מקרא כפשוטו - תפלת אברהם על סדום

חידושים ופלפולים בפרד"ס התורה

די אחראים: אחראי,גבאי ביהמד

אוועטאר
איינס
שר עשרת אלפים
תגובות: 18800
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג סעפטעמבער 26, 2017 9:16 am
פארבינד זיך:

מקרא כפשוטו - תפלת אברהם על סדום

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך איינס »

איך וויל אנהייבן א נייע סעריע בעזר הבורא וויפל ס׳וועט גיין.
נאך צוריקומען מיט א עקסטערע אשכול איבער די יסוד פון מקרא כפשוטו, און ממקור רבותינו הראשונים ואחרונים (אבן עזרא, אור החיים, תוס׳ יום טוב ועוד, וואס שרייבן איבער דעם מהלך)

ובזה החלי.

די תורה דערציילט אונז:
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ויגש אברהם ויאמר האף תספה צדיק עם רשע
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... אולי יש חמשים צדיקם בתוך העיר האף תספה ולא תשא למקום למען חמשים הצדיקם אשר בקרבה
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... חללה לך מעשת כדבר הזה להמית צדיק עם רשע והיה כצדיק כרשע חללה לך השפט כל הארץ לא יעשה משפט
50. ויאמר ה׳ אם אמצא בסדם חמשים צדיקם בתוך העיר ונשאתי לכל המקום בעבורם
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ויען אברהם ויאמר הנה נא הואלתי לדבר אל א-דני ואנכי עפר ואפר
45. אולי יחסרון חמשים הצדיקם חמשה התשחית בחמשה את כל העיר ויאמר לא אשחית אם אמצא שם ארבעים וחמשה
40. ויסף עוד לדבר אליו ויאמר אולי ימצאון שם ארבעים ויאמר לא אעשה בעבור הארבעים
30. ויאמר אל נא יחר לאדני ואדברה אולי ימצאון שם שלשים ויאמר לא אעשה אם אמצא שם שלשים
20. ויאמר הנה נא הואלתי לדבר אל אדני אולי ימצאון שם עשרים ויאמר לא אשחית בעבור העשרים
10. ויאמר אל נא יחר לאדני ואדברה אך הפעם אולי ימצאון שם עשרה ויאמר לא אשחית בעבור העשרה
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... וילך ה׳ כאשר כלה לדבר אל אברהם ואברהם שב למקמו

אולי יש חמשים צדיקים. עשרה צדיקים לכל כרך וכרך, כי ה' מקומות יש:
התשחית בחמשה. והלא הן ט' לכל כרך, ואתה צדיקו של עולם תצטרף עמהם:
אולי ימצאון שם ארבעים. וימלטו ד' הכרכים. כן שלשים יצילו ג' מהם, או עשרים יצילו ב' מהם, או עשרה יצילו אחת מהם:
אולי ימצאון שם עשרה. על פחות לא ביקש, אמר, דור המבול היו ח', נח ובניו ונשיהם, ולא הצילו על דורם, ועל ט' על ידי צירוף כבר בקש ולא מצא:

רש״י איז מסביר אז 9 האט ער נישט געפרעגט ווייל כבר ביקש על ידי צירוף, ווען ער האט געבעטן 45 האט ער דאך גערעכנט 9 פאר יעדע און דאך האט נישט מציל געווען ווייל סאיז נישט געווען.
ווערט דאך שווער אז לויט דעם וואלט ער אויך נישט געדארפט בעטן 10 ווייל ער האט שוין געבעטן ביי 50 10 אויף יעדע שטאט.
די פשוטע תירוץ (שפתי חכמים) איז אז ביי 50 האט ער געבעטן אלע 5 פאר 50, און יתכן אז פריער האט נישט געהאלפן ווייל סאיז געווען ווי א פעקעדש דיעל און נאר אויב סאיז דא 50 וועט געראטעוועט ווערן אלע 5 אבער אויב סאיז דא נאר 1 שטאט מיט 10 וועט מען נישט ראטעווען. און דאס האטער געבעטן ביי 10, אז נאר איין שטאט זאל געראטעוועט ווערן.
אבער לויט דעם קומט צוריק די קשיא פארוואס ביי 9 האט ער נישט געבעטן אויף 1 שטאט, דאס וואס ער האט געבעטן ביי 49 איז דאך געווען על ידי צירוף פאר אלע 5. און מ׳קען נישט ענטפערן אז ער האט געבעטן על ידי צירוף און ער האט געזעהן אז צירוף העלפט נישט און ממילא ביי 9 וועט דאך נישט העלפן, ווייל די תורה זאגט דאך קלאר ביי 45 לא אשחית אם אמצא שם ארבעים וחמשה, הייסט אז א צירוף העלפט יא.

עוד יש לעמוד אויף די שינוי הלשונות
ביי 50 ונשאתי, ביי 45 לא אשחית, ביי 40 לא אעשה, ביי 30 לא אעשה, ביי 20 לא אשחית, ביי 10 לא אשחית.
דער אבן עזרא שרייבט טאקע ״לא אעשה –לא אעשה השחתה״ אבער נאכאלטס יש לעמוד על שינוי הלשון.
אין שפתי חכמים ברענגט ער אז ווען סאיז מיט א צירוף שטייט לא אשחית וואס דאס מיינט איך וועל נישט פאדארבן, אבער יסורים וועל איך יא ברענגען. און ביי 10 און 20 ווייבאלד סאיז מיעוט קעגען גאנץ סדום האט עס נישט געהאלפן אפילו בלא צירוף.
אנדערע מפרשים (איך מיין ספורנו) גייען פארקערט אז לא אשחית איז טוען אביסל און לא אעשה איז גארנישט טוען.

נאך דארף מען פארשטיין ביי 45 און 30 שטייט הנה נא הואלתי און ביי 30 און 10 שטייט אל יחר, און ביי 40 שטייט נאר ויוסף עוד לדבר.
ס׳איז משמע אז ביי 30 און 10 וואלט ווען געדארפט זיין א ויחר מער פון די אנדערע.

ס׳איז דא נאך דיוקים וואס וועט ווערן אויסגעשמועסט שפעטער.

די מפרשים רעדן ארום איבער אלע שאלות אבער מה שזה מתרץ זה מקשה וכן להיפוך מיט איין תירוץ ווערט צוריק שווער א צווייטע קשיא.
אחד היה אברהם - שעבד את ה' רק על ידי שהיה אחד, שחשב בדעתו שהוא רק יחידי בעולם ולא הסתכל כלל על בני העולם!
אוועטאר
ערעב איד
שר האלף
תגובות: 1189
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג אוגוסט 03, 2020 11:47 pm
לאקאציע: אלל אווער דעי פלעיס

Re: מקרא כפשוטו - תפלת אברהם על סדום

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך ערעב איד »

איינס האט געשריבן:רש״י איז מסביר אז 9 האט ער נישט געפרעגט ווייל כבר ביקש על ידי צירוף, ווען ער האט געבעטן 45 האט ער דאך גערעכנט 9 פאר יעדע און דאך האט נישט מציל געווען ווייל סאיז נישט געווען.
ווערט דאך שווער אז לויט דעם וואלט ער אויך נישט געדארפט בעטן 10 ווייל ער האט שוין געבעטן ביי 50 10 אויף יעדע שטאט.
די פשוטע תירוץ (שפתי חכמים) איז אז ביי 50 האט ער געבעטן אלע 5 פאר 50, און יתכן אז פריער האט נישט געהאלפן ווייל סאיז געווען ווי א פעקעדש דיעל און נאר אויב סאיז דא 50 וועט געראטעוועט ווערן אלע 5 אבער אויב סאיז דא נאר 1 שטאט מיט 10 וועט מען נישט ראטעווען. און דאס האטער געבעטן ביי 10, אז נאר איין שטאט זאל געראטעוועט ווערן.
אבער לויט דעם קומט צוריק די קשיא פארוואס ביי 9 האט ער נישט געבעטן אויף 1 שטאט, דאס וואס ער האט געבעטן ביי 49 איז דאך געווען על ידי צירוף פאר אלע 5. און מ׳קען נישט ענטפערן אז ער האט געבעטן על ידי צירוף און ער האט געזעהן אז צירוף העלפט נישט און ממילא ביי 9 וועט דאך נישט העלפן, ווייל די תורה זאגט דאך קלאר ביי 45 לא אשחית אם אמצא שם ארבעים וחמשה, הייסט אז א צירוף העלפט יא.


דא איז געווען 2 חידושים; א. ראטעווען איין שטאט פאר זיך דורך 10 צדיקים. ב. ראטעווען א שטאט מיט 9 צדיקים בצירוף מיטן אייבישטען.
אויף צי ראטעווען בצירוף האט ער געבעטן ביי 45, אויף ראטעווען איינס אויפאמאל האט ער געבעטן ביי 10. דארף ער נישט יעצט בעטן עקסטער פאר 9 אין איין שטאט.
אוועטאר
איינס
שר עשרת אלפים
תגובות: 18800
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג סעפטעמבער 26, 2017 9:16 am
פארבינד זיך:

Re: מקרא כפשוטו - תפלת אברהם על סדום

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך איינס »

פארוואס נישט?
אפשר איז נישטא 10 אבער 9 איז יא דא, און סהעלפט דאך א צירוף.

דער רמב"ן און בעלי התוס' לערנען פשט אין רש"י אז על ט' כבר ביקש ולא מצא איז פשט אז ווען ער האט געבעטן 45 האט ער געבעטן 9.
ווערט דאך שווער אויב אזוי פארוואס 10 האט ער יא געבעטן? דאס האט ער דאך שוין אויך געבעטן ביי 50. נאר דער רמב"ן שרייבט אז אינו דומה מועטין למרובים און אפשר 50 פאר 5 וואלט געהאלפן אבער 10 פאר 1 נישט, און דערפאר האט ער געבעטן 10 עקסטער.
אבער לפי זה וואלט ער דאך געדארפט בעטן אויך פאר 9 עקסטער.

אין גור אריה שרייבט ער אז כבר ביקש איז פשט אז איינמאל ער האט באקומען דעם ענטפער אז סהעלפט צירוף, ווען ער האט געבעטן 40 איז נכלל אין דעם 35, און אזוי אין 10 איז נכלל 5.
אבער לויט דעם איז שווער ווייל דער רמב״ן שרייבט אז לכאורה וואלט ער דאך בכלל נישט געדארפט בעטן ווייניגער פון 50 ווייל אויב 50 העלפט פאר 5 וועט דאך 10 העלפן פאר איינס, נאר אינו דומה מרבין למועטין.
איי אויב אזוי פארוואס הא ער נישט געדארפט בעטן עקסטער פאר 9, אפשר צירוף העלט נאר ביי 45 אויף 50 אבער נישט 9 אויף 10, שרייבט ער אז וויבאלד ער האט שוין געזאגט אז סהעלפט צירוף וועט זיכער העלפן אויך ביי 10.
אבער סנאך אלטס אביסל שווער, פארוואס דא זאגט מען נישט אינו דומה מועטין למרובין.
אחד היה אברהם - שעבד את ה' רק על ידי שהיה אחד, שחשב בדעתו שהוא רק יחידי בעולם ולא הסתכל כלל על בני העולם!
אוועטאר
איינס
שר עשרת אלפים
תגובות: 18800
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג סעפטעמבער 26, 2017 9:16 am
פארבינד זיך:

Re: מקרא כפשוטו - תפלת אברהם על סדום

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך איינס »

די מפרשים האבן יעדער א צווייטע וועג

אבן עזרא: כדרכו גייט ער צו זייער פשוט אן אריין גיין אין דיוקים, און מיט זיין מהלך גייט אויך דער רד״ק. אברהם אבינו האט געבעטן נאר אויף סדום, ער האט געבעטן 50, דערנאך אראפ גענומען א צענטל, נאכדעם איז ער געגאנגן צו צענערס ווייל סאיז א גאנצע נאמבערס כדי לא להאריך. און אזוי ווי מקען נישט פרעגן פארוואס האט ער נישט געבעטן אויף 49 48 און אזוי ווייטער, אזוי אויך קען מען זיך נישט שטעלן אויף די נאמבערס. אדער אין אנדערע ווערטער א קשיא אויף א מעשה.
לפי זיין פשט איז בלל נישט דא קיין שאלה פון צירוף נאר אברהם אבינו האט געבעטן ביז 10 ווייל עשרה איז א נאמבער ווי ער שרייבט אף על פי שחכמינו ז"ל העתיקו שאין תפילה בצבור פחות מעשרה, גם זה הפסוק יחזיק ידי אמונתינו.
אויף דעם איז אבער זייער שווער פארוואס האט ער אנגעהויבן ביי 50.

כעין זה שרייבט דער רמב״ן: ודרך פשט הכתובים סלולה, שאמר תחילה חמשים לתת חשבון שלם של עשרה לכל אחד ואחד, וחזר ופחת כמו שיכול, ולהציל הכל היה אומר. ולא ידעתי מי הכניסו לרב (=רש״י) במה שאמר.

אור החיים הק׳: ער גייט צו אז אברהם אבינו האט געבעטן אייביג אויף אלע 5 שטעט. 50 אין זכות פון די צדיקים, 45 צירוף, 40 4 שטעט אין זכות הצדיקים און איין שטאט בזכות צדיקיו של עולם, 30 איין שטאט בזכות אברהם אבינו און דערפאר האט ער מורא געהאט אויף א חרון, 20 2 בזכות צדיקו של עולם און 1 בזכותו, 10 2 בזכותו און דערפאר האט ער מורא געהאט אויף א חרון ווייל ער גלייכט זיך צו צום באשעפער.

די אנדערע מפרשים ווארפן אויך אריין יעדער על פי דרכו צו פארענטפערן איינע פון די שאלות, רמב״ן ספורנו כלי יקר ועוד.
לעצט פארראכטן דורך איינס אום זונטאג נאוועמבער 08, 2020 1:59 am, פארראכטן געווארן 1 מאל.
אחד היה אברהם - שעבד את ה' רק על ידי שהיה אחד, שחשב בדעתו שהוא רק יחידי בעולם ולא הסתכל כלל על בני העולם!
אוועטאר
איינס
שר עשרת אלפים
תגובות: 18800
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג סעפטעמבער 26, 2017 9:16 am
פארבינד זיך:

חמישים

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך איינס »

יעצט לאמיר פראבירן צאמנעמען און נאשן פון יעדן אביסל און זעהן צו מ׳קען אלעס פארענטפערן, אדער ווי מאנכע זאגן אלעס זאל פאלן אין פלאץ.
כ׳וועל נישט צוצייכענען יעדן מאל ממקור מי יצאו הדברים ווייל ס׳וועט צימישן די סדר, אבער רוב הדברים איז נישט קיין אייגנס נאר א צאמשטעל פון דברי המפרשים

אולי יש חמשים צדיקם בתוך העיר האף תספה ולא תשא למקום למען חמשים הצדיקם אשר בקרבה
אברהם אבינו בעט דא אפשר איז דא 50 צדיקים זאל די זכות מגין זיין אויף אלע 5 שטעט.

בתוך העיר
ער האט אבער געבעטן אז די צדיקים זאלן נישט מוזן זיין 10 אין יעדע שטאט נאר אפילו אויב אלע 50 זענען אין איין שטאט זאל אויך מגין זיין (ונקט העיר וואס די כונה איז סדום ווייל דאס איז געווען די אויפשטאט)

אשר בקרבה
אברהם אבינו האט פארשטאנען אז די זכות איז נישט מגין נאר אויב זיי געפונען זיך אין שטאט, אזוי אויך געוויסע מפרשים זענען דאס מדייק פון ״בתוך״ העיר.

ויאמר ה׳ אם אמצא בסדם חמשים צדיקם בתוך העיר ונשאתי לכל המקום בעבורם
אויב וועט זיין 50 צדיקים, אפילו זיי זענען אלע אין איין שטאט וועט די זכות מגין זיין אויף אלע 5 שטעט.
לעצט פארראכטן דורך איינס אום זונטאג נאוועמבער 08, 2020 2:00 am, פארראכטן געווארן 2 מאל.
אחד היה אברהם - שעבד את ה' רק על ידי שהיה אחד, שחשב בדעתו שהוא רק יחידי בעולם ולא הסתכל כלל על בני העולם!
אוועטאר
איינס
שר עשרת אלפים
תגובות: 18800
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג סעפטעמבער 26, 2017 9:16 am
פארבינד זיך:

יחסרון חמשים הצדיקם חמשה

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך איינס »

ויען אברהם ויאמר הנה נא הואלתי לדבר אל א-דני ואנכי עפר ואפר
אברהם אבינו האט פארשטאנען אז אויב העלפט 50 פאר 5 וועט העלפן 40 פאר 4 און אזוי ווייטער, אבער דא קומט ער מיט א שאלה, הנה נא הואלתי לדבר ואנכי עפר ואפר, אזויווי איך בין א עפר ואפר ווייס איך נישט צו איך האב פארשטאנען כונת הבורא, וואלט איך געוואלט איבערעדן און אויסשמועסן.

אולי יחסרון חמשים הצדיקם חמשה התשחית בחמשה את כל העיר
איז די כונה געווען אז ס׳מוז זיין 10 ממש פאר יעדע שטאט, אדער אפשר 9 אין יעדע שטאט בצירוף צדיקו של עולם איז אויך גענוג.
דא האט ער נישט געדארפט מורא האבן פון א חרון, ווייל ער האט דא גארנישט געבעטן, ער קלארט נאר אויס וואס די כונה איז געווען.
און מדארף מדייק זיין אז אנדערש ווי אלע אנדערע וואס ער בעט אם ימצא חמישים אם ימצא ארבעים, דא זאגט ער נישט אם ימצא ארבעים וחמשה נאר אם יחסרון חמישים חמשה, דאס הייסט ער קומט דא נאך אלטס בעטן מצד זכות 50 צדיקים נאר די חסרון זאל נישט שטערן ווייל סוועט זיין צירוף מצד הבורא.

אזוי אויך אברהם אבינו האט געוואוסט אז 40 וועט זיכער העלפן פאר 4 ער פרעגט נאר אויב ״התשחית את כל העיר״ דהיינו אז נאר סדום (וואס סדום איז געווען הויפטשטאט און וואלט די ערשטע געפאלן).

ויאמר לא אשחית אם אמצא שם ארבעים וחמשה
השחתה בכל מקום איז אויסרייסן די זאך עד יסודו.
דער אויבערשטער ענטפערט איהם: ניין! ס׳העלפט נישט קיין צירוף, אזוי ווי מזהעט אויך אז צדיקים וואס זענען נישט געווען דעמאלטס אין שטאט זענען נישט מגין, נאר די צדיקים דארפן זיין דיקא בתוך העיר.
און דאס איז פשט ״לא אשחית״ איך וועל נישט פאדארבן אבער אעשה איז יא דא, איך וועל נישט מאכן קיין השחתה אויף אלע 5 נאר א חלק וועט חרוב ווערן.

דא ענטפערט איהם נישט דער אויבערשטער אם יחסרון חמישים צדיקים חמשה, נאר ער זאגט אם אמצא ארבעים וחמשה, ווייל זיין ענטפער איז געווען אז 45 ווערט נישט גערכנט אלטס 50-5 נאר סווערט גערעכנט אלטס 45, און מצד די יעצטיגע בקשה אז 45 זאל העלפן מצד 50 איז די ענטפער געווען אז סהעלפט נישט.
לעצט פארראכטן דורך איינס אום זונטאג נאוועמבער 08, 2020 2:00 am, פארראכטן געווארן 2 מאל.
אחד היה אברהם - שעבד את ה' רק על ידי שהיה אחד, שחשב בדעתו שהוא רק יחידי בעולם ולא הסתכל כלל על בני העולם!
אוועטאר
איינס
שר עשרת אלפים
תגובות: 18800
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג סעפטעמבער 26, 2017 9:16 am
פארבינד זיך:

ארבעים

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך איינס »

ויסף עוד לדבר אליו ויאמר אולי ימצאון שם ארבעים
דא איז נישט געווען קיין שום נייע בקשה און דערפאר שטייט ויוסף לדבר, און נישט הנה נא הואלתי אדער אל יחר. אברהם אבינו וויל נאר בעטן א דבר וואס איז איהם געווען פשוט אז 40 זאל העלפן פאר 4.

ויאמר לא אעשה בעבור הארבעים
לא אעשה - איך וועל גארנישט טוען! קיין איין שטאט וועט נישט חרוב ווערן.
דא האט איהם דער אויברערשטער צוגעלייגט וואס ער האט נישט געבעטן, אז 40 קען ראטעווען אלע 5 שטעט מצד וואס איין שטאט איז נאר א מיעוט און וועט בטל ווערן לגבי די אנדערע.
דהיינו, אברהם אבינו פרעגט אולי ימצאון שם ארבעים (וואס וועט דעמאלטס זיין?), און דער אויבערשטער ענטפערט איהם: 45 וועט נישט העלפן מצד 50-5 אבער אפילו 40 וועט העלפן מצד 40 אליין.
לעצט פארראכטן דורך איינס אום פרייטאג נאוועמבער 06, 2020 10:50 am, פארראכטן געווארן 1 מאל.
אחד היה אברהם - שעבד את ה' רק על ידי שהיה אחד, שחשב בדעתו שהוא רק יחידי בעולם ולא הסתכל כלל על בני העולם!
אוועטאר
איינס
שר עשרת אלפים
תגובות: 18800
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג סעפטעמבער 26, 2017 9:16 am
פארבינד זיך:

שלשים

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך איינס »

ויאמר אל נא יחר לאדני ואדברה אולי ימצאון שם שלשים
אז אברהם אבינו האט געזעהן אז סקען העלפן מצד ווערן בטל, האט ער גענומען א העזה און געבעטן מער, נישט נאר ווען איינס איז א מיעוט, נאר אפילו ווען סאיז 30, וויבאלד ס׳איז דא רוב זכאי.

דא האט ער מורא געהאט פון א חרון, משל למה הדבר דומה, א סוחר וויל פארקויפן 5 אייטעמס פאר 50 דאלער, פרעג איך איהם איך האב נאר 45 פארקויף מיר פאר 50 און די 5 וועל איך דיר שוין נאכברענגען, זאגט דער סוחר ניין איך פארקויף נישט אויף בארג. פרעג איך איהם אקעי דעמאלטס איך געב דיר 40 (פאר 4), און ער זאגט: אקעי מצד בעטן א דיסקאונט איז שוין א אנדער מעשה און איך געב דיר אלע 5 פאר 40. דאס הייסט אויף בארג וויל איך נישט אבער דיסקאונט איז שוין א צווייטע מעשה. נעם איך די חוצפה און איך בעט איהם ער זאל מיר געבן אלע 5 פאר 30, דאס איז שוין א שטיקל העזה.
להבדיל דא אברהם אבינו האט געבעטן 40 און דער אויבערשטער זאגט איהם אז סוועט העלפן אויף אלע 5 און ער גייט אראפ מער.

ויאמר לא אעשה אם אמצא שם שלשים
יא ס׳וועט העלפן ביטלו ברוב און איך וועל גארנישט טון, קיין איין שטאט וועט נישט חרוב ווערן.
לעצט פארראכטן דורך איינס אום פרייטאג נאוועמבער 06, 2020 10:50 am, פארראכטן געווארן 1 מאל.
אחד היה אברהם - שעבד את ה' רק על ידי שהיה אחד, שחשב בדעתו שהוא רק יחידי בעולם ולא הסתכל כלל על בני העולם!
אוועטאר
איינס
שר עשרת אלפים
תגובות: 18800
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג סעפטעמבער 26, 2017 9:16 am
פארבינד זיך:

עשרים

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך איינס »

ויאמר הנה נא הואלתי לדבר אל אדני אולי ימצאון שם עשרים
אז סאיז נישטא קיין 30 קען מען דאך מער נישט בעטן פאר אלע 5, אבער אפשר 20 פאר 2 וועט העלפן. אבער דא דארף מען אויסקלארן ווייל כאטש 50 פאר 5 העלפט, אבער ווען סאיז נאר 20 איז דא א סברא אז סזאל זיין ביטול ברב אויף פארקערט און זאל נישט קענען געראטעוועט ווערן אפילו די צוויי שטעט, ואינו דומה מרובין למועטין.

דערפאר זאגט ער הנה נא הואלתי, כמבואר פריער אז ער בעט נישט קיין נייע זאך נאר ער וויל אויסקלארן.

ויאמר לא אשחית בעבור העשרים
לא אשחית אבער אעשה, צוויי וועלן טאקע נישט חרוב ווערן אבער די איבעריגע 3 וועלן יא חרוב ווערן.
לעצט פארראכטן דורך איינס אום זונטאג נאוועמבער 08, 2020 2:03 am, פארראכטן געווארן 2 מאל.
אחד היה אברהם - שעבד את ה' רק על ידי שהיה אחד, שחשב בדעתו שהוא רק יחידי בעולם ולא הסתכל כלל על בני העולם!
אוועטאר
איינס
שר עשרת אלפים
תגובות: 18800
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג סעפטעמבער 26, 2017 9:16 am
פארבינד זיך:

עשרה

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך איינס »

ויאמר אל נא יחר לאדני ואדברה אך הפעם אולי ימצאון שם עשרה
לכאורה דא וואלט ער שוין נישט געדארפט בעטן, ווייל סאיז קלאר אז 10 וועט העלפן פאר איין שטאט, וביותר וואס איז די חרון?

נאר אברהם אבינו האט דא געבעטן אז מזאל רעכענען 2 שטעט עקסטער און אזוי וועט אויסקומען אז 10 איז חצי חייב חצי זכאי אויף צוויי שטעט.
דא האט ער שוין געבעטן צוויי נייע זאכן 1. סזאל העלפן חצי חייב חצי זכאי 2. נאך סאך מער אז ער האט געבעטן מזל זיך נישט רעכענען מיט אלע 5 נאר קוקן אויף צוויי באזונדער.

ויאמר לא אשחית בעבור העשרה
דא וואלט מען געקענט פארשטיין צוויי וועגן 1. לא אשחית אלע 5, אבער אעשה און 4 וועלן חרוב ווערן 2. לא אשחית אלע 5 נאר טאקע ווי דו האסט געבעטן וועלן 2 ניצול ווערן.

קען מען מדייק זיין אז ביי 50 און 20 שטייט בעבור און דארט איז געווען אז די זכות איז געווען אינגאנצן בזכות הצדיקים, דהיינו אן קיין צירוף אדער ביטול, לויט דעם בעבור עשרה וועט זיין פשט אז נאר 1 שטאט ווערט געראטעוועט.

כמעט גוט ווייל ביי 40 שטייט אויך בעבור, דארף מען דאס אויסקלארן...
לעצט פארראכטן דורך איינס אום זונטאג נאוועמבער 08, 2020 2:05 am, פארראכטן געווארן 2 מאל.
אחד היה אברהם - שעבד את ה' רק על ידי שהיה אחד, שחשב בדעתו שהוא רק יחידי בעולם ולא הסתכל כלל על בני העולם!
אוועטאר
יידישע קהילות
שר שמונת אלפים
תגובות: 8684
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג אוגוסט 28, 2014 4:03 pm

Re: מקרא כפשוטו - תפלת אברהם על סדום

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך יידישע קהילות »

הערליך שיין!!!!
איך מיין אסאך שענער פון הערליך שיין, איך האב נישט קיין בעסערע ווערטער עס ארויסצוברענגען!!
;l;p- ;l;p- ;l;p- ;l;p-
משנכנס אדר מרבין בשמחה
הל'א דו'ד מסתת'ר עמנו
אוועטאר
אוראייניקל
רב הצעיר תשפ"ד
תגובות: 17017
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג פעברואר 21, 2019 9:05 am

Re: מקרא כפשוטו - תפלת אברהם על סדום

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך אוראייניקל »

זייער שיין און מדויק.

אויפ'ן חילוק פון לא אשחית און לא אעשה האב איך שוין געזעהן א שיינע פשט אין פי' ר' חיים פלטיאל (פון די ראשונים).
אויפ'ן חילוק פון אל יחר וואס שטייט נאר ביי 30 און 10 שטייט א פירוש אין אור החיים הק'.
אבער די צווי פשטים גייען נישט צוזאמען, עד שבא "איינס און מפרש געווען ביידע אין "איין" דרך.

אבער א קליינע הארה,
אויב 40 העלפט פאר אלע 5 מכח ביטול, פארוואס האט איהם דער אויבערשטער נישט געענטפערט גלייך ביי די בקשה פון 45, אז ס'וועט העלפן מצד 40, און די 5'טע וועט בטל ווערן ברוב.
ס'קען אבער זיין אז כדי מען זאל אזוי אננעמען, האט קודם געמוזט קומען א פסק פון אאע"ה אז ס'איז שייך ביטול ברוב, כעין וואס מ'טרעפט אין מס' חגיגה (טו:) אז הקב"ה האט נישט נאכגעזאגט משמו פון ר' מאיר, וויבאלד ערהאט געלערנט ביי אחר, ביז רבה בר שילא האט מלמד זכות געווען אויף איהם.
חוח בין השושנים האט געשריבן:
אוועטאר
איינס
שר עשרת אלפים
תגובות: 18800
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג סעפטעמבער 26, 2017 9:16 am
פארבינד זיך:

Re: מקרא כפשוטו - תפלת אברהם על סדום

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך איינס »

אוראייניקל האט געשריבן:זייער שיין און מדויק.
אויפ'ן חילוק פון לא אשחית און לא אעשה האב איך שוין געזעהן א שיינע פשט אין פי' ר' חיים פלטיאל (פון די ראשונים).
אויפ'ן חילוק פון אל יחר וואס שטייט נאר ביי 30 און 10 שטייט א פירוש אין אור החיים הק'.
אבער די צווי פשטים גייען נישט צוזאמען, עד שבא "איינס און מפרש געווען ביידע אין "איין" דרך.

ווי געשריבן רוב זאכן ווערן דערמאנט אין די מפרשים, כאטש נישט ממש אויפן וועג וואס איך האב געשריבן.

די חילוק פון לא אשחית און לא אעשה האב איך נישט געזעהן איינער זאל ברענגען, אויב עפעס פארקערט אז לא אשחית איז אינגאנצן נישט און לא אעשה איז אביסל.
מיר אינטערסאנט צו זעהן דעם ר׳ חיים פלטיאל, וואו קען מען דאס זעהן?

איין זאך וואס איך האב נישט געטראפן אין די מפרשים איז צו זאגן אז ביי 45 האט איהם דער אויבערשטער געענטפערט אז ס׳העלפט נישט.

אויב 40 העלפט פאר אלע 5 מכח ביטול, פארוואס האט איהם דער אויבערשטער נישט געענטפערט גלייך ביי די בקשה פון 45, אז ס'וועט העלפן מצד 40, און די 5'טע וועט בטל ווערן ברוב.
ס'קען אבער זיין אז כדי מען זאל אזוי אננעמען, האט קודם געמוזט קומען א פסק פון אאע"ה אז ס'איז שייך ביטול ברוב, כעין וואס מ'טרעפט אין מס' חגיגה (טו:) אז הקב"ה האט נישט נאכגעזאגט משמו פון ר' מאיר, וויבאלד ערהאט געלערנט ביי אחר, ביז רבה בר שילא האט מלמד זכות געווען אויף איהם.

איך האב עס געהאלטן מסברא, ווייל לכאורה קען מען פרעגן פארוואס האט אברהם בכלל געדארפט בעטן אויף 50 (אדער לפי אלע מפרשים (אויסער אור החיים הק׳) איז די קשיא ביי יעדע נאמבער) ממה נפשך אויב איז דא צדיקים וועט דאך דער זכות מגין זיין און אז נישט פארוואס בעטן?
אלא מכאן אז אפילו אויב די זכות איז דא צומאל איז עס נישט מגין ביז מבעט
והא ראיה לוט האט ביים סוף געבעטן אויף צוער ס׳זאל ניצול ווערן און סאיז טאקע ניצול געווארן, דאך האט דער אויבערשטער נישט געזאגט פאר אברהם ווייל ער האט נישט געבעטן אויף דעם.

דו שטעלסט עס אבער זייער שיין צו צו א גמרא און יעצט האבן מיר אויך א מקור לזה.

לגבי די 45 קען מען פשוטער פארענטפערן, ווי געשמועסט אברהם אבינו האט נישט געבעטן אז 45 זאל העלפן מצד 45 נאר מצד 50-5 און אויף דעם האט איהם דער אויבערשטער געענטפערט אז סוועט נישט העלפן מצד 50.
לעצט פארראכטן דורך איינס אום זונטאג נאוועמבער 08, 2020 2:07 am, פארראכטן געווארן 2 מאל.
אחד היה אברהם - שעבד את ה' רק על ידי שהיה אחד, שחשב בדעתו שהוא רק יחידי בעולם ולא הסתכל כלל על בני העולם!
אוועטאר
איינס
שר עשרת אלפים
תגובות: 18800
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג סעפטעמבער 26, 2017 9:16 am
פארבינד זיך:

Re: מקרא כפשוטו - תפלת אברהם על סדום

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך איינס »

לגבי וואס איך האב צוגעענדיגט דעם דיוק אויף בעבור איז מיר שבת איינגעפאלן, אז 40 כאטש וואס ס׳גייט צו מיט מיעוט וואס ווערט בטל איז עס אבער בטל לגמרי און ס׳איז נאך אלטס משורת הדין און דערפאר איז עס נאך בעבור הארבעים, מה שאין כן 30 וואס איז ביטול ברוב איז עס נישט ממש בטל און ס׳איז א בחינה פון לפנים משורת הדין און דערפאר שטייט נישט לא אעשה בעבור השלושים.

א שיינע צוזאמשטעל קען זיין אז ביי תערובות טרעפן מיר אז א דבר לח איסור וואס פאלט אריין אין א היתר ווערט בטל בשישים, און מ׳מעג עסן אלעס מ׳דארף גארנישט איבערלאזן ווייל דער איסור ווערט אינגאנצן בטל. מער פוןד עם שטייט אין בני יששכר מ׳זאל זיך נישט אפהאלטן פון עסן א זאך וואס איז געווארן בטל בשישים ווייל די סיבה וואס ס׳איז אריינגעפאלן איז אז אין די איסור איז דא ניצוצות וואס מ׳דארף אויפהייבן.

אבער א דבר יבש וואס די הלכה איז אז ס׳ווערט בטל ברוב און אויב מישט זיך אויס איין שטיקל איסור אין צוויי שטיקלעך היתר ווערט דאס בטל, איז שוין אבער נישט אזוי גלאטיג צו עסן אלע דריי. ס׳איז א מחלוקת הפוסקים צו מ׳מעג עסן אלע דריי זה אחר זה, אדער איין מענטש טאר בכלל נישט עסן אלע דריי, און דער רמ״א פסקנט מ׳זאל מחמיר זיין אז איין שטיקל זאל מען בכלל נישט עסן.

וואס מ׳זעהט פון דעם אז מיעוט הבטל בהרבה איז א געהעריגע ביטול מה שאין כן ביטול ברוב איז נישט ממש בטל, און לעניננו: 1 אין 4 איז בטל בהרבה און ס׳איז משורת הדין און דערפאר לא אעשה בעבור הארבעים אבער ביי 2 אין 3 איז עס נאר בטל ברוב און דערפאר שטייט נאר לא אעשה אם אמצא שלושים אן קיין בעבור.
אחד היה אברהם - שעבד את ה' רק על ידי שהיה אחד, שחשב בדעתו שהוא רק יחידי בעולם ולא הסתכל כלל על בני העולם!
אוועטאר
אוראייניקל
רב הצעיר תשפ"ד
תגובות: 17017
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג פעברואר 21, 2019 9:05 am

Re: מקרא כפשוטו - תפלת אברהם על סדום

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך אוראייניקל »

כ'האב א טעות געהאט, מיין כוונה איז געווען צום דעת זקנים וואס שרייבט ווי פאלגנד.

לכך נראה לפרש קראי הכי. ויאמר אברהם אולי ימצאון שם חמשים צדיקים דהיינו מנין שלם לחמשה כרכים והשיב הקב"ה אם אמצא וכו' ונשאתי לכל המקום בעבורם כלו' דכיון שהוא מנין שלם אסלח לעונם ולא אשחיתם וגם לא אדונם ביסורין. ויאמר אולי יחסרון חמשה דהיינו תשעה לכל כרך וכרך ואתה תצטרף עם כל תשעה ותשעה ותשלים המנין. והשיב הקב"ה לא אשחית אם אמצא שם ארבעים וחמשה כלו' לא אשחיתם אך אדונם ביסורין מכיון שלא ימצא בהם מנין שלם בלא צרוף.

ויאמר אברהם אולי ימצאון שם ארבעים דהיינו מנין שלם לארבעה כרכים וכן לשלשה כרכים ויאמר הקב"ה לא אעשה בעבור הארבעים ולא בעבור השלשים כלו' אסלח ולא אעשה להם שום דבר לא השחתה ולא יסורין כיון שהמנין שלם וגם הם יהיו רוב הכרכים.

ויאמר אברהם אולי ימצאון שם עשרים דהיינו מנין שלם לשני כרכים וכן עשרה לכרך א'. ויאמר הקב"ה לא אשחית בעבור העשרים וכן בעבור העשרה פי' לא אשחיתם לגמרי אמנם אדונם ביסורין מאחר שלא יהיה זה כי אם המיעוט של חמשה כרכים אע"פ שהמנין שלם לשנים או לא'.

אבער ער גייט כנראה בשיטת רש"י, און כן מבואר אין פי' הרא"ש וואס שטייט כמעט די זעלבע.
חוח בין השושנים האט געשריבן:
אוועטאר
אוראייניקל
רב הצעיר תשפ"ד
תגובות: 17017
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג פעברואר 21, 2019 9:05 am

Re: מקרא כפשוטו - תפלת אברהם על סדום

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך אוראייניקל »

אבער די טעות איז געווען בהשגחה פרטית, ווייל אין פירושי התורה לר"ח פלטיאל פרעגט ער אויך די דיוק, און ברוך שכיוונת לרוב דבריו כדלהלן.

צ"ע מדוע בארבעים וחמשה ובעשרים ועשרה כתיב לא אשחית ובמ' ובל' כתיב לא אעשה, ועוד ק' למה בכולם כתיב בעבור רק במ"ה ובל' [לא], ועוד צ"ע לפרש"י דפי' דשאל ארבעים לד' כרכים ושלשים לג' וכן כולם למה לא שאל מל"ו לד' כרכים שזהו ט' לכל אחד וצדיקו של עולם מצטרף עם כל אחד וכן מכ"ז לג' וכן מכולם לפי הסדר.

ונ"ל די"ל וליישב כל הפרשה דה"ק דמתחילה שאל אם היה בתוך העיר עצמה נ' צדיקים אם ישא המקום בעבורם ולפי שאלתו הושב לו דכתיב אם אמצא בסדום דוקא ונשאתי לכל המקום. ולאחר כן שאל אם יחסרון מן חמשים צדיקים שבסדום לבדה חמשה שזהו לה' כרכים ט' לכל אחד וצדיקו של עולם מצטרף עם כולם התשחית את כל העיר בחסרון ה', ויאמר לא אשחית אבל ייסורין אעשה להם.

וראוים היו להנצל לגמרי כדאפרש לקמן אלא כפי מה שפתח אמר התשחית הושב לו, מיכן שיש לו לאדם לכוין לשונו, וכן מצינו בפלגש בגבעה שכשכוונו לשונם הצליחו.

והאי דלא כתיב בעבור המ"ה כי אברהם לא שאל רק אם ימצאון המ"ה בסדום כדפי' לעיל והקב"ה השיב אם אמצא שם וגו' דמשמע אפי' יהיו מפוזרים בה' כרכים ע"כ לא שייך למימר בעבור המ"ה לפי דמשמע במ"ה כמו שאמרת והוא לא שאל כך, ומזה הבין אברהם ושאל בפעם אחרת אם ימצאון שם בכל המקומות וע"כ כתב בו ויוסף עוד שהוסיף עתה על דבריו הראשונים ושאל אפי' היו ארבעים מפוזרים בה' כרכים להציל אפי' בלא ייסורין כל הה' כרכין שהמיעוט ניצול בזכות הרוב, וגם כיון דבריו שלא אמר בלשון השחתה כמו למעלה, וע"כ הושב לו בעבור הארבעים כמו שאמרת לא אעשה להם כלום אפי' ייסורין, וזהו שהזכרתי לעיל שהיו המ"ה ראוים להנצל לגמרי בלא ייסורין מכ"ש מארבעים, אך שלא כיוון.

וכיון שראה שבשביל הד' כתיב שהיו לכל אחד עשרה אעפ"י שלא היו [ב]תוכם נמחל לגמרי אפי' לחמישי אז שאל מל' מפוזרים לשלשה כרכים ובשביל הג' כרכים תמחול גם לשנים כרכים אחרים שתלך אחר הרוב, ויאמר לא אעשה להם כלום ואמחול לגמרי, אבל בעבור הל' לא כתיב כאן דמשמע היה כמו שאמר אפי' מפוזרים ובזה לא הסכים רק אם אמצא שם ל' כלומר בג' כרכים לבדם ואז אציל האחרים בעבורם אבל מפוזרים לא, וכיון שראה שלא רצה למחול מעתה לאחרים אם לא היו בעיר עצמם אז לא שאל רק מעשרים מפוזרים לשני כרכים להצילם לבדם דפשיטא ליה דלא יצילו הג' כרכים ותפילת שוא לא היה רוצה להתפלל אתרצה לעשות הצלה מועטת, ויאמר בעבור העשרים כמו שאמרת לא אשחית אבל ייסורין אעשה להם הואיל והרוב נחרב. וכי ימצא שם עשרה להציל כרך אחד לבדו אפי' יהיו עשרה מפוזרים, אבל לט' לא שאל וצדיקו של עולם יצטרף עם הט' להציל כרך אחד שמזה נתן לו כבר מלמעלה.
חוח בין השושנים האט געשריבן:
itsi
שר מאה
תגובות: 230
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג אוגוסט 12, 2018 9:44 am

Re: מקרא כפשוטו - תפלת אברהם על סדום

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך itsi »

איינס אין די וועלט ;l;p-
אוועטאר
איינס
שר עשרת אלפים
תגובות: 18800
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג סעפטעמבער 26, 2017 9:16 am
פארבינד זיך:

Re: מקרא כפשוטו - תפלת אברהם על סדום

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך איינס »

אוראייניקל האט געשריבן:אבער די טעות איז געווען בהשגחה פרטית, ווייל אין פירושי התורה לר"ח פלטיאל פרעגט ער אויך די דיוק, און ברוך שכיוונת לרוב דבריו כדלהלן.

אויפן דיוק פון לא אשחית און לא אעשה שטעלן זיך כמעט אלע מפרשים, אויף בעבור האב איך טאקע נישט באמערקט איינער זאל זיך שטעלן.

אבער טאקע דברי הר״ח שטיפט זייער שיין די פירוש דא. טאקע די איינציגסטע זאך וואס איך האב געפילט סאיז אביסל אריינגעקוועטשט איז געווען דאס אז ביי 45 האט נישט געהאלפן און ביי 40 יא און אויף דעם האבן מיר טאקע יעצט א מקור ראשון אז וראוים היו להנצל לגמרי כדאפרש לקמן אלא כפי מה שפתח אמר התשחית הושב לו, מיכן שיש לו לאדם לכוין לשונו, וכן מצינו בפלגש בגבעה שכשכוונו לשונם הצליחו.

יישר כחך פארן צוברענגען!

וואו קען איך זעהן דעם פירוש הרח״פ? איך גלייב אז מיט זיין דרך קען מען מאכן מטעמים אויך אין חיי שרה ביי די מערת המכפלה
אחד היה אברהם - שעבד את ה' רק על ידי שהיה אחד, שחשב בדעתו שהוא רק יחידי בעולם ולא הסתכל כלל על בני העולם!
אוועטאר
אוראייניקל
רב הצעיר תשפ"ד
תגובות: 17017
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג פעברואר 21, 2019 9:05 am

Re: מקרא כפשוטו - תפלת אברהם על סדום

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך אוראייניקל »

ס'איז דא אויף אוצה"ח.
https://tablet.otzar.org/pages/?&pagenum=1&book=155472
(ביז סוף פרשת מקץ קען מען זעהן בחינם).

איך האב עס אויף "בר אילן".
חוח בין השושנים האט געשריבן:
אוועטאר
איינס
שר עשרת אלפים
תגובות: 18800
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג סעפטעמבער 26, 2017 9:16 am
פארבינד זיך:

Re: מקרא כפשוטו - תפלת אברהם על סדום

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך איינס »

יישר כחך

טאקע דא א שיין שטיקל איף פרשת חיי שרה

Screen Shot 2020-11-10 at 9.31.04 AM.png
Screen Shot 2020-11-10 at 9.31.04 AM.png (204.95 KiB) געזען 3207 מאל
אחד היה אברהם - שעבד את ה' רק על ידי שהיה אחד, שחשב בדעתו שהוא רק יחידי בעולם ולא הסתכל כלל על בני העולם!
שרייב תגובה

צוריק צו “דברי תורה”