף וואס זיי טוען, וואס ס'וואלט נישט דארט אלץ געשטאנען. איך גלויב אז ס'מאכט סענס אז מ'קען מיט די ריכטיגע אינטערווענירונג היבש מינימייזן די אויסברוכן.

קענען מיר צווילע האבן א השפעה אויפן גוי? יא. כאטש אויף א קליינע פארנעם. פרובירן נישט אנצומאכן קיין איבה. אזוי ווי חז"ל לערנען אונז אומצאליגע מאל. חז"ל לערנען אונז דירעקט זיך צו קימערן מיט א וואס דער גוי זאגט. הזהרו בגוי קטן. וכו'.

דאס איז בעיקר אויף צו געבען גאזעלין פארן שרייבער זעלבסט, און אויך אז די עולם זאל זעהן אז נאך ניקס שטימען צו, ווייל אזוי איז די נאטור פון פיל מענטשען צו נעמען מער אין באטראכט עפעס וואס אסאך מענטשען זענען מסכים צו (און אזוי זעה איך ביי זיך זעלבסט, אז אסאך מאל וועל איך איבערהיפערען א תגובה, אדער עס ליינען אויבערפלעכליכערהייט, ביז איך זעה אז ס'האט באקומען גרינע אד"ג, וועל איך עס איבערקוקען מער גרינטלעך).

@מחשב איז פון מיינע פעיוואריט טיף דענקענדע ניקס, און ווען איך זעה א תגובה פון אים וועל איך זיכער מאכען עס צו ליינען גרינטליך.

[הענדימען]

@מחשב איז פון מיינע פעיוואריט טיף דענקענדע ניקס, און ווען איך זעה א תגובה פון אים וועל איך זיכער מאכען עס צו ליינען גרינטליך.

יאפ

[פנימחדשות]

איך האב פריער ארויסגעטשעקט ווען איך האב איינגעזען אז דער שמועס וועט אין ערגעץ נישט פירן. אבער איך וויל יא שרייבן וואס ליגט מיר אויפ'ן הארץ. האפנטליך דרייען זיך דא אויך ערוואקסענע.

השכלה גייט אויף ביידע וועגן. די דייטשע אויפגעקלערטע האבן זיך געזוכט צוצופאסן צום גוי, בעת ווען די רוסישע און פוילישע משכילים, די פארגייער פון די ציונ'יסטן, האבן בועט געווען אין גלות. דאס איז עווענטועל געווען די סיבה צו די אוקריינער פאגראמען און אנדערע צרות.

ווי @מחשב שרייבט, מיר דארפן זיך אייביג פירן על פי תורה. דער דרך התורה איז אלץ געוואויגן און געמאסטן, און רוב מענטשן וועלן ענדערש צופאסן די תורה צו זיך ווי זיך צו דער תורה. איך זע קלאר א חוצפה וואס הערשט ביים יונגן דור (בעיקר אין ניו יארק; אין לאנדאן אדער מאנטרעאל איז עס נישט דא) כלפי די גוים. ניין, דאס איז נישט אונזער מסורה. קיין איין פארצייטישער רב וואלט נישט געלאכט דעם גוי אין פנים, און יעדער מיטליעריגער איד ווייסט אז מ'דארף זיך אויפפירן מענטשליך צווישן נישט-אידן -- וואס ביי זיי הייסט מענטשליכקייט. סאטמארער רבי זי"ע פלעגט גריסן פאליציאנטן אויף דער גאס.

ליידער פארגעסן אסאך פון דער יונגווארג אז מ'איז אין גלות. אויב עפעס קען מען ציען א פאראלעל פון די דייטשע אידן צו די וואס פארזיכערן זיך אזוי שטארק אין דער אמעריקאנער קאנסטיטוציע, אירע געריכטן, און אונזערע "רעכטן". בערלין אין וואשינגטאן זענען ביידע נישט ירושלים. איך וויל דירעקט נישט אריינגיין אין פרטים, ווייל כמנהג המקום וועט מען זיך ארויפכאפן אויף דעם, אבער ווער ס'וויל פארשטיין, פארשטייט.

און פאר די וואס נעמען זיך כסדר אן פאר'ן כבוד פון כלל ישראל: ווען מ'רעדט צווישן אידן, מעג מען זאגן קאנסטרוקטיוו קריטיק. ס'איז א מעלה -- ס'איז דווקא דאס חשיבות פון אונזער פאלק. דאס איז נישט קיין סעלף העיטינג, נאר אמת'ע ליבשאפט וואס זוכט צו מאכן דעם גוטן פערפעקט. די חסרונות פון דער כינעזער אדער שפאנישער קאמיוניטי קימערן אונז גאנץ ווייניג. אוודאי זענען רוב אידן וואויל און פיין, מ'רעדט פארשטייט זיך צו דעם חלק צו וועמען די קריטיק איז געווענדט.

@גרשון איז פון מיינע פעיוואריט טיפע טראכטער ניקס, און ווען איך זעה א תגובה פון אים, וואס איז נישט בעניני אידישע גראמער אד"ג (וואס איך האב נישט קיין שום אינטרעסע אין דעם, און איך קוק עס אן ווי די זעלבע נארישקייט ווי ליינען נייעס אדער נאוועלס), וועל איך עס ליינען גרינטליך, כאטש וואס אין די לעצטע תקופה האט מיר נישט אזוי געפאלען געוויסע לינקע תגובות פון אים.

[פנימחדשות]

אמת. אויב די גאנצע כעס פון דעם גוי קומט פון א טעות, מעג מען אים אודאי אויפקלערן.

איך בין גראדע באמת מסופק צו מ'איז מחויב צו זאגן פארן גוי דעם גאנצן אמת. איך ווייס אז אונז דארפן מיר זיך נישט שעמען. איך ווייס אז דאס איז נישט קיין חילול השם. איך בין אבער מסופק אלץ איבה. מ'דארף א דעת תורה אויף דעם. איך וואלט באמת אפריציעט מראה מקומות אויף דעם.

אין חז"ל איז דא צענדליגער מעשיות ווי מ'האט זיך גערעכנט מיט וואס די גוי וועט זאגן. דארט איז טאקע געווען א חשש סכנה משום גזירות המלכיות, אבער היינט איז אויך דא סכנות.

אז מ'רעדט שוין, יעצט ביינאכט זענען 4 אידן אראפגעשיקט געווארן פון א דעלטא פלייט, ניטאמאל קיין משפחה קרובים איינער מיטן צווייטן, נאר ווייל איין 80 יעריגער איד וואס איז נארוואס דורך א הארץ אפאראציע, האט געגעסן אן א מאסק, האט מען שוין אראפגעשיקט דערביי נאך אפאר חסידים. ווער איז שולדיג אויב נישט די מידיע?!

אז מ'מוז האבן מוסדות אפן בשעת קאראנע - וואס איך האלט אויך אז ס'דארף זיין אפן, דארף מען האבן א גרייטן ענטפער פאר די מידיע אויך. ס'שאדט נישט צו האבן א ספאוקסמאן וואס זאל זיי מסביר זיין אביסל קאממאן סענס.

[הענדימען]

נאר קלארצושטעלן נאכאמאל

מיר דארפן זיך נישט געפעלן פארן גוי אבער מיר דארפן געדענקען אז מיר זענען אין גלות און די צוויי דארפן גיין אינאיינעם


סטאוויא'ס תגובה איז ממש ממש צום פינטל

פנים האקט אריין. איך רעד פון די תגובה

פנים רעדט אויך צו די זאך

און יא. די לעצטע זיינע אויך

ווילסט מיך שוין לאזן שיקן?

כ'זע אז נישט. אפשר יעצט

[קרייסלער]

מענין לענין שלא באותו ענין, וואס איז די גדר 'איסור' פון זיצן נעבן א פרוי?? דאכט זיך מיר אז ס'איז שוין געווען אן אשכול דא איבערדעם נושא

אגב דאגב מאכן א מנין אויף אן ערעפלאן און אויפרעגן די סטוערטס איז נישט אויסגעהאלטן עפ"י הלכה
די מערסטע אויסגעהאלטן הלכה'דיג איז צו זיצן אויפן פלאץ און דאווענען

זיך שטעלן דאווענען דארט ווי מענטשען גייען דורך און ווערן געשטערט איז לויטן שולחן ערוך נישט אויסגעהאלטן

[כאניש וואס צו טון]

ווען די גויים 'העצן' קעגן אונז אז מיר האלטן אפגעטיילט די מענער פון די פרויען, דארפן מיר זיכערמאכן ס'זאל יא זיין אמת
ווען די גויים 'העצן' אז מיר שיקן די קינדער אין פריוואטע סקולס ווי מ'לערנט נישט זייערע טפילות, דארפן מיר זיכערמאכן ס'זאל יא זיין אמ.
וכו'.

אמת. אבער דאס איז נישט זייער ביזנעס ווי אזוי מיר לעבן, און אפילו אויב יא, איז אונז די תורה פארשטייט זיך וויכטיגער. איך רעד ווען זיי העצן אז מיר פירן זיך נישט אויף מענטשליך אא"וו -- זאכן וואס די תורה פארלאנגט פאקטיש פון אונז.

אפי' אויב ס'איז נישט בלויז אונזער פערזענליכער לעבן.
למשל ווען זיי שרייען אז מיר פארשפרייטן א ווירוס מיטן האלטן אפן די חדר, אדער מאכן מנינים.
וכדו'.

ממ"נ, אויף א אופן וואס עס פארשפרייט טאקע איז דאך עס אסור צו טון נישט ווייל דער גוי זאגט אזוי נאר ווייל די תורה הקדושה זאגט אזוי. אויב אבער איז עס באופן הראוי, צ.ב.ש. נאר אזאלכע מיט אנטיבאדי'ס קומען, אדער אז מען גייט מיט (דאפלטע) מאסקעס און סאשעל דיסטענסינג לויט די אנווייזונגען, מען מאכט נישט קיינע אומנויטיגע פארזאמלונגען האט דאך דער גוי אויך נישט קיין פראבלעם.

דיין טעות ליגט אין די לעצטע שורה

[הענדימען]

שוין. נאך א קאראנע אשכול?

[כאניש וואס צו טון]

שוין. נאך א קאראנע אשכול?

איך האב זיך כלל נישט באצויגן צו קאראנא, נאר דאס וואס ער שרייבט אז אויב איז עס יא אויסגעהאלטן שטערט עס נישט דעם גוי, דאס איז נישט ריכטיג, נאר ער באשמוצט אונז בכל אופן שייך.

[בעסער אזוי]

sorry for interrupting...

NBC pulls episode of 'Nurses' with anti-Semitic portrayal

https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q ... mrfpKBreI6

[בוחר בשירי זמרה]

יעדער איד דארף זעהן אייביג צו מאכן א קידוש ה'. נישט ווייל אויב נישט קען עס אים שאטן נאר ווייל ער איז א איד און איז מצווה אויף דעם

טאמער מאכט מען א חילול ה' קען זיין א זייטיגע שטראף אז די שונאי ישראל וועלן מאכן דערפון צימעס. פאר געוויסע אידן וואס זענען נאכנישט גענוג אויסגעארבעט קען דאס זיין די איינציגסטע אפשרעק מיטל און כ'בין בכלל נישט איבערצייגט אז דאס וועט העלפן

וויסן אזאלכע זאכן ( פונקט ווי סיי וועלכע נייעס) וועט (אין מיין קליינע מיינונג) נישט ברענגען קיין שום תועלת

וואס יא. געוויסע חאסידים וואס שעמען זיך מיט זייער ארטאדאקסישקייט וועלן טרעפן אין דעם א תירוץ נישט אפצוהיטן געהעריג די גדרי צניעות ווייל ווער ווייסט וואס דער גוי וועט נאכדעם טראכטן. אפשר וועט ער נאך גלייבן די בילבולים

דארף מען האלטן פאר די אויגן אז פון א מצוה קען קיין שלעכטס נישט ארויסקומען און פון אן עבירה קען קיין גוטס נישט ארויסקומען


וואס יא. זיך פירן נארמאל און זאגן פאר יענעם אז ביי אונז איז די הבדל צווישן די מינים זייער שטארק און דערפאר קענען מיר נישט געבן די האנט וכדו'

כמעט יעדע גוי פארשטייט עס און געוויסע וועלן אפילו צוהעלפן. איך האב אמאל געהאט אז א פרוי האט זיכער געמאכט אז די טיר מאכט זיך נישט צו (אלס יחוד)

איינמאל אויף א פליגער האט א גוי גערן איבערגעטייטשט פאר מיר צו מערערע מענטשן כדי צו קענען זיכער מאכן אז קיין איין אינגערמאן זיצט נישט נעבן א פרוי (כ'בין געפארן מיט א גרעסערע גרופע) און האט עס מערקבאר גאר שטארק געשעצט


דער עולם האקט מיט דברים של טעם

#שכל הישר
#אידישע דיבורים

[בוחר בשירי זמרה]

ריכטיגע נקודה, אויב איז מען וואַך דארף זיין אינגאנצן וואַך.

נאר ס'איז ענדערש צי אינגאנצן אויסקראסען דעם עסק און זיך נישט קימערן צי וואס מ'רעדט אויף אינז.

איך ווייס נישט פונקטלעך וואס די מיינסט צו זאגן מיטן זיין אינגאנצען וואך.
איך האלט נישט מיט ב"ה יעדעס מאל מען דעקט אונז, אבער יא אביסעלע. איך ווייס די טאן וויאזוי מען רעדט פון אונז, און דאס שפיר איך האט יא א שטארקע תועלת.
אין ווי הענדימען האט שטארק ארויסגעברענגט, מען דארף טון וואס מען האט צו טון אלץ איד, אין נישט ווערן איבער פארענאויד. אבער זיין וואך צום אמת איז אייביג וויכטיג און שאדט נישט קיינמאל, ספעציעל דא וואס דער אמת, האט, און קען האבען א שטארקע אימפעקט אויפן פרט אין אויפן כלל

אויף די דוגמא וואס דו האסט געברענג איבער דעם בחור מיט די פוס, וואס וואלסטו געזאגט אז מען קען טון אפצוהאלטן אזא זינלאזע בעשינג קעגן חסידים?

אין מיינע אויגן, גארנישט. די זעלבע מידיע וואס וועט דעקן אלע רוצחים פון קאליר, וועט אבער אראפרייסן אידן בכל עת מצוא. דאס איז א חלק פונעם גלות. נישטא וואס צו טון. זיך אויפירן אידישליך און מענטשליך איז א חיוב אלס איד כלפי דעם אייבירשטער, און אויסדרוקליך נישט אויף צו באיינפלוסן דעם גוי.

פיין געזאגט

[בוחר בשירי זמרה]

און יישר כח סטאוו

[פנימחדשות]

יעדער איד דארף זעהן אייביג צו מאכן א קידוש ה'. נישט ווייל אויב נישט קען עס אים שאטן נאר ווייל ער איז א איד און איז מצווה אויף דעם

טאמער מאכט מען א חילול ה' קען זיין א זייטיגע שטראף אז די שונאי ישראל וועלן מאכן דערפון צימעס. פאר געוויסע אידן וואס זענען נאכנישט גענוג אויסגעארבעט קען דאס זיין די איינציגסטע אפשרעק מיטל און כ'בין בכלל נישט איבערצייגט אז דאס וועט העלפן

וויסן אזאלכע זאכן ( פונקט ווי סיי וועלכע נייעס) וועט (אין מיין קליינע מיינונג) נישט ברענגען קיין שום תועלת

וואס יא. געוויסע חאסידים וואס שעמען זיך מיט זייער ארטאדאקסישקייט וועלן טרעפן אין דעם א תירוץ נישט אפצוהיטן געהעריג די גדרי צניעות ווייל ווער ווייסט וואס דער גוי וועט נאכדעם טראכטן. אפשר וועט ער נאך גלייבן די בילבולים

דארף מען האלטן פאר די אויגן אז פון א מצוה קען קיין שלעכטס נישט ארויסקומען און פון אן עבירה קען קיין גוטס נישט ארויסקומען


וואס יא. זיך פירן נארמאל און זאגן פאר יענעם אז ביי אונז איז די הבדל צווישן די מינים זייער שטארק און דערפאר קענען מיר נישט געבן די האנט וכדו'

כמעט יעדע גוי פארשטייט עס און געוויסע וועלן אפילו צוהעלפן. איך האב אמאל געהאט אז א פרוי האט זיכער געמאכט אז די טיר מאכט זיך נישט צו (אלס יחוד)

איינמאל אויף א פליגער האט א גוי גערן איבערגעטייטשט פאר מיר צו מערערע מענטשן כדי צו קענען זיכער מאכן אז קיין איין אינגערמאן זיצט נישט נעבן א פרוי (כ'בין געפארן מיט א גרעסערע גרופע) און האט עס מערקבאר גאר שטארק געשעצט


דער עולם האקט מיט דברים של טעם

#שכל הישר
#אידישע דיבורים

דאס איז א דוגמא פון א גאר שיינע תגובה וואס איך האב נישט אויפגעפאסט ביז איינער האט עס צוגעברענגט, און צוגעשטימט דערצו.

@הענדימאן איז פון די ניקס מיט א קלארע ערליכע השקפה, וואס שרייבט שטענדיג מיט א קלאסישע איינגעהאלטענקייט. פון מיינע פעיוואריטס.

איך ווייס נישט וואס איז מיר פונקט היינט איינגעפאלען צו מודיע זיין ווער איז פון מיינע פעיוואריט ניקס, אפשר לכבוד פורים..

[Programming]

דברים קילורין לעינים פון הגאון רבי אשר עקשטיין שליט"א דומ"ץ בעלזא בארא פארק