על ספרי היעב"ץ ובית דפוסו

איבער ספרים און מחברים

די אחראים: אחראי,גבאי ביהמד

אוועטאר
מיללער
שר עשרים אלף
תגובות: 27044
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג יוני 14, 2007 9:48 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך מיללער »

גוט, דער ר' יהושע מונדשיין איז א בקי נפלא איך גלייך זייער זיין שניט.

(אפשר ברויך מען דאס צושרייבען אין די שושלת משפחת ביק :roll: )
אוועטאר
lebediger berel
שר חמשת אלפים
תגובות: 5249
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יוני 17, 2008 11:17 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך lebediger berel »

ס'זעט אויס אז דער ביק-שאולי זאגט סתם ליגענט לשם ליגענט אן קיין שום תועלת
אז מ'לעבט דערלעבט מען
צדיק מושל

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך צדיק מושל »

בני היכלא האט געשריבן:דער ערשטער פלאץ וואו דער בעל שם ווערט דערמאנט בחייו, איז אין ספר מים חיים לר' חיים ראפאפארט אב"ד לבוב, דער ספר איז נאר געדרוקט סאך שפעטער, דארט איז געדרוקט א תשובה פון בעל שם טוב צוזאמען מיט ר' וואלף קיצעס און נאך א איד פון מעזיבוז וועגן א שוחט, געשיקט צו ר' מאיר קאנסטאנטינער בן היעב"ץ, און דער ר' מאיר שיקט אים צוריק מיט גרויסע טיטלען.
*

ידידינו חוקר היוחסין הרב נפתלי אהרן וקשטיין ביקשני לשאול בשמו,

בשו"ת מים חיים סימן כ"ז,
לא חתום אא"ז הרה"ק רבי זאב וואלף קיצעס מטולטשין-מעזיבוז זי"ע, כי אם הבעש"ט זי"ע ואתו עמו חתימה נוספת.
ע"כ אשאול האם ידוע להכותב הנ"ל על מקום נוסף שבו מוזכרים הבעש"ט ורבי וואלף קיצעס בשו"ת מים חיים ?



היות שידוע שהכותב הנ"ל בני היכלא הפסיק לכתוב באתרא הדין מפני סיבות שונות ועוד,
על כן בקשתנו מכל מי שיודע לענות על הנ"ל נא לפרסמו פה ברבים, לברר מקחן של צדיקים.

*
אוועטאר
farshlufen
שר שלשים אלף
תגובות: 35246
זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג נאוועמבער 16, 2007 8:26 am
לאקאציע: אויף די פאליצעס אין ספרים שאנק

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך farshlufen »

דער אן די מעין אין א לאנגע אפהאנדלונג ווי ער ערפינט אמעריקא ווי אזוי צו ריכטיג ארויסצוזאגן דעם ספרד'ישן "אבן", וואונדערט זיך אויפן יעב"ץ אויף דעם וואס דער ניקוד אין סידור שטימט נישט מיטן לוח ארש, דער ענטפער שרייבט שוין דער יעב"ץ אליין - אין לוח ארש - אז דער בחור הזעצער האט נאכגעדרוקט פון א סידור פון רז"ה און נישט צוגעלייגט קאפ צום ריכטיגן ניקוד.
דאע"ג דכבר למד הרבה פעמים כל התורה והמצות, מ"מ כשיגיע המועד חייב לשאול ולדרוש בהלכות כל מועד ומועד בזמנו [ב"ח]
קלונימוס
שר חמישים
תגובות: 95
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג סעפטעמבער 21, 2009 9:08 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך קלונימוס »

לענ"ד רעדט געשטעטנער אין די וועלט אריין.

ווער עס קען דעם יעב"ץ'ס שפראך סיי אין די ספרי הלכה און סיי אין די אנדערע ספרים, זעט גלייך אז דאס איז ער.
ווי דער חיד"א דערציילט שוין פון זיינע הפלא'דיגע מליצות.
בפרט זיין שנאה צו דער כנסת יחזקאל איז קלאר מבואר בספרו שאילת יעב"ץ ווי ער שרייבט אויף אים נאך ערגער ווי אין מגילת ספר להמבין על מה ירמזון מליו בין מליצותיו.

געשטעטנער מאכט עפעס א מייסטער קאנספיראציע וואס ציט זיך במשך איבער הונדערט יאר צו פאבריצירן א ספר. ממש דברים שאין מתקבלין על הדעת ווען מ'נעמט ארויס דער סך הכל'דיגע תמצית, וואס לפי רוב דבריו איז עס גאנץ קליין...

אגב, האט נאך דוכט זיך קיינער נישט געשריבן איבער די תשובה אין שאילת יעב"ץ צו משה מענדעלסאהן (דעסויער).
ברוקלין
שר חמישים ומאתים
תגובות: 381
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג אקטאבער 18, 2009 1:53 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך ברוקלין »

וואסערע טיטלען שרייבט ער אויף עם?
איטשע
שר שלשת אלפים
תגובות: 3329
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג אוגוסט 27, 2009 10:19 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך איטשע »

איך האב אנגעהויבן צו ליינען געשטעטנער'ס ביכל, איך בין מיד געווארן גלייך פון אנהייב, אזוי נישט צו קענען שרייבען, אויף אזעלכע שוואכע יסודות בויעט ער זיינע פירכות... זייער זייער שוואך.

בד"א אין איינע פון די לעצטע קובצים האב איך געזען א מערכה פונקט פארקערט, איינער ווייזט אויף אז דער ספר איז אמת לאמתו פונעם יעב"ץ.
קלונימוס
שר חמישים
תגובות: 95
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג סעפטעמבער 21, 2009 9:08 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך קלונימוס »

ברוקלין האט געשריבן:וואסערע טיטלען שרייבט ער אויף עם?


נאדיר
אוועטאר
farshlufen
שר שלשים אלף
תגובות: 35246
זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג נאוועמבער 16, 2007 8:26 am
לאקאציע: אויף די פאליצעס אין ספרים שאנק

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך farshlufen »

זארעכפעפער האט געשריבן:
1] איבער איבערדרוקן די ספרי היעב"ץ וועלכע האבן א שייכות מיט דער ביטערער מחלוקה.
עס איז פאראן א קונטרס'ל (דענק איך נישט דעם נאמען) וועלכע איז ערשינען אין אונגארן בשנת ת"ש, לכבוד דעם הונדערטסטן יארצייט פונעם אביהן ורבן של כל בני הונגרי', מרן החתם סופר זצוק"ל, ווי די דעמאלטדיגע רבני וגדולי אונגארן שרייבן דארט אריין כל מה ששמעו מבית אבותיהם ורבותיהם איבער דעם גדלות וקדושת החתם סופר. עס איז פאראן אין דעם חיבור'ל פיל אינטערסאנטע ענינים וידיעות, און עס איז כדאי פאר ידענים זיך איינצוהאנלען דעם קונטרס'ל. (מ'האט דאס לעצטענס מיט עטליכע יאר צוריק איבערגעדרוקט).

פון צווישן אנדערע איז פאראן דארט א בריוו'ל פון איינעם פון די גדולי ישראל, וועלכער שרייבט אריין אז ער האט געהערט איש מפי איש (ער שרייבט דארט פונקטליך די השתלשלות הקבלה) פון איינעם פון די גדולי תלמידי החתם סופר וועלכער איז געווען דער ממונה מסדר צו זיין די ספרים ביים חתם סופר אין שטוב. ברענגט ער דארט אז אמאל אין א געלעגנהייט, ביים מסדר געווען די ספרים ביי זיין רבי'ן אין שטוב, ווען עס איז געקומען מסדר צו זיין די ספרי רבי ר' יהונתן און די ספרי היעב"ץ איז ער אריינגעפאלן אין א פארלעגנהייט, ער האט זיי נישט געוואלט לייגן איינס נעבן צווייטן וויסנדיג פון דער ביטערער מחלוקה וועלכע די צוויי גדולי ישראל האבן געהאט בחיים חיותם. ווען דער חתם סופר האט דאס אויפגעפאסט, האט ער זיך אנגערופן: "מיין קינד אויף יענע וועלט האבן זיי זיך שוין פארגליכן" ( עפעס אזוי, הלשון בהחלט אינו מדוייק). און כ'מיין אז ער פירט דארט אויס, אז דער חתם סופר האט אים דאן געהייסן דייקא יא שטעלן די ספרי הרבי יהונתן וספרי היעב"ץ איינע נעבן די אנדערע.

(עס איז כדאי אנצומערקן אז דער רבי ר' יהונתן מיטן יעב"ץ ליגן 'כמעט' איינער נעבן צווייטן, איינער ליגט אינדערצווישן).


כוונת מורינו ר' זרח הוא להקונטרס זכרון למשה

הגאון ר' יצחק ווייס אב"ד ווערבוי ז"ל האט געשריבן:סיפר לי הרב המאה"ג מו״ה דוד יעקב פרישמאן זצ"ל, שהי׳ רב ומורה בקהילתי ק"ק קאדלבורג, בשנת תרנ"ב, שהוא למד אצל מרן עשר שנים, שמרנא ז״ל הקפיד מאוד שלא יעמדו יחדו בארגז הספרים שלו, פני יהושע עם ספר כרתי ופלתי, או ס׳ התומים, והוא הי׳ משק בית מרן ז״ל, וראה פ״א שמרן ז״ל העמיד זה אצל זה הספרים הנ״ל, ושאל לגאון עוזינו מה נשתנה זה היום מיום אחר בהקפדה זו, השיבו, גילו לי מן השמים שכבר עשו הגאונים זלה״ה שלו׳ זה עם זה לבטלה הקפדה זי״ע.


וא"כ איז דאס טאקע דער פנ"י נישט דער יעב"ץ אבער דאס איז דאך צוליעב די מחלוקה הנ"ל.
דאע"ג דכבר למד הרבה פעמים כל התורה והמצות, מ"מ כשיגיע המועד חייב לשאול ולדרוש בהלכות כל מועד ומועד בזמנו [ב"ח]
אוועטאר
farshlufen
שר שלשים אלף
תגובות: 35246
זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג נאוועמבער 16, 2007 8:26 am
לאקאציע: אויף די פאליצעס אין ספרים שאנק

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך farshlufen »

ביקסאד האט געשריבן:די רעדע איז וועגן דעם בית יעקב סידור, וועלכע איז פארשפרייט בתפוצות ישראל,
און וועלכע מאנכע מיינען אז דאס איז כמשה מפי הגבורה, [וואס הייסט דער עמדין סידור]
און מסביר זיין פון אוואו עס שטאמט דער אזוי גערופענער עמדין סידור, ווער דער מחבר איז, וכו',
וואס די אשכול מהדורה האט נאך מער פארפאטשקעט, חוץ דעם צוגעלייגעכעטס פון דעם משנה ברורה,

פונקט געזען, דער עמדין אין לוח ארש באריכות און אין סידור אונטן בקיצור שרייבט אז ביי "אשר יצר" א"י אפשר להתקיים קומט געפינטלט מיט א ציר"י, אין סידור "בית יעקב" פון אשכול שטייט מיט א חיר"ק.
דאע"ג דכבר למד הרבה פעמים כל התורה והמצות, מ"מ כשיגיע המועד חייב לשאול ולדרוש בהלכות כל מועד ומועד בזמנו [ב"ח]
אוועטאר
farshlufen
שר שלשים אלף
תגובות: 35246
זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג נאוועמבער 16, 2007 8:26 am
לאקאציע: אויף די פאליצעס אין ספרים שאנק

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך farshlufen »

אין שו"ע או"ח סימן ר"י ברענגט דער "יד אפרים":
ס״ק ט״ז בא"י על הארץ ועל המחיה ועל הכלכלה כו' כך הוא נוסחת הטור וכך כ' הלבוש וכן הגי' במעדני מלך באשר"י עפ"י הלבוש וכן הוא באור חדש ובסידור מהר״י עמדין ז"ל, אין אריגענעלן עמדין סידור זע איך דאס נישט וכן דא אויך נישט.
דאע"ג דכבר למד הרבה פעמים כל התורה והמצות, מ"מ כשיגיע המועד חייב לשאול ולדרוש בהלכות כל מועד ומועד בזמנו [ב"ח]
יהיה כן
שר תשעת אלפים
תגובות: 9226
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג מאי 03, 2009 2:25 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך יהיה כן »

lebediger berel האט געשריבן:בד"צ, די צוויי זאכן האב איך שוין געליינט, די הקדמה פון הרב שכטר האב איך גראדע איבערגעליינט דעם שבת, ער נעמט אן דעם מגילת ספר אלץ אויטענטיש, איך בין נייגעריג וואס די אנדערע האבן צו זאגן דערוועגן, איך האב שוין געשריבן אז כ'האב געהערט א טעלעפאן ליין פון איינעם הרב געשטעטנער פון מאנסי, [אן אריינצוגיין אין זיינע אנדערע קאנטראווערסיאלע ענינים] און ער רייסט געפערליך אראפ אז מגילת ספר איז נישט פון יעב"ץ עכ"פ ס'איז אריין געמישט זאכן נישט פונעם יעב"ץ, איבער דעם וויל איך הערן וואס שטייט אינעם ירחון, אויב איינער קען עס אראפ ברענגען אהער באיזה אופן שהוא, ביטע שיין


הרב געשטעטנער'ס 'מגילת פלסתר' ארויף אויף היברוי בוקס
להודיע
שר שלשת אלפים
תגובות: 3079
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג מאי 27, 2014 11:09 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך להודיע »

אין די געשעפטן איז דא צו באקומען דער וואונדערליכער ספר 'מנחת קנאות' פונעם יעב"ץ, פריש איבערגעזצט ערוך ומסודר עם אלפי מ"מ והגהות. א הערליכע ארבעט.
אוועטאר
איש חמודות
שר שלשת אלפים
תגובות: 3996
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג אוגוסט 17, 2015 9:42 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך איש חמודות »

דער יעב"ץ אין שאילת יעבץ שרייבט זיך אסאך מאל אונטער יעב"ץ ס"ט
וואס מיינט די ס"ט? ער איז דאך נישט געווען א ספרדי? אייגענטליך האט ער דאך געהייסן אשכנזי (א זון פון חכם צבי)
אוועטאר
קיקיון
שר עשרת אלפים
תגובות: 15938
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג יולי 16, 2012 11:11 am
לאקאציע: אדערע זייט שאך ברעט פון חמרא טבא

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך קיקיון »

דער פאטער דער חכם צבי אויך
בילד
געזעהן אמאל
אז ס"ט איז סין טין
ויגרשו מימיו רפש וטיט אין ישעי' נ"ז פסוק כ טייטשט דער תרגום סין וטין
א נוסח פון ענווה אזוי ווי הקטון הצעיר וכדומה
גם אני מצטרף לבקשתו של ידידני מבראונזוויל
ענגליש? נוצט דעם Left קנעפל


סידיראם
שר האלפיים
תגובות: 2191
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג דעצעמבער 03, 2015 1:04 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך סידיראם »

איטשע האט געשריבן:איך האב אנגעהויבן צו ליינען געשטעטנער'ס ביכל, איך בין מיד געווארן גלייך פון אנהייב, אזוי נישט צו קענען שרייבען, אויף אזעלכע שוואכע יסודות בויעט ער זיינע פירכות... זייער זייער שוואך.

בד"א אין איינע פון די לעצטע קובצים האב איך געזען א מערכה פונקט פארקערט, איינער ווייזט אויף אז דער ספר איז אמת לאמתו פונעם יעב"ץ.


אמת מען קען אפשר ווערן מיד פון זיין וועג פון שרייבן (אנדערע האבן דאס דוקא יא ליב, ועל טעם וריח אין להתווכח), אבער זיינע טענות זענען זייער שטארק אקעגן די ספר, די האסט דאס טאקע אנגעהויבן צו ליינען. ליין עס ביז'ן סוף, ער האט טענות וואס מען קען באמת נישט אפווענדן, עס איז ממש מוכרח א סתירה מיט די מציאות פון היעב"ץ זי"ע.
EXCLUSIVE COUPONS ON AMAZON FOR YOU NOW!!!!! http://amzn.to/2tHqNZZ
אוועטאר
mmn
שר חמישים ומאתים
תגובות: 380
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג יאנואר 29, 2018 3:59 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך mmn »

אוויא קען מען קויפן א סידור רבי יעקב עמדין איין באנד?
קאטשקע אויפן וואסער
שר חמישים ומאתים
תגובות: 433
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג סעפטעמבער 25, 2017 12:20 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך קאטשקע אויפן וואסער »

mmn האט געשריבן:אוויא קען מען קויפן א סידור רבי יעקב עמדין איין באנד?

געזען איינס נישט לאנג צוריק אין ספרים סטאר ביי אטריום אין מאנסי.
דא קען מען קויפן אן אלטע.
"גם שכלנו מתת אלקים הוא ואיסור גמור לצערו" (הג"ר ישראל משה חזן, איי הים על תשובות הגאונים - שערי תשובה, סי' קפז הערה כח).
ידיעות שונות
שר האלף
תגובות: 1084
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג מארטש 05, 2018 4:03 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך ידיעות שונות »

מגדל עוז (המשך הסידור) האט זכרון אהרן לעצטנס איבערגעדרוקט גאהר שיין
מיסתפינא
שר חמש מאות
תגובות: 585
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג יאנואר 24, 2019 12:24 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך מיסתפינא »

סידיראם האט געשריבן:
איטשע האט געשריבן:איך האב אנגעהויבן צו ליינען געשטעטנער'ס ביכל, איך בין מיד געווארן גלייך פון אנהייב, אזוי נישט צו קענען שרייבען, אויף אזעלכע שוואכע יסודות בויעט ער זיינע פירכות... זייער זייער שוואך.

בד"א אין איינע פון די לעצטע קובצים האב איך געזען א מערכה פונקט פארקערט, איינער ווייזט אויף אז דער ספר איז אמת לאמתו פונעם יעב"ץ.


אמת מען קען אפשר ווערן מיד פון זיין וועג פון שרייבן (אנדערע האבן דאס דוקא יא ליב, ועל טעם וריח אין להתווכח), אבער זיינע טענות זענען זייער שטארק אקעגן די ספר, די האסט דאס טאקע אנגעהויבן צו ליינען. ליין עס ביז'ן סוף, ער האט טענות וואס מען קען באמת נישט אפווענדן, עס איז ממש מוכרח א סתירה מיט די מציאות פון היעב"ץ זי"ע.

אפשר ברענג א דוגמא פון איינער פון די טענות וואס מען קען נישט אפווענדן.

פשוט נישטא
טראכט גראד
שר מאה
תגובות: 189
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך יאנואר 15, 2020 12:20 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך טראכט גראד »

ווייסט איינער מער אינפערמאציע איבער די דפוס וואס דער יעב"ץ האט געהאט?

צו האבן דארט געארבעט נאר אידן?
צו האט מען דארט געדריקט אנדערע ספרים?
אוועטאר
farshlufen
שר שלשים אלף
תגובות: 35246
זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג נאוועמבער 16, 2007 8:26 am
לאקאציע: אויף די פאליצעס אין ספרים שאנק

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך farshlufen »

ווער האט געגעבן דעם נאמען?

איז דאס כולל די הגהות וחדושים אויפן רמב"ן?

farshlufen האט געשריבן:
ישראל אברהם האט געשריבן:

הו וואה, דער תרגום מיט זיינע תיקונים אויך?
ווי אזוי זעהט אויס אינעווייניג?
שוין דא אין די שטאטן?
דאע"ג דכבר למד הרבה פעמים כל התורה והמצות, מ"מ כשיגיע המועד חייב לשאול ולדרוש בהלכות כל מועד ומועד בזמנו [ב"ח]
אוועטאר
farshlufen
שר שלשים אלף
תגובות: 35246
זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג נאוועמבער 16, 2007 8:26 am
לאקאציע: אויף די פאליצעס אין ספרים שאנק

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך farshlufen »

האב מיר דא געפונען מער אינפארמאציע.



אבער, העיקר חסר מן הספר, וואס האבן זיי געטאן מיטן תרגום?

יעב"ץ

דוגמא
דאע"ג דכבר למד הרבה פעמים כל התורה והמצות, מ"מ כשיגיע המועד חייב לשאול ולדרוש בהלכות כל מועד ומועד בזמנו [ב"ח]
זסבה
שר חמישים
תגובות: 77
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג אפריל 27, 2014 5:54 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך זסבה »

farshlufen האט געשריבן:האב מיר דא געפונען מער אינפארמאציע.



אבער, העיקר חסר מן הספר, וואס האבן זיי געטאן מיטן תרגום?

יעב"ץ

דוגמא



'העיקר' ? חסר -
אוועטאר
יש לו מנה
שר שלשת אלפים
תגובות: 3998
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג יוני 28, 2020 2:55 pm
לאקאציע: אונטערן מאטראץ

Re:

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך יש לו מנה »

איש חמודות האט געשריבן:דער יעב"ץ אין שאילת יעבץ שרייבט זיך אסאך מאל אונטער יעב"ץ ס"ט
וואס מיינט די ס"ט? ער איז דאך נישט געווען א ספרדי? אייגענטליך האט ער דאך געהייסן אשכנזי (א זון פון חכם צבי)

א גוטן אייך חשובע יושבים, ס'כאפט מיר א פחד דא אריינצורעדן ווען עטץ האטס אנגעהויבן דעם אשכול עדיין לא למדתי גמרא הייתי אז בן שבע, אבער ס'איז מיר א חידוש אז מ'האט דעם קשיא נישט געהעריג גענטפערט.

אין ספר יש מנחילין פון ר' שאול קאצינעלבויגן דאכט זיך איז דא א גאנצע אפהאנדלונג טאקע פאר דעם פארוואס די ח''צ האט זיך אונטערגעשריבן ס''ט וואס לויט רוב מיינט דאס ספרדי טהור ער ברענגט א אינטרעסאנטע מעשה וואס אגב כ'האב שוין געהערט אלס קינד דערוועגן אבער כ'האב קיינמאל נישט געוויסט פון ווי עס קומט ביז כ'האב געטראפן דעי יש מנחילין שרייבט ער אזוי, כ'האב נישט דעם ספר פאר מיר כ'וועל עס ברענגען בלשוני לויט ווי איך געדענק פון דארט, בשנת תמ''ו לפ''ק היתה מלחמה גדולה צווישן דעם עסטרייכישן קייזער און די סולטאן פון טערקיי, טערקיי האט ביז דאמלטס געהערשט אויף גרויסע חלקים און אייראפע און געוויסע אייראפישע לענדער ווי למשל די היינטיגע באסניע סערביע קראאטיע ועוד ווערן אנגערופן דאכט זיך אראבישע לענדער אין די ספרים פון דאמאלטס, דאמאלטס האט דער קייזער אנגעהויבן צוריקצוכאפן אייראפישע שטחים פון טערקיי און די ערשטע מאל וואס טערקיי האט אנגעהויבן פארלירן טעריטאריע.

אין שנת תמ''ו איז די מלחמה אנגעקומען קיין אובין כהיום בודאפעסט די שער אפרים איז דארט געווען רב דאמאלטס, ער איז געווען די שווער פון ר' יעקב אביו של החכם צבי, ביי די מלחמה איז ר' יעקב פארכאפט געווארן און ס'איז געווען עדות אז ער איז געהארגעט געווארן און זיין ווייב האט שוין געהאלטן ביים חתונה האבן נאכאמאל און ר' יעקב איז בדרך נס אנגעקומען אהיים א נאכט פארדעם, די שוויגער זיינע האט אים דערקענט און א אשת איש איז געראטעוועט געווארן.

און פון דעם זיווג איז די חכם צבי געבוירן געווארן, איי פארוואס ספרדי טהור? קאן דאך זיין פלעין טהור? האט ער א תורה שלימה אז די ספרדים האבן זייער אבאכט געגעבן זיך נישט אויסצומישן ממילא האט ער זיך גערופן ס''ט ר''ת ספרדי טהור,
זייער א שיינע מעשה אבער הייבט נישט אן צו שטימען, עמער מסביר זיין פארוואס.

א) נאך די מלחמה פון תמ''ו אין אובין איז מען שוין נישט צוריקגעגאנגען ביז א שיינע שטיק צייט שפעטער אלזא ווי האט ר' יעקב געוויסט אוואו זיין פאמיליע איז געלאפן, ווען דאס איז די איינציגסטע פירכא וואס איך האב וואלט נאך גוט געווען כאפט א בליק וואס קומט יעצט.

ב) ער טענה'עט אז די חכם צבי איז געבוירן נאך די מעשה, כ'מיין איך דאף קיינעם נישט דערציילן אז די ח''צ איז געבוירן שוין אסאך פריער בערך שנת תי''ט-ת''כ, כאפט אבליק אין שו''ת חכם צבי וועט איר טרעפן א תשובה פון שנת תל''ח פה קהילת אובין, די יעב''ץ אין יציב פתגם הספד על אביו שרייבט אז ער איז אוועק ביי די 58 און ער איז אוועק בשנת תע''ח און 58 יאר פארדעם איז תי''ט אדער ת''כ, במילא הייבט עס נישט אן צו שטימען.

ג) אין זיין מעשה דארט זעהט מען אז די שער אפרים די שווער פון די חכם צבי'ס טאטע האט נאך געלעבט ביי די מעשה און אין די הקדמה צו שו''ת שער אפרים שרייבט זיין זוהן ר' יהודה לייב אז זיין פאטער איז אוועק בשנת תל''ח אין אובין פון א מגיפה, און אזוי אויך די יעב''ץ אין מגילת ספר שרייבט אויך אז די שער אפרים איז אוועק בשנת תל''ח (אגב די מצבה איז נישט דא נאכדעם וואס די שטאט איז חרוב געווארן ביי יענע מלחמה).

איז וואס יא? פלעין שטותים? נישט ממש,
די שער אפרים איז ארגינעל געקומען פון ווילנא דאמאלטס ביי כמילנעצקי בשנת תט''ו זענען זיי אנטלאפן פון ווילנא ווי עס קוקט אויס האט ר' יעקב געהאלטן ממש נאך זיין חתונה מיט די טאכטער פון די שער אפרים און ביים אנטלויפן איז דאס ווייב געלאפן מיט אירע עלטערן און ר' יעקב איז אנטלאפן אליין, פארוואס ווייס איך נישט, קען זיין אז ער איז געווען אין ביהמ''ד דאמאלטס און זי ביי אירע עלטערן און מ'האט געדארפט אנטליפן און אזא איילעניש אז ס'איז נישט געווען קיין צייט ער זאל אהיים לויפן, עכ''פ האט מען אים געכאפט און בדרך נס איז ער געראטעוועט געווארן עי' ריש מגילת ספר, און דאמאלטס האט די רבי ר' העשיל פון קראקא איר מתיר געווען חתונה צו האבן און זי האט נישט געוואלט און ער איז טאקע אהיים געקומען און הערשט נאכדעם איז די ח''צ געבוירן געווארן.

כ'האב פריער ארונטערגעריסן דעים יש מנחילין, קלער איך אז ער האט אזא טעות נישט געקענט מאכן, ווארום ער איז געבארן בשנת תנ''א ווען די ח''צ איז קוים געווען דרייסיג און ער האט זיכער נישט געקענט מאכן אזא טעות בזמן לידת החכם צבי, נאר וואס יא, איך קען נישט די היסטאריע פון דעם ספר קען זיין אז ס'איז געווען א כתב יד און ערגעץ ווי האט דער מו''ל גענומען א שלעכטע דריי.... ווייס איך נישט, אדרבא ווער ס'ווייסט זאל ביטע אריינשיקן זיינע ידיעות.

ס''ה ס'איז געווען א מעשה קודם לידת ח''צ, דער יש מנחילין (ער אדער דער בחור האזעצער) האט געמאכט א גרויסן טעות הן די יאר הן די פלאץ, און הן די מלחמה,
די שאלה בלייבט צו דאס איז טאקע די ריכטיגע סיבה נישט קיין חילוק לויט וועלכע ווערסיע,
איך גיי מיט שלייקעס...

און איך שטרעב פאר א קוטשמע!!!
שרייב תגובה

צוריק צו “ספרים ומחברים”